دیوانی شێخ ڕەزای تاڵەبانی/تاکە شیعر
1
[edit]| ماری ڕەشە خنکاوە لە گێژاوی خەلادا | کێرمە لە قنگی کاکە حەمەی حاجی مەلادا |
2
[edit]| لە بۆ مەغبووری و لێڵی دو سێ تێڵام لە زێ وەردا | وەکوو شەخسێ کە چەند کێری لە سەرچەشمەی قوزێ وەردا |
3
[edit]| ئەحمەقم نەمکرد هەتا ڕیشم نەبوو گانێ بدەم | مستەفا بەگ چاکی کرد تا ڕیشی هات هەر گانی دا |
4
[edit]| یەهوودی بەچچەیێکم گرت و لێم برد و تیا خووسا | کە تێم نا چاوی نووسا بانگی کرد یا حەزرەتی مووسا |
5
[edit]| هەر لە دەنگی کەڕەنا و شەیپووری جەنگیزخان ئەکا | وردە ئاهەنگی پیاوی پیر کە وەختێ گان ئەکا |
6
[edit]| عومرم گەیشتە هەشتا کێرم بەکارە هێشتا | تەسدیقی گەر نەفەرمووی هەستم بەرم بە ڕەشتا |
7
[edit]| مەیلی ئەشعارم هەیە، تیغی زبانم موو دەکا | هەرکەسێ جارێ کە بیگێم پڕ بەشارێ گوو دەکا |
8
[edit]| کافی کلک و کافی کوون و کافی کەر تێکەڵ کرا | ئیسم و ناو و شۆرەتی کەرکووکی لێ تێکەڵ کرا |
9
[edit]| دانەی دەمت نەماوە و لە گەف ناکەوی هێشتا | پیرەکەری چەنە باز ئەڵێم بکەم بە لەشتا |
10
[edit]| «کووپە» هەیئەت، ڕوو «قەرە»، «سینەک» سفەت «دینار» پەرست | «ئەسکەمل» مل، مەشرەب «ئوغڵان» کاری «پاپاز»ی دەکا |
11
[edit]| پێم مەڵێن ئەم دوو ژنەت بۆچییە تۆ شێخ ڕەزا | شوکری بۆ تەسک و تروسکی و جەمیل بۆ زگ و زا |
12
[edit]| کێ دیویەتی شێخ عەلی! ماڵی خەزوور بۆ زاوا | تۆ لە کوێ تەکیە لە کوێ بزنەگەڕی مەزناوا |
13
[edit]| سێ ئیسم هەن بێ موسەمما هە روەکوو ئابی بەقا | تەیری عەنقا، شاری جابوڵقا، پڵاوی خانەقا |
14
[edit]| دەماری مردووە کێرم لە ماری مردوو ئەکا | لە ساق و ساعیدی میهتەر نەسیمی جادوو ئەکا |
15
[edit]| داخیلی فەوجە لەسەر قنگ کێر بە گون دەعوا دەکا | نانی کون ماسی دەخوات و پاسی جرتاوا دەکا |
16
[edit]| چونکە شاعیر زۆر بووە لەم عەسرەدا | بووەتە حەشری نێرەکەر لەم حوجرەدا |
17
[edit]| شێخ ستار ئێمەی بەزاند وا بۆ مەلای گون سەنگەلا | دینی پێغەمبەر بەئاشکار خۆشە یا من یا مەلا |
18
[edit]| کەلیماتی حیکمەت ئامێز لە جەنابی شێخ ڕەزاوە | بە عەجایبی مەزانن کلکی تیایا ڕزاوە |
19
[edit]| بەسە بۆ دەفعی ئەعدا چاوەکەم قەڵغانی سیمینت | هەزار مارتین بەقوربانی تفەنگی لوولە چەرمینت |
20
[edit]| ئەسپەکەت دەرکرد لە دەستم وای درێغ بۆ ئەسپەکوێت | سنگەکەی ماوە کەریم خان پێم بڵێ بیکوتمە کوێت |
21
[edit]| کێر ئەگەر مەیلی کونی کرد، سەرەکەی بگرە لە مشت | همه جا خانه‌ی عشق است چه مسجد چه کنشت |
22
[edit]| خورووی نامرێ بە شیشی من تڵیشی ناوگەڵی داکت | بڵێم چی سەد هەزار لەعنەت لە خۆت و شیری ناپاکت |
23
[edit]| گەرچی میرانی خدر بەگ موددەتێ قورعەی نەدا | پار لە خۆشناو قورعەیان کێشا و گەلێکیان پێوەکرد |
24
[edit]| حەیدەری کەڕڕاڕە یاخۆ خالیدی ئیبنی وەلید | ڕۆستەمێکە ڕۆژی دەعوا بەینی بەینەڵڵا حەمید |
25
[edit]| وەختێ ناجی ڕووت کرا وەک شێری نەڕ جەنگی دەکرد | گاهـ گاهێکیش لە ترسان وردە ئاهەنگی دەکرد |
26
[edit]| قوربانی پەلی بم کە پولی هەمپەلی پەل کرد | خۆی و سەگەکەی هەردوو بەجارێ شەق و شەل کرد |
27
[edit]| ئەم قنگە زلە حیزە کە موسەمما بە ڕەشیدە | بیگرە لە ڕەشی نێ لە ڕەشی بە لە ڕەشی دە |
28
[edit]| چایەکەی مامە غەفوورم زەردە وەک میزی نەخۆش | ئیحتیاج ناکا بە ئاگر هەر بەدوو تڕ دێتە جۆش |
29
[edit]| سەد ساڵە ڕەنج ئەدەی و هێشتا ڕووتتری لە سڵق | کێرێکی سیس و دوو گونی چرچ و قنگێکی فڵق |
30
[edit]| هەر مەتاعێ کە تەڵەب کەی لە سولەیمانیدا | هەیە ئیللا کوزی بیکر و کونی ناموستەعمەل |
31
[edit]| بەم جووتە گونە کە دەڵێی عەنتەری نێرم | لێم لادە نەوەک بتخەمە بەر حەملەیی کێرم |
32
[edit]| بەغەیرەز میهری تۆ گەر بێ لە دڵما | زڕەی زنجیری زاڵم بێ لە ملما |
33
[edit]| سەر پەتی، خۆی لێ پەتی کرد تا مووانی نایە سەر | قوڵەڕەش هێندەی گوشی تا ئاوی لێ هێنایە دەر |
34
[edit]| تڕی ئەولادی ئەم عەسرە بە کێرم | کە من مردم مەگەر گوو بکەن بەخێرم |
35
[edit]| موددەتێکە نێربازی و ئێستە مەیلی مێ دەکەم | ئارەزووی گانی کچێکی کوز پڕی دەرپێ دەکەم |
36
[edit]| موخالەفەم نییە من ساعەتێکی میقاتم | غولامی حەلقە بگۆشی ڕەسوولی ساداتم |
37
[edit]| ئەم قەحبە، فەلەک لە داخی مردم | موحتاجی ڕەشی ڕەشیدی کردم |
38
[edit]| گەلێ سمتی سپیم دەس کەوت و نەمتوانی پیاکێشم | درێغ بۆ تەمتوراقیی کێرەکەی چەند ساڵ لەمەوپێشم |
39
[edit]| هەر بە تەعریف و کینایەت لە بنی سنگت بەم | بەگ ئەفەندی بە سەراحەت لە کونی قنگت بەم |
40
[edit]| نەجابەت کەی لە تۆدایە لە دوو چاڵی چەتیوت بەم | حەمەی تووڵینە بەم تووڵە لە تووڵینەی هەتیوت بەم |
41
[edit]| ئەسبابی تەرەب زیر و بەمە ئەی بەگی جافان | بەزمێ بگرین چاکە لە من زیر و لە تۆ بەم |
42
[edit]| پیر بووە ناجی ئەفەندی، بووە پشتی بە کەمان | چرچ و ژاکاو و مولەووەس وەکوو کێری پاش گان |
43
[edit]| وام نەزانی ئێوە ساداتن مەعاشتان نابڕن | داخی داخانم جەباری خۆ لە ئێوەشیان بڕی |
44
[edit]| تۆ هەتە تیغی دەبان و من هەمە تیغی زبان | فەرقی ئەم دوو تیغە هەروەک ئاسمان و ڕێسمان |
45
[edit]| گەر نەکا مەخموور ئەفەندی تەرکی تریاکی لەعین | فێری سێ نەزمی دەکا پژمین و کۆکین و تڕین |
46
[edit]| بە قوزێکی ڕەش و قنگێکی پەلید و گوویین | خۆی لەمن کردووە یایە بە هەناری شیرین |
47
[edit]| هەمەوەند لەشکری ڕۆم و عەجەمی داوە بەگان | بەری حەملەی دەگرێ لەشکری گاوان و شوان |
48
[edit]| دوو جانەوەر لە ئەسلی جانی ئیبنی جان | «ئەمین» حاجی کەریم و «ئەمین» بابە جان |
49
[edit]| ڕەفیقم بوو جوانێکی «جوانڕو» | کە چوو «ماڵیم بەسەر خۆما جوانڕو» |
50
[edit]| ئەی «مەلا»ی مل زەعیفی «خورماتو» | «نه‌عره‌ای برکش ای خرما تو» |
51
[edit]| لازمە بۆ شێخ سبەینان گورگەخەو | تا بڵێن شێخ عابیدە نانوێ بە شەو |
52
[edit]| نان و دۆشاو بوو بە یاپراغ و پڵاو | بووی بەگەورەی ئەهلی «نۆدێ» کاکە لاو |
53
[edit]| سولەیمانی هەتانە ناوی نابەم وەک کونی بێچوو
وەکوو داینیێ لەسەر بەرگی شەقاییق جێ سمی ئاهوو |
54
[edit]| شێخ عەلی مەحبووبمە و بیناییی هەردوو چاومە | بێ قەیی بێ، بۆ تەبەڕووک تاقە جارێ گاومە |
55
[edit]| قامەتی بێ شک نەمامی عەرعەرە، یا سەوسەنە | دەک فیدای ناز و گریشمەت بم پەریزادەی سنە |
56
[edit]| کەنێکەی فەقێ قادر چ ڕەعنا و زەریفە | بە تاپۆ هی حەمیدە، تەسەڕڕوفی لەتیفە |
57
[edit]| تۆ بە تیری عەشقی شۆخی جەرگی پێکاوت هەیە | ناوزگت مەجرووحە بۆیە زەردەلیکاوت هەیە |
58
[edit]| ئیددیعای «عیلم» و ئەم سەر و سەکوتە | سیکتری کەن، کە هەر بەشی سووکتە |
59
[edit]| لووتی وەک مەمکە کەنوو، چاوی دەڵێی کوندەبوو | بەدفەساڵی وەکوو نووری نە دەبێت و نە بووە |
60
[edit]| هەرکەسێ ئەسڵ و میزاجی فیتنەیی و بەدگۆیییە | دەستی حیزیشی هەبێ ئەمجا بە تەحقیق کۆیییە |
61
[edit]| ژن یەکێ بوو من هەر ئەمگوت ئاخ لە دەس ئەم جادووە | بۆ چ قوڕی عالەم بەسەر خۆمدا نەکەم ئەمجا دووە |
62
[edit]| کاکە قادرە بۆزە | دەستی شکاندم بە گۆزە |
63
[edit]| لە ترسی ئافرەتاکانی ئەمێستە واقی وڕە | حسێن ئەفەندیی دوکتۆر ئەڵیێ مریشکی کڕە |
64
[edit]| شێخ حەمید گەرچی قەبیلەی ئێمەیە | ئەحمەد ئاغای یەعقووب ئۆغڵیی ئێمەیە |
65
[edit]| لەسەر شاهـ و گەدا ئەم فیعلە فەرزە | کەسێ ئەلفێکی بێ بینێ لە هەمزە |
66
[edit]| ئاخ لە دەس شۆربای سڵێمان چاوەش و قاوەی بلە | ئەو دەڵێی ئاوی گەڕاوە، ئەم دەڵێی نەوتی گلە |
67
[edit]| هەتیوی لووس بێ تووکم لە عومری خۆم گەلێ گاوە | لە سەمتی سمتی حەممادیم نەبرد ئەم حەسرەتەم ماوە |
68
[edit]| گیر نەبوو دەستم لەبەر لووسی بە سمتی خڕتەوە | زۆر نەمابوو گەردنم بشکێ بە گون خۆم گرتەوە |
69
[edit]| چاوی عیبرەت دانەوێنن هەر لە سورقاوشانەوە | ئاوی سووری ئێمەیە ئەڕژێتە ناو زێتانەوە |
70
[edit]| کوڕەکەی قوتبە کە پشتی ملی دوو گەز پانە | جلەکەی لێی بە شکم من جلە یا کورتانە |
71
[edit]| گەر لە نامووست ئەترسی های وە تەنگی تنتەوە | وەختی بۆ تەکیە ئەچی دەس بگرە پشتی قنگتەوە |
72
[edit]| چەند هەتیو خۆی تاس و لووس دا چوون بە پیری شێخەوە | کاشکی موویێ بووایەم من بەکیری شێخەوە |
73
[edit]| بۆ کەرێ ئیعلانی حەربی کرد لەگەڵمان شێخ حەسەن | سەیری کەن یاران چ گوبەندێکی گێڕا ئەم کەرە |
74
[edit]| من نە نانم خواردووە ئەمڕۆ، نە گانم کردووە | وەک ژنی سەر کاسە یاران بۆچی ژانم کردووە |
75
[edit]| شێخ عەلی! ئەتواری باوکت تێک مەدە | «قل هو الرحمن آمنا بە» |
76
[edit]| عەشرەت ئازاش بێ کە نامووسی نەبێ بێ هوودەیە | عەشرەتی بێ غیرەت ئەمڕۆ عەشرەتی داوودەیە |
77
[edit]| ئاشی سمتی تۆ بە ئاوی کێری ئێمە ناگەڕێ | ئاش بەتاڵی بۆ بکە گەر تاقەتی دانت هەیە |
78
[edit]| ماڵی مفتی لەم بەرە مەعلوومە قازییش لەوبەرە | من فەقیرم، کێ دەزانێ لەم بەرم یا لەو بەرم |
79
[edit]| هەتیوی خوبڕوو مەحبووبی سادە | کە دەستت کەوت سواری بە و پیادە |
80
[edit]| حەرامزادە و داکی خۆگێ لە بەرتەکیە زۆرە | خلەو بلە و فشەگاڵتە و عەزە دەم بۆرە |
81
[edit]| بە مارف بەگ بڵێن قەتعی مەعاشی من نەکا چاکە | زمانی من لە بۆ ئەعدا وەکوو مارێکی زوححاکە |
82
[edit]| قازی ڕەئیسی ئەووەڵ تۆش موددەعیی عوموومی | ئەم کارە چۆن سەر ئەگرێ لەعنەت لە بابی ڕۆمی |
83
[edit]| خانەقاهـ تەوبە لە سەید ئەحمەد و نان و خوانی | لە تەعامی شەلەم و بامیە و باینجانی |
84
[edit]| مەکەن باوەڕ بەقەولی داکی خۆگێکانی کەرکووکی | ئەگەر خەڵتێ بکەن وا بزانە گا قۆڕانی کەر کۆکی |
85
[edit]| دوێنێ قەترەیێ خوێن بوویت و ئەمڕۆکە کەفێ خاکی | بەنی ئادەم! کەری، گەر کەر نەبی بۆ چ هێندە بێ باکی |
86
[edit]| لە سوورەی سەرخڕم ئاگر دەباری | کوتامە ژێرگونی ئاغای جەباری |
87
[edit]| لە سایەی دەهری دوونپەروەر ئەمێستە لەک لەک ئەدوێ | بە کۆڵێ کلکەوە ڕێوی لەگەڵ کەوڵی دەڵەک ئەدوێ |
88
[edit]| کە تەشریفی شەریفی هات ئەمین فەیزی بە میوانی | لە عوهدەی شوکری دەرناچم، مەگەر خۆم کەم بە قوربانی |
89
[edit]| من داکی هەزاری وەکوو تۆم گاوە بە فەردێ | نەتبیستووە زەربولمەسەلە «سەد قەل و بەردێ» |
80
[edit]| ئەگەر حەملە بکەی مەدحت دەکەم من | جەزای قەولی درۆ با هەر درۆ بێ |
91
[edit]| مەگەر وەختێ مرادی من بە جێ بێ | زرنگەی پاوەنەی زیوی خەجێ بێ |
| بەڵێ فەیزی «لەجێ» بێت و «لەچێ» بێ | |
92
[edit]| وەها مەشهوور بووە بەینەلئەهالی | هەتیوی تەکیەکەی خۆمانە والی |
93
[edit]| ساغ لە دنیادا نەماوە گەر قسەی ساغت دەوێ | بێ هەزارت پێ نیشان دەم گەر قورمساغت دەوێ |
94
[edit]| یەکتری دەعوەت ئەکەن ئەهلی دیانەت بە قوزی | کوڕی مفتی بە قنگی خانمی دایکی بە قوزی |
95
[edit]| خواستم لە کوڕی حاجی بەکر کۆنە دوکانێ | بۆ تەجرەبە نەیدایە من و دای بە دیانێ |
96
[edit]| عومەرم دی، عومەری پێشووتریش گەر وابێ | گەردنی شیعە دووسەد دەفعە لە سەب ئازابێ |
97
[edit]| ڕەگی کێر ها لە گونا هەر گونە ئەیبزوێنێ | مەسەلی کۆنە سەگ ئێسقان بەکەلک ئەشکێنێ |
98
[edit]| موسوڵمانان، موسوڵمانان، موسوڵمانی، موسوڵمانی | هەتیوێکم ئەوێ خەڵکی سولەیمانی، سولەیمانی |
99
[edit]| سەیری کە زبل ئەسلی گووە گول ئەروێنی | باوکی وەک ئەمینە بۆقە کوڕی وەک عەبەکە دینی |
100
[edit]| هەمین نانەوا و خەجێ ئاشپەز بی | یایە لەگەڵمان با بەغەرەز بی |
101
[edit]| گەر بێت و بە سەد دەریا بیشۆیەوە شێخ باقی | پاک نابێتەوە هێشتا پڕ گووی سەگە لوولاقی |
102
[edit]| بەتییەی بەسرەیی و مێزەری هیندیی من و تۆ | وەکوو ڕەخت و شەقەبەندە کە لە گاجووتی بدەی |
103
[edit]| ئاوازی تڕی، بۆنی تسی حەمزە حیماری | ئافاقی هەموو گرتووە وەک هەوری بەهاری |
104
[edit]| در جهان هر که میشود بابی | مەترەقی کەر بە مەقعەدی بابی |
105
[edit]| حەیزی کوزی حیز و دزی فەیرووزە گوواوی | مەعجوونی خەنە و وەسمەیە بۆ ڕیشی زەهاوی |
106
[edit]| بەجێ ما کاکە جاف خۆی و کڵاوی | دەردی کرد، ئافەرین خدری گڵاوی |
107
[edit]| سەرداری لەشکر ئەگەر باوەل بێ | کێرم بە قنگی دەسا با وەل بێ |
108
[edit]| چەرمی ڕووی هێند قایمە شمشێری میسری نایبڕێ | گەر بە کەوشی کەی دەمێنێ تا قیامەت نایدڕێ |
109
[edit]| ڕەئیی ئەو باعیسی تەنزیمی ئومووراتە بەڵێ | بۆ کورەی عالەمی ئیمکان بووەتە قوتبی مەدار |
110
[edit]| نه تو هر پیش مریدان چو شکر شیرینی | بە خدا ای پسر شیخ تو هر جا شکری |
111
[edit]| کەبابی گۆشتی بزن، فاکیهەی بەری خڕنووک | لەمن بپرسە سەفای شارە حیزەکەی کەرکووک |
112
[edit]| هەر لە تۆم بیستووە ئەی کوێری لە یەزدان عاسی | زیکر و تەهلیلە بەخورشیدی و ئەڵڵاوەیسی |
113
[edit]| موخبیر خەبەری داوە لە سەر موفتییی کۆیێ | حەسرەت کەشی شیری سەگە بۆ کەوچکە دۆیێ |
114
[edit]| با جەردە بیبا کەوڵەکەی تاجی | بەهار هات جلی پێ ناوێ تاجی |
115
[edit]| بەسە بۆ دەفعی ئەعدا چاوەکەم قەڵغانی سیمینت | هەزار مارتین بەقوربانی تفەنگی لوولە چەرمینت |
116
[edit]| بە سەگم وت عەجەبە خزمتە حوسنی پاشا | تووڕە بوو کلکی لەقاند و گوتی حاشا حاشا |
117
[edit]| گەرچی من سەگم ئەمما بەخودا خۆم دەکوژم | ناوی من بێنی لەگەڵ ئیسمی خەبیسی پاشا |
118
[edit]| ولدت جمیلاً أمّە من دبرها | فلذا نری في وجهە أثر الخرا |
119
[edit]| تا بەکەی بێ دەنگ ببم، تاکەی بکەم زەبتی زەبان | حەیفە گەر هەجوت نەکەم قائیممەقامی بازیان |
120
[edit]| بەسە ئەم شیعرە لە وەسفی حەسەنەی ئەهلی بەیان | سەگە نێریان لە دووە، دێڵەبەبان، جوملە بەبان |
121
[edit]| وەسمان حەبەش و حەمە شین و ئەحمەدی حاجی | دەم دەم دەوەڕن وەک سەگ و توولە و تانجی |