قصہ سیف الملوک/56
56. برائے جنگ تیار شدن وا سپاہ جمئّ کردن از
ہر دیار شاہ شاہپال وا ہاشم دیوَ
(شاہ شاہپال تے ہاشم شاہ دی ہر علاقے دی فوج جمع
کر کے جنگ لئی تیاری)
جاں ایہہ سخت جواب سنائے منشی نے خط پڑھ کے
اڈیؤں لمب گئی لگّ چوٹی غضبوں بھامبڑ بھڑکے
وال ککر دے کنڈے ہوئے لوں لوں چڑھے سرنڈے
لاہ دھڑکے آکڑ کر کے شاہ پراں پر چھنڈے
گجّ اٹھیا شاہپال بہادر نعرہ مار قہر دا
کمب گیا سبھ باغ-ارم دا کوٹ بازار شہر دا
سبھ سنسار ندی دے ڈر کے طرف سمندر نٹھے
ناہر شیر پلنگ جنگل دے سن نعرہ سبھ تر ٹھے
پاڑھے ہرن نٹھے چھڈّ بیہڑے نیل گائ کھب ڈھٹھے
دیوَ افریت اتے جنّ پریاں لشکر ہوئے اکٹھے
حکم دتا شاہپال بہادر فوجاں جمع کراؤ
کوہ قافاں تے کوٹاں وچوں لشکر سبھ منگاؤ
ہاٹھاں کٹک اکٹھے ہوئے منشی لین تلاشی
وچ حساب نہ آون فوجاں خلقت بیتہاشی
آ لتھیاں کوہ قافاں وانگر فوجاں گرد چوپھیرے
کوہ قافاں نوں پٹن والے راشک دیو وڈیرے
سینکڑیاں جڑ قانوں گوآں قلماں بہت گھسائیاں
جو جو جنگ بہادر فوجاں گنتر وچ نہ آئیاں
لکھ چوداں نر-دیوَ بہادر ترے لکھ فوج افریتوں
سٹھّ ہزار ہویا جنّ حاضر نمک حلالی نیتوں
ایہہ کجھ نامی لوک سپاہی ہور بے انت شماراں
بنا ہتھیار سوار چڑھے سن بھکھن مثل انگاراں
فوجاں ہاٹھاں کانگاں وانگر گز کڑک کے چڑھیاں
قلزم دے دریاوے تائیں گاہن شتابی وڑیاں
کر کے نظر ڈٹھا شاہپالے لشکر بنیا تنیاں
شارستان ہوئی پور ساری وانگر فصلاں گھنیاں
آتش وانگ سپاہ المبا قلزم ولّ چلا ئے
جس راہ جاندے جوہ جہیرا سبھ کجھ جلدا جائے
قلزم دے دریاوے توڑی شارستانوں لے کے
نیر تپے تے دھرتی ہلے جس راہ چلن پے کے
شارستان وچوں چڑھ آیا کانگ جویں دریاواں
دھونئیوں دھندوں کار غباروں راہ نہ لبھدا واواں
بوٹے گھاہ زمیں پر ہوئی پیراں ہیٹھ ملیدا
دھرتی ہیٹھ گئے چھپ کدھرے دولت ہار پوشیدہ
توڑے پیر شہاں دا یارو بہت مبارک بھلا
جتھے جاوے کرے خرابی دھرت دیوے تھرتھلا
جاں قلزم دے نیڑے آیا شاہپالے دا ڈیرہ
ملکاں وچ قیامت آئی اٹھیا شور گھنیرا
ہاشم شاہ نوں اجے نہ خبراں اگّ بلی سر میرے
شاہ شاہپال بہادر چڑھیا کر کے تا ودھیرے
تخت اتے سی عیشاں اندر بیٹھا وانگر شاہاں
اچنچیت ککاؤ آئے سر پر دھریاں باہاں
آن اوہناں فریاد پکاری سن توں ہاشم شاہا
چڑھ آیا طوفان تیرے تے نہیں نسن دا راہا
شاہپالے دے لشکر آئے تھاں نہ دسدا خالی
ذرا پوش سپاہیاں کولوں زمیں ہوئی سبھ کالی
اکس وزیر صلاحَ دسالی راتو رات اٹھ بھجو
بے خبراں نوں بھانج پویگی شبخانے چل وجو
ہاشم کیہا چوری پینا کم نہ بادشاہاں دا
جو ہونی سو ہوسی اوڑک لڑساں نکل باندا
دوجے کیہا فوج اوہناں دی انت حسابوں باہر
ویکھدیاں دل دہشت کھاندا کیکر لڑسیں ظاہر
ہاشم نال دلیری کہندا اک بگھیاڑ شکاری
بہہتیاں بھیڈاں تھیں کد ڈردا سو مثال ہماری
ہاشم دی سن ایڈ دلیری تکڑے ہوئے سپاہی
گل پیا سبھ قلزم اندر ٹر آئی ہے شاہی
ہاشم قلزم دے سلطانے پتہ پیا اس گلّ دا
اس بھی فوج اکٹھی کیتی حکم جتھے تکّ چلدا
لشکر جمع ہویا جس ویلے شاہے لیا علیمہ
منشی انت سنبھالن لگے چڑھ کے طرف غنیماں
لکھ پری وچ گنتر آئی چہل ہزار افریتاں
کیتو سو سبھ اسباب اکٹھا کر جھگڑے دیاں نیتاں
سنگلا دیپوں نکل ہاشم آن لتھا وچ پڑ دے
نر شاہپال بہادر اودھروں چڑھیا گھوڑے چڑ دے
دوئے گٹھاں برابر ہویا آہمو سامھنے ڈیرے
ہاشم دی جند وڑ وڑ نکلے منہ کویں ہن پھیرے
میر وزیر سبھو رل بیٹھے پچھدا شاہ صلاحاں
تسیں اساڈے بیڑے اندر ہر اک مثل ملاحاں
دسو کی تدبیر کچیوے مشکل بنیاں کاراں
چڑھ آیا شاہپال بہادر کردا ماراں ماراں
ہٹ ٹراں نامرد کہاواں جے چکّ کراں حلیمی
جنگ کراں تاں ہووے بے ادبی اوہ سلطان قدیمی
نبی سلیماں دا اوہ پوتا جے اج اسنوں ماراں
روح اوہناں دا رنج ہووےگا لکھیاں وچ بدکاراں
نالے خوف دلے وچ آوے لشکر اس دا بھارا
مار میدان متے پڑ جتے کر ویکھو کوئی چارہ
فکر دوڑا اندیشہ کر کے خوب جواب سناؤ
دیر کرن دا وقت نہ رہا کجھ بند بست بناؤ
دانشمند سلامی ہوئے سن فرمان شہانہ
دین دوائیں ہووے زیادہ شان مکان شاہانہ
باغ اقبال تیرے دا ساوا رہے ہمیش بہاریں
دائم تخت مبارک ہووے دوتی دشمن ماریں
فکر اندیشے تیرے اچے ناکس عقل اساڈا
سوئیؤ کم مبارک ہوون جو دل کہے تساڈا
لیکن حکم قبول سرے پر جو آکھو سو کرنا
عقل اساڈا ایہہ فرماندا اکثر بہتر جرنا
اول صلح بنائی لوڑو جے اوہ منّ کھلووے
نہیں تاں جنگ کراںگے خاصہ جو ہووے سو ہووے
صلح ہووے تاں بہتر سبھ تھیں نہیں تاں چڑھ کے مارو
جو کجھ ربّ کرے اوہ ہوسی مردی دلوں نہ ہارو
ایلچی گھلّ کے پتہ کراؤ کس مطلب شاہ آیا
جے اس صیف-ملوکے کارن ایہہ ہنگامہ چایا
ایلچی ہتھ منگاؤ خبراں ایویں بھلا نہ چڑھنا
صلح ہووے تاں واہ بھلیرا جنگ ہووے تاں لڑنا
ہاشم شاہ نے ایلچی بھیجے ولّ شہپال بہادر
کت سببوں لشکر لے کے آیا شاہ اکابر
جیکر طلب ولایت والی آپ ہوویں انصافی
ایڈے ملکوں میں اک کوچا توں شاہی کوہ کافی
میں بیٹھا اک ٹاپو اندر صبر قناعت کر کے
نال تیرے کوئی شرکت ناہیں توں بھی بہو خاں جر کے
حضرت نبی سلیماں والی ہتھ تیرے سبھ شاہی
میں اک گوشہ ملیا جیوں کر لئے جاگیر سپاہی
جے کوئی ہور تساڈا مطلب تاں اوہ بھی بتلاؤ
کراں صلاحَ علاج اوہدے دی خیریں مڑ گھر جاؤ
جیکر میں تھیں ہوون والی غرض تساڈی ہوئی
حاضر آن کریساں نہیں تاں قرض نہ دینا کوئی
آکھ گھلو اوہ آنودیاں ہی قتل کیتا بن خبروں
جے توں طلب کریں اج شاہا کیوں کر کڈھیئے قبروں
جے شاہپال اسے کم چڑھیا لاہ امید مڑیگا
عذر توازء اسیں کراںگے کیوں تا جنگ جڑیگا
جے کجھ ہور اوہناں دل غصہ تاں بھی دس گھلنگے
اپنا آہر اسیں بھی کرساں جو کجھ وسّ چلنگے
ایلچی آن پچائیاں عرضاں جیوں ہاشم فرمائیاں
کہن لگا شاہپال بہادر بخشاں تدھ خطائیاں
باغ-ارم تھیں آدم زادہ جو تساں پھڑ آندا
موڑ دیئ تاں بچسی ہاشم نہیں تاں ملک کھڑاندا
ایلچی عرض کریندا شاہا کی اک آدم زادہ
بے وفا نکارے پچھے چاہیں شور زیادہ
اتنی گلّ اتوں کی آئؤں لشکر چاڑھ مریلے
اوہ تے جس دم آندا آہا قتل کیتا اس ویلے
جاں بد خبر شہزادے والی کنّ پئی شاہپالے
ہو بے ہوش ڈھٹھا اس غم دے کر کے جان حوالے
مکے وٹّ وٹّ مارے چھاتی دھرتی مارے اڈیاں
آپ مہارا نیر اکھیں تھیں درداں کوہلاں چھڈیاں
امبر دا چھنکار کرایا ہور گلاب عطر دا
میر وزیر ملیندے تلیاں ایلچی ڈر ڈر مردا
جس دم ہوش سمبھالی شاہے بیٹھا رکھ دلیری
مارے سرد اساس پکارے بھٹھّ ہیاتی میری
ہائے افسوس جوان اجیہا آکل فاضل کامل
خوش آواز ظریف تے سوہنا ہر ہر ہنروں عامل
میں بھیڑے نوں نظر نہ آیا کامل شوق تکن دا
وچ فراقَ اوہدے ہن مرساں نہیں سواد بچن دا
لشکر فوج سمیت مرانگا ہاشم دے سنگ لڑکے
صیف-ملوک اتوں سبھ وارے کی کرنے گھر کھڑکے
پھر سوگند اٹھائیوسُ بھاری غصے جان جلائی
قسم مینوں اس ربّ سچے دی جس وچ غلط نہ کائی
اس جائیؤں مڑ جاساں ناہیں جب لگّ دم ہیاتی
قلزم ملک ویران کراں گا مار دیواں دی ذاتی
بچہ کچا اس جنسے دا پٹاں تخم زمینوں
چھڈساں نہ اک بال ایہناں دا قسم اسلاموں دینوں
پر جے صیف-ملوک شاہزادہ میرے پاس پچاسن
ترکھی تیغ اساڈی کولوں تاہیں جند بچاسن
کر گلاں شہپال شہزادے ایلچی رخصت کیتے
دتا حکم چڑھو سبھ لشکر بیٹھے کیوں چپیتے
طالع روز ستارے سودھے گھڑی مبارک تکی
فالاں نیک پئیاں جس ویلے سائت آئی زکی
چا واگاں شاہپال بہادر چڑھیا جنگ کرن نوں
لکّ بدھی تلوار فولادی زرہ لگائی تن نوں
اوہ تلوار اوہدی سی کنجی سبھ ملکاں دے در دی
سنگلدیپ جیہاں در بنداں فتح ہمیشہ کردی
وانگ ڈڈاراں نال گھنکاراں کردا ماراں ماراں
شاہپالے دا لشکر چڑھیا گھنا اڈار اڈاراں
جہڑا وقت موافک آہا فتح دے در کھلے
سرخ سیاح سفید نشاناں رنگ اجائب جھلے
چکڑی دے گھڑ راس بنائے سے گزاں دے جھنڈے
پرچم کالے وال سمبھالے جیوں حبشی سر چھنڈے
جھنڈے اتے مورت لائی شینہ مہرا ہشتاتی
ویکھدیاں ہی دشمن تائیں ہیبت پاڑے چھاتی
کئی کوہاں توں دسدا دوروں اوہ جھنڈا سلطانی
ایدہا مریلے وانگر کردا دشمن فانی
دھوڑو دھوڑ ہویا سبھ عالم جاں چڑھ ٹری سواری
پیراں ہیٹھ ملیندے دشمن بھجّ بھجّ مرگ شکاری
لشکر جنگل باراں گاہیاں ہوئے رکھ ملیدا
ہو قاف دست گیا سبھ رستہ ککھّ نہ رہے پوشیدہ
صحراواں دی سبزی سمبھی ندیاں نیر نکھٹے
سفن صفحہ ہووے رکھ بوٹے تخم زمینوں پٹے
شاہپالے دا لشکر چڑھیا سنیا شور جہانے
زمیں زمن کجھ نظر نہ آوے باجھ اسے توفانے
مور ملکھ تھیں وافر فوجاں مارو شیروں بازوں
دھرت راہاں دی لرزا کھائے لشکر بے اندازوں
شاہ شاہپال بہادر آیا بھریا شوکت شانوں
جیوں کڑکدا بدل آوے بنھ گھٹاں اسمانوں
وچ میدان لڑائی والے آن کیتو نے ڈیرے
راکش دیو لتھے پا گھیرا جیوں کوہ قاف وڈیرے
چھ ویہاں کوہ چوڑی دھرتی چھ ویہاں کوہ لمی
دوہاں شاہاں دے ڈیرے ملی فوج سنگھر بنھ جمیں
لشکر نال ہوئی پور دھرتی ہور حساب نہ جانا
جے خسخس دا چھٹا دیئیے بھنجے پوے نہ دانہ