قصہ سیف الملوک/57
57. جنگ کلدنِ شاہپال بہادر با ہاشم شاہِ دیواں
روزِ اول
(شاہپال بہادر دا دیواں دے بادشاہ ہاشم نال جنگ دا پہلا دن)
ایویں کویں مول نہ جانوں نت دا پھیر اسمانی
چڑھدے تارے تے مڑ لیہندے دائم سرگردانی
کھیڈ تماسے کارن ناہیں وہلے تنبو تانے
اک دھاگہ بے کار نہ اس دا کون حکمت پر جانے
کس نوں خبر ہووےگا بھلکے کی اساں سنگ کارا
کون اکھیں تھیں اہلے ہوسی کس دا میت پیارا
کس گھر وین سیاپے ہوسن کس گھر منگل سوہلے
کس سر تاج ٹکے کس منہ نوں کرن مٹی دے اہلے
کس دا تخت ولایت کھسسی ملسی خستہ ہالی
کس دی قیدوں ہوگ خلاصی ونجھ کرسی خوش حالی
کون رنڈی کوئی تتی ہوسی منہ سر سجی پاسی
کس دا کنت سہاگ ملیگا دھڑی سندھور لگاسی
کس کس اندر پوگ وچھوڑا کون ملیگا مڑ کے
کہڑے کہڑے یار محمد بھلکے بہسن جڑ کے
پچھلا مرد روایت والا واقف ایہناں راہاں دا
ایویں سخن سناندا اگوں ایہناں دوہاں شاہاں دا
لنگھی رات اکاسوں چھپیا سارا لشکر شامی
دھمی صبح لگی لو ملکیں چڑھیا سورج نامی
دو لشکر پڑ ملّ کھلوتے پربت وانگ اچیرے
کینہ غضب مچے تے کیتے کوچ تحمل ڈیرے
جان غریب تلی پر رکھی کرن نقیب پکاراں
اکھیں نیند آرام نہ دل وچ بھجدیاں چوکیداراں
بھیڑ ہجوم خلق دے ہتھوں پیر ہتھ پین نہ کھلے
سرہوں ماری پوے نہ بھنجے سبھ سراں پر ڈلہے
صفاں قطاراں بنھ کھلوتے اک دوجے ولّ تکدے
میر وزیر نہ تیر چلاون ویر کرن تھیں جھکدے
متّ کوئی ڈھو صلح دا ڈھکے اول سٹوں پھٹوں
وچ میان رہن شمشیراں شیر ہٹن اس جھپٹوں
ادھر غضب مریندا ٹھاٹھاں موج جویں دریاواں
ہاشم بھی مغروری چایا آتش ہار اچاواں
کوئی صلح دی گلّ نہ ہوئی مچیا شور ہنگامہ
کینے روہ کیتے دو-پارے سر جند جسا جامہ
مہر محبت گئی جہانوں پیو پتّ ہوئے ویری
بھائی وانگ قصائی ہوئے مول نہ منگن خیری
یاراں یار پچھانن ناہیں کیا صورتَ اشنائیاں
فتنے شور فساد خسومت انتو انتاں چائیاں
اوڑک آن چڑھو چڑھ ہوئی مارے گز نکارے
دھولے تیک پچائے دھونسے ڈنڈ کہار ککارے
پیلاں اپر پاکھر وجے گھس گھس لگے لاگے
ڈھاہیں مار اٹھے خیر-مہرے جیوں کر ویر وراگے
منہ اسمان بنے کر بولن کوک اٹھائی تریاں
تیغاں بجلی وانگو ہویا تیغاں وانگو چھریاں
دھونسے دھونس اوازوں چاڑھی شتری شور مچایا
ترم تمبوراں تے کرنائیں گل جگت وچ پایا
یونانی ایرانی باجے ترکانیں کرنائیں
گا ڈوماں کنّ ڈورے کیتے وجن تھاؤں تھائیں
کورڑیاں دے سخت کڑاکے نکل جان اسمانوں
پتھر بھنّ اڈاری کڈھن تازی مار سماں نوں
کمچی دا شونکار اٹھائے سیل پتھر دے گھوڑے
چابک دست چلاون چابک ہوش پٹاکا تروڑے
شیر جوانا دی مچھّ پھڑ کے سن سن شور دماماں
رن وچ تازی جمبش چائے چبن سار لگاماں
زمیں زمن وچ پیا ککارا ترکاں دی ہنکاروں
سیمرغاں تن تران ترٹا لشکر دی للکاروں
مشقاں وانگر مشکی چمکن نکرے سچے موتی
مارن دمب اٹھاون گردن پھڑکے اکھ کنوتی
چا چا سمب کریندے مجرے کھہڑن نال پہاڑاں
ڈنڈ گھمنڈ کرن جیوں رن وچ شیر بنے اگواڑاں
پایا زور رکاباں اتے آسن ملّ سواراں
نیزہ باز قواعد کردے ازماون ہتھیاراں
ہائے ہائے کر چھیڑن گھوڑے شپ شپ چلن واراں
للکار کے پڑ وڑن بہادر چھڑی منڈار ڈڈاراں
دھوڑو دھوڑ ہووے منہ متھے گرد چڑھی سر خوداں
پندراں ہو گئے اس جنگ وچ طبق آہے جو چوداں
غلط لکھی میں پندراں ناہیں دھرتی اک گھٹی سی
گردوں امبر بنیا جہڑی سماں نال پٹی سی
قہر غضب دے نعرے سن سن پھٹ پھٹ پئے کلیجے
ہتھیاراں دی تابش کولوں بل اٹھے ہڈّ بھیجے
گلّ گھوٹو دی موت دیاں نوں پائی آن کمنداں
نیزے سیخے لاون بیرے تیغاں کٹن بنداں
گرم ہواڑھ مونہاں دی کولوں اٹھی دھوآں دھاری
لائی اگّ جہانے اندر لمب کڈھی تلواری
لوتھاں وچ زمین نہ میون جاناں وچ ہوائے
خاک لہو دا گارا بنیا پیر نہ دھریا جائے
ہاشم شاہ بھی فوج سواری جیوں کر آہی کاری
سجی صف بنائیوسُ اول بہت زوراور بھاری
کھبے پاسے صف شنگاری کندھ پکی فولادی
اگا پچھا راس بنایا راہ جیوں استادی
اس پاسے میدان سہایا شارستانی شاہے
اگے دیو بہادر رکھے ہتھ گھتن جو ماہے
وچلی فوج سواری تکڑی کوٹ بنائِ کھلوئی
کیڑا لنگھ نہ سکے وچوں بھیڑ اجیہی ہوئی
پچھے اگے صفاں بنائیاں کندھ جویں ہشتاتی
وچ شاہپال بہادر آپوں جیوں دل اندر چھاتی
بردی تے ہتھیار سپاہیاں جو لوڑے سو دتے
دیئ دلاسے مارو دشمن جیوں کر عاشق پتے
سجا کھبا پاس سہایا زرہوں خودوں تیغوں
جیوں کر باغ آرائش پھڑدا بارش بیدریغوں
گردے لشکر ہاٹھاں گھنیاں بنا کے گھٹاں کھلویا
وچ شاہپال بہادر گجے رئد موافک ہویا
جاں دو لشکر ہووے سوہنجے ملیا حکم شہانہ
دھیر اتے تدبیر نکھٹی کیتی مرد جواناں
مارو مار اسمانوں آئی کہہ کی دوش شہاں نوں
پیا ہنیرا اتے رشنائی نٹھی دور جہانوں
اتنے خون زمیں پر ہوئے باہر انت شماروں
گندھک سرخ ہوئی اوہ دھرتی تتی تیز انگاروں
تلواریں دے پپل پترے کھلے ہوئے سن اتھے
مکھی مچھر اڈ نہ سکن وچ جنگے دے خطے
چمکو چمک وجن تلواریں نویاں سان چڑھائیاں
رتی رحم نہ زخم کرن تھیں زہروں پان چڑھائیاں
گوشے جوڑ کمان کمینوں مارے تیر خدنگاں
لیندے خبر زمان زمینوں بھجن مثل نہنگاں
باشک ناگ کمنداں والے کنڈل کھولن مارن
لشکر دے گنج لٹن کارن آہرن منہ کھلارن
وجن تیز شپاشپ تیغاں تیر نہ دیون واری
دوئے ہاٹھاں گھلمل آئیاں لتھا مینہہ ہتھیاری
کجھ مقدور کسے دا ناہیں انگل کرے اچیری
جو سر کڈھے تیغاں وڈھے چائی جنگ ہنیری
نیزے سل سل ٹانگے لاون میخاں سلن سانگاں
مردے ہاڑ لگے وچ رن دے لوہو چڑھیاں کانگاں
بھلے بھلے تن سلے بھلے بھلے ٹبر ٹیراں
چھریاں چیر نکالے پتے سروں تکبر تیراں
پیش قبض دی قبض چروکی کھلی اس دہاڑے
ماری بوک لہو دی پڑ وچ پیٹ پنجر پڑ پاڑے
چلی صیف صفحہ سفائیؤں سفن صفحہ کریندی
چیر لویر کرے کوہ قافاں سچی لاف مریندی
موجاں مار چلے ہڑ خونی دم دم وچ چڑھاواں
تھم تھم کے تھم جھنڈیاں والے رکھن کھلے تناواں
مہر مہابا رہا نہ قطرہ نہ غم خطرہ جانوں
امن ایمان خلاصی نٹھے واسے چھوڑ جہانوں
چھم چھم وسن تیز خدنگی جیوں رتھ پھاگن والے
چھک کماناں پئے جواناں ہتھیں پور پور چھالے
ایسی گرم لڑائی گوہڑی دوہاں پہاڑاں چائی
نالاں وچوں ڈھہن اواڑے اگّ دسے ہر جائی
اودھروں ہاشم شاہ مریندا پھردا وچ سپاہے
گجدا مار نہ رجدا خونوں وانگر شیر سیاہے
شارستانی مارن کارن لاوے زور جوانی
لمے ہتھ کرے پڑ ہتھی بنیا بہمن ثانی
جدھر ہتھ کرے سر وڈھے لوں نہ چھڈے اڑیا
جس جس پاسے حملہ کیتوسُ تن تنے پر چڑھیا
بہتے شارستانی مارے ہاشم نے کر ہلے
ہلے نہ اک قدم پچھیرے فٹّ مونہاں پر جھلے
اس پاسوں شاہپال بہادر کلزماں پر بھارا
پھڑ ہتھیار قیامت کردا ڈردا لشکر سارا
دوہیں ہتھیں کوشش کردا متّ پڑ مینوں لبھے
وڈھّ وڈھّ دشمن ستھر پائے کیا سجے کیا کھبے
ویری اتے واراں کردا دوہیں ہتھیں تلواراں
دوہاں دے وڈھّ چار بنائے اٹھ کریندا چاراں
ہاتھی سنے سوار اماری جس تے ہتھ چلا ئے
کر دو ٹکّ اٹک نہ رہندی تیغ زمیں لہہ جائے
قلزم دے دریائے اتے جے غصہ کر آوے
جلدی اگّ کڈھے دریاؤں شور ندی وچ پاوے
اگا ویکھ جوانا ہتھوں ڈھہن ہتھیار فولادی
جیوں شیراں دے ویکھدیاں ہی بول نکلدا مادی
ہاشم شاہ اگے ونجھ کوکے لشکر دے سر کردے
کر بند بست شتابی شاہا دیو تیرے سبھ مردے
خالی کردا ہاڑ اکلا شاہ بہادر جنگی
نال اوہدے کد پوری پیندی بھلی پناہ ہن منگی
ہاشم نے فرمایا اگوں ڈریوُ نہیں دلیرو
کٹھا ہو پوو سبھ لشکر شاہپالے نوں گھیرو
گھیرا پا چوترفوں فوجاں آن پئیاں شاہپالے
کر کر جھٹاں سٹاں مارن کس کس دے پھٹ ٹالے
جاں شاہپال ڈٹھا اوہ گوگا للکریاں تد فوجاں
جوش-او-خروش کریندے پہتے جیوں دریاویں موجاں
آخر فوج اکٹھی ہوئی جیوں کیڑے یا مکڑی
ہندا جائے جنگ لڑائی پل پل اندر تکڑی
شمشیراں فولادی چمکن چلن تیر خدنگی
اک کیڑی دے چلن جوگی زمیں نہ لبھے ننگی
سر پر چھاؤں کیتی ہتھیاراں سورج اکھ چھپائے
مچھر نوں پر مارن جوگی تھاں نہ وچ ہوائے
زہرو پین زمبوراں وانگو کر کر ہتھ کرارے
پھٹے کٹے ہون اگیرے چھوڑ پچھیرے مارے
پمبے اڈدے جان تناں دے جیوں تیلی روں تمبے
نیزے برچھے جا جا رگڑن امبر اتے سمبے
والوں والوں مڑھکا آیا ڈریا دھول وبالوں
ہتھیاراں دے کنڈے چبھن امبر اڑیا چالوں
برچھی سانگ مونہوں منہ وجے ساہ نہ نکلن دیندی
جھٹک نہ رہندی اٹک کٹاری وتدی کٹک مریندی
خنجر سنجر پنجر اندر کڈھ کڈھ آنے بوکے
ہر پسلی تھیں حسلی خونی وگدے وہن نہ ٹوکے
جمدڑ جمدڑیاں دا ویری واری دیئ نہ مولے
جیوں بھٹھی وچ چھولے تڑفن تویں رتّ بچھولے
پھلّ پھلاں وچ سمبے ساراں وانگ گلابے خاراں
ڈھالاں اپر ڈھالاں کھڑکن وانگو لالے زاراں
نسن والا نسّ نہ سکے تھاں نہ پیر ہٹن دا
نہ نسن نہ چھپن ہندا وقت نہ جھٹّ کٹن دا
سارا روز نہ مٹھے ہوئے تیر انداز مریندے
ترکی تازی تازے تازے ترک او تاژ کریندے
بازاں وانگر باز نہ آون نیزہ باز شکاری
کھنڈے مول نہ ہوون کھنڈھے تلواریں خمداری
ایسی کھیڈ مچی شترنجوں دم دم ہوئی زیادہ
شاہپالے دے رکھ تھیں ہندا مارو فیل پیادہ
کلزمیاں پر شارستانی پیندے جان زوراور
ہاشم شاہ دی آس ترٹی شاہپالے نوں باور
ہاشم شاہ کر زور دلیری رن وچ کھلا ونگارے
شابا شابا لڑو جوانو! کون کوئی پھر ہارے
لڑدیاں روز گزشتہ ہویا آئی رات ہنیری
سورج شاہ گیا وچ خلوت فوج کھلھار گھنیری
زنگی تاج سرے پھیر دھریا ہیرے موتی جڑیا
شاہ خاور دا تختوں لہہ کے محلاں اندر وڑیا
دوہاں دلاں تھیں چڑھے تلاوے خبراں رکھن دوروں
پہریدار چوپھیر کھلوتے لے کے حکم حضوروں
تھکے ماندے لشکر ڈھٹھے سارے کرن دوائیں
ربا عمروں لمی رکھیں رات اجوکی تائیں
خبر نہیں دن کیسا چڑھسی کس دی شامت آئی
ساڈے بھانے بھلک دہاڑے روز قیامت آئی
جیسی اج لنگھی جے بھلکے ایہو جیہی ہوئی
دنیاں اتے جیون والا رہِ جاویگا کوئی
کیکر ہون قبول دوائیں وقت اضل دا آیا
ملک-ال-موت محمد بخشا منتیں کس منایا
چینی شاہ زنگی نوں کٹھا ڈوہلی رتّ کنارے
ہنجھو رو اسمان بیچارا پونجھ کھلا رخسارے
بھیریں چوٹ لگی درگاہوں مارے ناد فقیراں
نور فجر دا ظاہر ہویا بدھے لکّ امیراں
ڈیرے کوک گھتی کرنائیں ڈھول نکارے وجے
شور مچایا ترم تمبوراں شتری دھونسے گجے
بنھ ہتھیار بہادر اٹھے مل میدان کھلوئی
صفاں قطاراں راس بنائیاں آن برابر ہوئے
تیغ بہادر دوہاں ولاں تھیں حملے کر کر آون
چھیڑن تازی نیزہ بازی جھٹ پٹ پھٹ چلاون
بے دل پا غل نسّ نسّ مردے پیراں ہیٹھ ملیندے
شیر دلیر پڑے وچ تیغوں سر دھڑ قلماں تھیندے
مارو مار آہی دن سارا انت ہوئی کتلاموں
روشن روز گزشتہ ہویا پیا ہنیرا شاموں
دیوَ قلزم دے ڈیرے آئے ڈھہندے اٹھدے بھجدے
شاہپالے دے شیر مریلے رہے پڑے وچ گجدے
ساری رات نہ ڈیرے آئے کھلے رہے پڑ مل کے
آئِ پھر لو صبح دی لگی چھپے تارے حلّ کے
جھنڈا شاہ حبش دے والا سر پرنے ہو ڈھٹھا
خاور دا شاہ آون لگا زنگی کالا نٹھا
خاور شاہ سنہری جھنڈا جھلمل جھلمل کردا
وچ میدان جگت دے لایا چایا پندھ سفر دا
عالم تے رشنائی ہوئی گیا ہنیرا نوروں
آمد رفت خلق دی ساری دسن لگی دوروں
ایہہ سورج جمشید فلک دا لا یاقوتی جوڑے
وچ میدانے آن کھلوتا چڑھ کے نیلے گھوڑے
آن نویں سر وجے واجے گجے دھونسے بھیراں
سانگاں قہروں کمبن لگیاں جمبش چڑھی دلیراں
تیغاں نے منہ ننگے کیتے رتو دے ترہائے
نیزے سر تے جگر پروتے سیخے بیرے لائے
چلتا بان تے بختر پہنے زرہاں خود جواناں
پائے متھے وٹّ کمنداں ابرو جوڑ کماناں
بازاں وانگر اڈن لگے تیر تتے بنھ تاری
بھجّ بھجّ کوہن جوان جواناں مرگاں جویں شکاری
اس دن پہلے پہر جواناں کیتی زور ازمائی
اک ادھروں اک اودھروں آوے دو دو کرن لڑائی
آئِ شیراں پھر شور مچایا کولوں اج گھنیرا
گوراں نال ہوئیاں پور گوراں گوراں نال جوہیرا
وجے ٹل اٹھاں گلّ بھارے بنسریاں رنگ لایا
بھیریں تے سیپوراں رل کے لشکر بول ڈرایا
تیز ترنگاں مثل ملنگاں دھوڑوں خاک رمائی
کڈھن چالاں پان دھمالاں رن وچ کھیڈ مچائی
ترکاں گل ہمیلاں چھنکن گھنگرو جوش کھروشاں
آن جنگولوں اچے بولے کھڑن دماغوں ہوشاں
کرن ککارے مڑھے نکارے بگھیاڑاں دی کھلّ دے
ہیبت تھیں سن کرن کلیجے گرز لوہے دے گلدے
اس شاہاں دی شورش شروں شادی گئی جہانوں
مرن جوان نہ ہارن ہمت ڈرن نہیں جند جانوں
اک مرے مڑ دوجا آوے جان تلی پر دھر کے
شیر جوان کرن جند بازی اٹک نہ رہندے ڈر کے
اک دوجے دی لین ازمائش خوب کرن پھڑہتھے
اک زخمی ہو وننجن ڈیرے اک مرن سر لتھے
اک سپاہی کلزمیاں دا گجدا پڑ وچ آیا
اکھیں بلن المبے اگّ دے تیزی تندی چایا
سیخاں نال ہویا ہشتاتی رہندا نہیں نچلا
پڑ وچ کھلا ونگارے کوئی آ کر لڑو اکلا
جے کوئی جاوے پرط نہ آوے ہاڑ اندر اوہ رکھدا
جاندا آپ لہو دا تسا زہر پیالہ چکھدا
بہت دلیر ڈرے اس شیروں کوئی نہ ہووے اگیرے
مستی تے مغروری چایا رن وچ گھوڑا پھیرے
سائت گزر گئی اس گلّ نوں تاں اک شارستانی
وچلی فوج وچوں اٹھ آیا جیوں ترکش دی کانی
جوش-او-خروش کریندا آوے وانگر ندی اٹک دی
کندھے اپر ڈھال کھڑکدی گلّ وچ تیغ لٹکدی
آسن جم اٹھاوے گھوڑا سر پر نیزہ پھیرے
اس اگلے نوں آکھن لگا چڑھسیں اگے میرے
ہتھ میرے ایہہ تیغ سروہی بھریا زہر پیالہ
کلزمیاں دے سر دھڑ تائیں کردی اک نوالا
ایہہ گل آکھ ہلائیوسُ گھوڑا پھیر رکابیں دھرکے
اگر گرز لگائیوسُ اس نوں زور ضروری کر کے
گرز اوہدے نے برز گرایا ڈھٹھا قلزم والا
رتو نال ہویا پڑ رتا وہِ تریا اک نالا
ہور اک ساتھی اس دا آیا بتّ وڈا کوہ کافوں
اوہ بھی گاجر وانگر دلیوسُ اکسے پھٹوں سافوں
ایسے طرحاں بہادر کتنے مارے وارو واری
اوہ بھی جدوں تکبر چایا قتل کیتا تلواری
پیشی تھیں لے ڈیگر توڑی پڑ وچ کوئی نہ لتھا
مغرب وچ فجر دے لاڑے کج لیا منہ متھا
جمبش کھا سپاہی سورج پاڑ سیاح قناتاں
چڑھ میدان امبر دے آیا بھجیاں ہور جماعتاں
دونویں لشکر اٹھ کھلوتے کر کے ہائے ہائے
جھنڈیاں نے سر اچے کر کے نال اسمان لگائے
جیوں کر شوک چڑھے دریاؤں بدل ساون والا
بجلی وانگر کڑکن راکش فوج چڑھاندا چالا
ہر ڈیرے تھیں نکلے جھنگی جیوں چترے ہر جھنگوں
آہا آہا کراون رن وچ مول نہ رجن جنگوں
شابا شابا دھنّ دھنّ مردو ہون چوترفوں رابے
جان نہ دیساں ایہہ تکّ مارے دین بہادر دابے
سانگاں نیزے سلن سینے دوروں دور کریندے
غرض پون اسمانی گولے چکنا چور کریندے
بجلی والی مار کریندی تیغ کڈھے کڑکارے
اڈن پھل تکیندے گردے ڈھالیں دے دھڑکارے
کر فر کوہن کاری تیراں فر فر ہون فراری
دسر وہندے اٹک نہ رہندے کٹے کٹک کٹاری
سورمیاں دی صیف سروہی سن سنجاں سر وڈھے
مار منڈال مکائے مرداں مغز منجالی کڈھے
تاں پھر حکم کیتا شاہپالے لشکر ہوئِ اکٹھا
ہلاّ کرو ایہناں پر سارے جانو قلزم نٹھا
کوہ قافاں دی فوج تمامی باغ-ارم دی ساری
ہاشم شاہ دے لشکر اتے آن پئی اک واری
جاناں توں دھو ہتھ بہادر آن گڈاوڈّ ہووے
مارن تیغاں بیدریغاں تیراں جگر پروئے
لوہو پان لئی شمشیراں تیز ہووے گھس نیزے
برچھی ساون وانگر برسی جگر کریندی ریزے
شیر جوان دوڑاون گھوڑے کر کر ہائے ہائے
ٹلیاں شور ککارے غوغے امبر تیک پچائے
تازی سنم وجاون دھرتی پٹّ کھڑی اک ساری
چھ زمیاں اٹھ امبر ہوئے جڑ کے گرد غباری
سورج چھپ گیا وچ دھوڑاں پیا غبار ہنیرا
چمکو چمک ہتھیاراں والی چانن کرے چوفیرا
کنگن کنٹھے تے زر نقدی شاہ دیئ انعاماں
بھی مردانے رہو دلیرو شابش کہے غلاماں
ہاٹھاں چڑھیاں فوجاں لڑیاں لہو دے بدل وٹھے
سے کوہاں وچ نیر رتو دے لکھ بہادر کٹھے
دھرتی امبر تیک سیاہی زمیں ہوئی سبھ رتی
عالم اپر رہا نہ مولے صلح تحمل رتی
جہڑا تیر کماننوں چھٹے کوئی خطا نہ جاوے
سر سینے یا جگر دھنی نوں اپنی جا بناوے
چائیں واگاں رلی سواری جیوں بھٹھی وچ دانے
ڈھہندے اٹھدے مثل پتنگاں جل جل مرن دھننانے
مونہوں منہ جھلن پھٹ کاری سورمیاں دے داعیئے
مارو مار کریندے آکھن اک دوجے نوں کھائیے
شتری ترم طنبور شہنائی دھونسے ڈھول نکارے
گجن دیو غریو اسمانیں غل غل شور ککارے
خالی ڈھول اتے بے مغزا باہروں سخن کریندا
فتنے دوزاں وانگ لڑائی صلح نہ ہوون دیندا
تیر وسن جیوں چھڑکے چھلا گوہڑا مینہہ اسمانی
ملک-ال-موت آہے سبھ سمبھے لے لے جاون جانی
تیر تبر تلوار کٹاری زہروں پان چڑھائی
پٹّ سٹی بنیاد تنھا دی زوروں زور لڑائی
چاکو چاک کرن تلواریں بجلی دے چمکارے
کھڑکن گرز البرز گراون موت طوفان کھلارے
مور منگھار کیتے لکھ سینے نیزے سیلے سانگاں
اس موری تھیں ویکھ تماشہ دین بلائیں بانگاں
پھٹے مارے پڑ وچ رلدے تن اتے تن چڑھیا
ڈھیر لگے کوہ قافاں جڈے لشکر ایسا لڑیا
تیراں شونک شپا شپ تیغاں سن کڑکار کمانیں
دہشت کولوں اڈ اڈ ڈھٹھیاں جیوں الاں اسمانیں
لکھ تنا دے بیرے بیرے کھنڈ گئے ہر پاسے
گدڑ لومبڑ تے بگھیاڑاں منہ مڑے کھا ماسے
قاروں والے گنج بنائے کاگاں کڈھ کڈھ آنے
تیراں گرزاں کیتے مئیئتاں منہ سر گنجے کانے
الاں چائے الاں جڈے لہو بھرے بھکانے
لکھاں گھن مکھاں دے پھرکن کیڑیاں بھرے دہانے
پاگل لوک ڈراکل تائیں نسن ہار شکستے
کانگ طوفان لہو دی ہتھوں بند ہوئے سبھ رستے
بامبڑ پین کمند گلاں وچ سر وڈھن تلواراں
جیوں اجڑ وچ چترا ایویں کرن سپاہی واراں
شاہپالے دی فوجے اوڑک ایسا زور اٹھایا
قلزم والے بادشاہے دا لشکر مار گوایا
چار اک سے پری کلّ بچی جا چھپی دریاویں
ہور تمامی لشکر اس دا قتل ہویا وچ تھاویں
ہاشم قلزم دے سلطانے بڑی ہزیمت آئی
نسن چھپن بچن والی جائ نہ سجھدی کائی
اوڑک نسّ پیا بن فوجوں کچرک پاپڑ ویلے
کھوہ دندا دریا نہ سجھدا بھاج پوے جس ویلے
ڈھہن لگا دریا فکر دے شاہپالے تھیں نسّ کے
جان نہ دینا موزی تائیں شاہ فرمایا ہسّ کے
اک عمرہ لگا اٹھ پچھے فوج زوراور لے کے
ہاشم سنے سپاہیاں پھڑیا مگر دلیراں پے کے
شارستانی کلزمیاں نوں پکڑ لیائے ڈیرے
نظر حوالے ہویا ہاشم پہرے پھرے چوپھیرے
شاہپالے دا خاصہ آہا اک عمرہ وڈیرا
ہاشم شاہ ونجھ ملیا اس نوں ہو محتاج بھلیرا
اس امرائے دی کر منت کھڑے وسیلہ آ کے
گردن تیغ مونہیں وچ سبزی پگّ گلے وچ پا کے
جا ملیا شاہپالے تائیں کہندا صاحب میرے
کھاہے مار کھاہے چا رکھیں جان میری ہتھ تیرے
جھڑک دتی شاہپالے اگوں اے بدبخت نمردا
دل تیرے نے چاہیا کیکر ایسا ظلم قہر دا
ایسا آدم زادہ سوہنا سے صفتاں دا سائیں
ساڈے باغ-ارم تھیں پھڑکے کیتا مار ازائیں
فرزنداں دی جائی مینوں ہیسی بہت پیارا
عادی دا شاہزادہ آہا نسل سکندر دارا
شاہ فریدوں تے جمشیدوں ہے سی بال نشانی
فاضل عاقل قابیل دوجا کوئی نہ اس دا ثانی
ہر علموں ہر ہنروں کامل خوش آواز بہادر
مرد شریف ظریف سیانا سخی لطیفَ اکابر
زاہد شب بے دار نمازی ادب ہدایت والا
ایس زمانے ثانی اس دا نہ کوئی مرد اجالا
صوفی اہل اسلام پرہیزی سالک سفر عشقَ دا
صورتَ سیرت نویں جوانی گنج یقین صدق دا
اوہ نجیب بیمسل شاہزادہ مار کیتا تدھ فانی
میں بھی بدلہ چھڈاں ناہیں قلزم کراں ویرانی
نکّ نکیل گھتانگا تینوں مشکیں باہیں کڑساں
نالے فوج پچھے جو تیری ساری ایویں پھڑساں
قلزم اندر اک نہ چھڈساں باغ-ارم وچ کھڑساں
ہتھ ہتھوڑی پیریں بیڑی طوق گلے وچ جڑساں
صیف-ملوکے دا اک بھائی نالے یار پیارا
نائب اتے وکیل سیانا شاید نیک ستارہ
سراندیپ شہر وچ رہا بادشاہاں دے خانے
باغ-ارم وچ سدساں اس نوں گھلّ کے دیوَ توانے
تسیں حوالے اس دے ہوسو حکم اوہدے ہتھ دیساں
پتر دھیاں ٹبر تیرے کر کر خوار مریساں
اکھیں اگے یار پیارے لے تسدیئے مرسن
ایسی ہوسی روح تساڈی یاد موئے بھی کرسن
ملک ولایت تیری تائیں خاک سیاح کریساں
کوٹ قلعے گھر محل چوبارے پٹّ تباہ کریساں
ہاشم کہندا اے سلطانہ! وسّ پیاں ہن تیرے
جو کجھ چاہیں ظلم تئدی کر لے ونڈے میرے
پر کجھ آپ خیال کرو خاں لوڑو مقصد اپنے
بے وفا اک بندے پچھے خون لئے سر کتنے
مسلمان پری لکھ کٹھی چہل ہزار افریتوں
مینوں بھی سن بال بچے دے مارن لگوں جے توں
اس اک آدمزاد کمینے بندے بیوفائیؤں
کی بھلیائی ہے تدھ ڈٹھی شدت کریں ہوائیؤں
کنیں بجھ ہوائی گلاں مائل ہوئیوں شاہا
اوہ نکارا آدم جایا ایسا کتھوں آہا
جتنے منہ بناون گلاں اتنے اکسے گلوں
تدھ سنیا میں اکھیں ڈٹھا چاویں کہڑی ولوں
شاہپالے فرمایا اگوں اے مردود نمردا
کی ہویا میں آپ نہ ڈٹھا ہے اوہ چن مصر دا
دردمنداں دی حالت سن کے دکھیئے دا دکھ جاگے
رحم پوے غمناکی اندر روح تکبر بھاگے
بے وفا نکارا آکھیں قدر اوہدا تدھ ایہا
عاصم شاہ کنوں ونجھ پچھیں صیف-ملوک کویہا
ہاشم نوں بھی ورم پتر دے نرم کیتا سی سینہ
دردمنداں دے سخن سنن تھیں بھجّ گیا روح کینہ
جتھے درد کٹے کوئی سائت سوئیؤ جا سنوارے
خالی بھی پھر مشکوں بھریا پھلّ رہے جس کھارے
صفتاں تے تعریفاں کہیاں دانشمنداں بھلیاں
ہرگز خطا نہ کھائیے کدھرے کہے جنہاں دے چلیاں
سیمیں-شارستانے اندر ہے جنہاں سلطانی
مائی بھین میری ہسیاراں عاقل عقل جہانی
سنیاں بہت اوہناں دے مونہوں صفتاں ودھ حسابوں
گلّ اوہناں دی ساڈے بھانے جیوں کر نقل کتابوں
واست ملک اندر جو راجا اس نے ایویں دسیا
سراندیپ شہر دے والی لکھ گھلیا من وسیا
گلّ اوہناں دی ساڈے بھانے صد مراتب پکی
خاطر خواہ پسند اسانوں چیز اوہناں دی تکی
تینوں کیوں کر چنگا لگے پتّ تیرا اس کٹھا
لکھ گن چھڈّ اک اوگن پکڑن ویری ترن اپٹھا
توڑے اوگن اک نہ لبھے گن تھیں اوگن کردے
نندن سخن محمد تیرے وٹّ بنان گوہر دے
چام چڑی دے بخرے یارو سورج بہت کلوہنا
بے قدراں نوں یوسف مصری کیوں کر دسے سوہنا
جہناں پھڑ کے کھوہ وگایا کی اوہناں دے بھانے
کھوٹیں دمیں ویچ دتو نے اوہ بھی زور دھننانے
گھنن گاہک زلیخا آوے مل پچھے یاکوبوں
تاں مل پوے محمد بخشا صورتَ سیرت خوبوں
جاں شاہپال کہیاں ایہہ گلاں سن ہاشم شاہ رویا
کر افسوس اساس چلاندا طوبہ طائب ہویا
شاہپالے ولّ عرض کریندا اے شاہ شیر جواناں
توں سلیماں نبی دی جائی سرور ہیں سلطاناں
دیہو ازن زبان شریفوں کرو معاف ختائیؤں
نالے لشکر میرا بخشو جو بچ رہا لڑائیوں
تاں میں صیف-ملوکے تائیں حاضر آن کریساں
بند کٹو تاں بند نہ لاواں بانہہ تیرے ہتھ دیساں
حکم دتا شاہپال بہادر قید زنزیر اتارے
ہتھوں ہتھوڑی طوق نکیلاں دور کرائے سارے
شاہپالے نوں کہندا ہاشم بخش بے ادبی مینوں
زندہ ہے اوہ آدم زادہ ہووے مبارک تینوں
قید درگ اندر سی پایا آؤ چل وکھاواں
جے ایس نوں ربّ زندہ کڈھے میں چھٹکارا پاواں
ہاشم نال لیا شاہپالے ہور عمرہ چنگیرے
رستم ثانی دیو سپاہی بہتے بھلے بھلیرے
سنگلدیپ اندر شاہ آیا ہاشم نال لیایا
اس درگ اتے جا پہتے جا سر-پوش لہایا
شاہ شاہپال کھوہے وچ اڑ کے آپ مریندا آلے
کہندا اے فرزند پیارے عشقَ کماون والے
بیٹا صیف-ملوکا! میں ہاں باپ بدیع-جمالے
زندہ ہیں تاں بول شتابی ہتھیں آپ نکالے
لاغر بدن شاہزادہ ہویا اچا بول نہ سکدا
کہیوسُ بادشاہ! میں زندہ راہ تساڈی تکدا
مساں مساں کجھ پہتا اتے نرم آواز نکھٹا
شاہپالے نوں خوشیاں ہویا غم بیٹی دیوں چھٹا
صدقے بہت خیرائت کیتی ونڈے مال خزانے
دلوں زبانوں ربّ سچے دے لکھ لکھ پڑھے شکرانے
خاص وزیر آہا جو اپنا شاہ اس نوں فرمایا
شربت شمع پشاکی دے کی کھوہے وچ وگایا
عطر امبیر گلابوں شیشے نال پچائے بھر کے
ونجھ وزیر کھوہے وچ پہتا حکم سرے پر دھر کے
جدوں وزیر تھلے ونجھ پہتا نظر پئیؤسُ شاہزادہ
نیوں نیوں ہویا وزیر سلامی کرکے ادب زیادہ
جدوں وزیر شہزادے ملیا پچھدا خبر جے تینوں
حالَ بدیع-جمال پری دا اول دسّ لے مینوں
سن کے گلّ وزیرے تائیں بہتی حیرت آئی
کہیوسُ اے شاہزادہ تینوں ایس مصیبت جائی
سر تیرے پر ایڈ قہاری دسیں ایہہ تکّ مردا
تن گلیا جند نکّ وچ آئی عشقَ کھلوت نہ کردا
ایس حدے نوں پہتوں آپوں اپنا کجھ نہ جھورا
حالَ احوال سجن دا پچھیں صبر نہ آئیوئی بھورا
شہزادے فرمایا اگوں سن توں بھائی میرے
توڑے دکھ عشقَ دے کھڑسن اس تھیں پرے پریرے
اوہناں دکھاں تھیں مکھ نہ موڑاں توڑے جان ونجاواں
اتنی اؤکھت سختی پچھے یار نہ منوں بھلاواں
دکھ ملامت عشقے اندر جیوں ککھّ اندر اگے
جیوں جیوں ککھّ اگے وچ پائیے بھڑک زیادہ لگے
اپنے آپ اتے توں آکھیں دکھ قضیہ ایتا
اپنا آپ رہا ہن کتھے کس نوں اپنا چیتا
آپوں آپ رہا اس گھر وچ کوئی شریک نہ دوجا
آپے ٹھاکر نام دھرائیوسُ آپ کریندا پوجا
آپے حاکم آپے رعیت مہر آپے پٹواری
کون بٹیرا کہڑا باشا کہڑا میر شکاری
منہ بلی دا گز شیہاں دی ہرنا پچھے دھانی
وحدت دور محمد بخشا دسدا چل کہانی
باجھ بدیع-جمال پری دے حالَ پچھاں میں کس دا
تن من زمیں زمن وچ بھائی ہور نہیں کجھ دسدا
ہوئی نشا وزیرے تائیں سن کے سخن پیارے
سو سو شابش دے شہزادے آفرین پکارے
ہتھ چمے سر گردن چمے پونجھے دھوڑ بدن تھیں
مونہیں اپر پلہ پھیرے گرد اتارے تن تھیں
عطر گلابوں سر منہ دھوتا اٹکل نال نہایا
شربت صاف پلایا اتوں جوڑا خوب لوایا
اک صندوق وڈیرا اتوں جلدی نال منگایا
دوئے وچ سندوکے بیٹھے کھچ لئیؤ فرمایا
آپ ہتھیں شاہپال بہادر کھچ کے باہر نکالے
سونپ صندوق وزیرے تائیں جا دربار سمبھالے
جا رکھیا شاہزادہ ڈیرے شفقت نال وزیرے
شربت کھانے مالش مشکاں کردا وانگو ویرے
شاہپالے دے فکر نکھٹے بیٹھا نال فراغت
لکھ نذرانے لوٹی لدھے لاکھاں صدقے لاگت
دے انعام سپاہیاں تائیں خرچ کیتی سبھ لوٹی
ننگیاں نوں پوشاکاں دتیاں بھکھیاں تائیں روٹی
قیدی سبھ خلاص کرائے صدقہ اس خوشی دا
عدل سخاوت دان کمائے ظاہر ہور پوشیدہ
کیتا غسل وضو کر تازہ سر سجدے وچ دھریا
سکا باغ مراد میری دا ربّ کیتا مڑ ہریا
جاندی جاندی لجّ پتّ میری رکھ لئی تدھ سائیاں
انت نہیں احسان تیرے دا بخشیں عیب خطائیاں
طوبہ طائب ہو در ربّ دے روندا نال افسوسے
کرم کریں تے بخشیں مینوں خون کیتے بے دوسے
توں ہیں دائم بخشنہارا پاپی اسیں ہمیشہ
پکڑ کریں تاں کد چھٹکارا کوتاہ فکر اندیشہ
ساری عمر اچاپت چائی کھٹی برے عمل دی
کاغذ چھیک گناہاں والا کانی پھیر فضل دی
باب میرے وچ ایویں آہی لکھی روز اول دی
'ہفّ-ال-قلم' محمد بخشا لکھی کدی نہ ٹلدی
ربّ سچے دی بخشش اتے تکیہ پرنا دھر کے
سجدے تھیں سر چایا شاہے بیٹھا خوشیاں کر کے
اوٹھ خچر تے ہاتھی گھوڑے سنج ہتھیار پوشاکاں
دتے بخش سپاہیاں تائیں بخشی میر اشناکاں
عیش خوشی دا جشن بنایا نغمے ناچ سنوارے
شادی دے دروازے کھلے تاک غماں دے مارے
آن کلاونت گاون لگے تارے دی آوازے
چنگ چغانی مدھم طنبورے ساز سبھو سر سازے
سارنگیاں دی رگ رگ وچوں سے رنگ سارنگ والے
سات سراں دے نال سرندے دین ولایت حالے
کافوں نونوں سر سنائے کمانچیاں قنوناں
یا ستار کہن ستاراں دف کرے دف دوناں
دھنّ دھنّ ذکر دھناسریاں دا ربّ ربّ ورد رباباں
شابش شکر شگن شرنائیں شیشے نشے شراباں
کنجر بھگتی لوگ گویئے تان بیان سناون
ساقی سندر دیئ صراحی آن گمان وکھاون
سن ٹپے اک ٹپے ہالوں اکنا تپے درونے
اکنا اگّ چھپائی رکھی جیوں پھلّ ہوئے چونے
کھادھے کھانے جو من بھانے خوب لطیفَ انازوں
بو عطر دی نشہ شرابوں لذت تار آوازوں
اک خوشی شہزادے والی دوجی فتہا ماری
خوشیاں وچ امیر شہزادے مجلس خوب شنگاری
تنّ دہاڑے صیف-ملوکے پیتے شربت داروں
چوتھے روز ہویا کجھ تکڑا بھار جھلے ہتھیاروں
زیور زیب لباس شہانہ جوڑا خوب لوایا
سبھ ہتھیار پہنا شہزادے نال وزیر لیایا
شاہ شاہپال بہادر اگے حاضر کیتا جا کے
صیف-ملوک سلامی کیتی چنگی سیس نیوا کے
شاہ شاہپال تخت توں اٹھ کے دیئ جواب سلاموں
صیف-ملوکے نوں گل لائیوسُ حرص ہوائیؤں آموں
سر منہ چمے نال محبت بہت کرے دلداری
صدقے ہندا ویکھ اجائب صورتَ اپر اپاری
صیف-ملوک ڈٹھا جد شاہے نظر شکل ولّ دھر کے
خوب جوان نہایت سوہنا اکھ نہ نیڑے پھڑکے
صاحب حسن جمال گھنے دا روشن چن اسمانی
کردا رات ہنیری تائیں وانگو شمع نورانی
کالی رات اندھاری اندر جے اوہ جھاتی پائے
دن چڑھیا لو لگی شاید ایہہ بھلاوا جائے
جے لکھ صفت زبانوں آکھاں مول نہ ہندی پوری
پھلّ گلاب بہاری وانگو دو رخسارے نوری
سوہنا خط آغاز اتر دا مسّ بھنی رنگیلا
یا سنبل یا سبزہ نیلا وال نہ ککا پیلا
آپوں قادر قدرت والے استاکار ہنر دے
رخساراں دے صفے لکھے خوش خط امبر تر دے
وات مثال ایہو جیوں چشمہ آب حیات خضر دا
سوہنے سبزے گرد-ب-گردے سجرا بور اتر دا
مشک بھری ابنوسی کھونڈی ونجھ چنے نوں پائے
سارا چن کھنڈوری وانگو کنڈل وچ لیائے
سبھ ہتھیار پشاکی سجدی سر پیراں تکّ سچا
سوہنی بینی نازک جسا قد سرو جیوں اچا
بہت صفائی تے رشنائی انت نہ جاندا پایا
شرم حیا حلیمی سر تے اکبالاں دا سایہ
شاہپالے دل دونی کیتی ربّ محبت اس دی
نال پیارے کول بہائیوسُ دور گیاں جند مسدی
بہت کاریگر نقش سوارے دے کے عجب صفائی
جو ویکھے سو رجے ناہیں رسنا ایسی پائی
مٹھا پیارا اتے سلونا تم آہی مرغوبی
فائق ربّ کیتا اس ویلے واہ واہ اوہ مہبوبی
کہن لگا شاہپال بہادر جیوں مائی فرمایا
اس تھیں بھی دس حصے یارو ودھ شاہزادہ پایا
ویکھدیاں دس حصے ہوئی شفقت اس زیادہ
گلّ لاوے منہ اکھیں چمے آکھے واہ شاہزادہ
ایسا آدم زادہ لایق لکھ ہزار اہسانا
جے میرے لکھ بیٹی ہووے اس اگے گزرانا
ہور میری سو بیٹی ہووے مثل بدیع-جمالے
تحفے تے نذرانہ دیواں ایس جوان کمالے
قلزم دے بھی بادشہے نے بہت نوازش کیتی
عذر کرے نادانی کنو ایڈ بے ادبی بیتی
بہت بے عقلی میں تھیں ہوئی بھلیوس تے جھکھّ ماری
صیف-ملوکا بخشیں مینوں اوہ بے ادبی بھاری
صیف-ملوک کیہا میں بخشی بدلہ لواں نہ کسے
لیکن اوہ بے عقلی تیری ظاہر سبھ نوں دسے
جے کر پہلے روز ایہناں دا حکم قبول کریندوں
اتنے مسلمان نہ کسدے بانہہ میری چا دیندوں
پھیر کہے شاہزادہ آپوں قلم وگی تقدیروں
نال قضاع رضائے باجھوں چارہ نہ تدبیروں
کجھ جواب نہ آیا ہاشم لازم رہا چپیتا
اکسے غلے نال شہزادے بند جوابوں کیتا
جاں شاہزادہ باغ-ارم تھیں ہاشم بنھ منگایا
سنگلادیپ اندر گھتّ سنگل درگے وچ وگایا
اس دن کیوں دم مار نہ سکیا صیف-ملوک سپاہی
اج ہاشم پر غالب آیا شاہِ ملی جد شاہی
ہاشم شاہ نوں کرنی آئی اس اگے محتاجی
جان خلاصی تاہیں ہووے بنے ایہناں دا پاجی
نفس شیطان بندے پر غالب جاں جاں غائب نظروں
نظر حضور کرم دے پہتا تاں بچیا ہر مکروں
مہریں آوے کول بہاوے جس دن شاہ شہاں دا
سر تے ہتھ رکھے ربّ بھاوے دشمن بھی بھؤ کھاندا
شمر شیطانی لشکر مارے بند کٹے روحانی
یار ملا محمد بخشا پھیر دیئ سلطانی
شاہ شاہپال شہزادے تائیں دتا بہت دلاسہ
پھٹ اوہدے پر مرہم لائیوسُ لا مطلب دی آسا
لاء امید وصل دی بدھیؤسُ گھاؤ الے پر پٹی
زر دانش دی پرکھی مل کے سخناں دی کسوٹی
صیف-ملوکے نوں فرماندا اے ہشیار شاہزادہ
باپ تیرے دا راج سلامت تیری عمر زیادہ
سچ اسانوں دس پیارے نال زبانے مٹھی
ایس ملک دی نام نشانی باجھ سنی بن ڈٹھی
حرص ہوا تیرے دل اٹھی ایسی ودھ شماروں
ماں پیو راج حکومت سٹ کے نکل پیوں گھر باروں
کیکر ایہہ قضیہ بنیا بات تئجب دسے
اس ملک ولّ ٹریوں جس دی واؤ نہ لگدی کسے
صیف-ملوک کیہا سن قبلہ توں افسر سلطاناں
لطفَ عدالت نیکی تیری روشن وچ جہاناں
سجن دشمن ہتھ تساڈا ہردم سر تے جانن
دائم ہووے اساڈے اتے مہر تیری دا چانن
کد کسے تھیں مٹدی شاہا متھے دی لکھوائی
ہک میرے وچ ایویں آہی لکھی قلم خدائی
جو اس کیتا سوئیؤ ہویا وسّ میرے کی آہی
لا تتہرک ذرا حضرت باجھوں حکم الٰہی
امر اوہدے بن ککھّ نہ ہلدا لکھ کرے کوئی زورے
آپ دیئ توفیق چلن دی سبھو اس دے ٹورے
نال قضاع رضائے باجھوں چارہ عذر نہ چلدا
عجب نہیں کجھ شہنشاہا ایس اساڈی گلّ دا
سن گلاں شاہپالے تائیں بہت پسندی آئیاں
عقل ہدایت سمجھ حلیمی سچے سخن صفایاں
پھر شاہپال کیہا سن بیٹا سچا کر خاں مینوں
قلزم دے سلطانے اگے بہت سلاہیا تینوں
تدھ تھیں سخن عقل دے پچھاں جے توں راس سناویں
منن سچ صلاحنا میرا ہر اک دے دل بھاویں
صیف-ملوک کیہا یا حضرت دسو جو فرمانا
جے کوئی سخن بندے تھیں پچھو این عنایت جانا
شاہپالے نے پچھیا بیٹا دس دوئے چھڈّ جھیڑے
ہر زندے پرندے تائیں چیز کہڑی ہے نیڑے
صیف-ملوکے دسیا حضرت نیڑے موت ایہناں نوں
اچنچیت لئے اک پل وچ دتیؤسُ جان جنہاں نوں
پھیر پچھے کی چیز دراڈی دیواں تے انساناں
جے سو ڈھونڈن نہ مڑ لبھے ایہہ بھی دس جواناں
کہیوس گزری عمر بندے دی نیر لنگھے دریاؤں
دن دن دور وننجن ایہہ دوئے مڑدے کسے نہ داؤں
پچھیوسُ کہڑی چیز پیاری ساری خلق جہانی
دسیوسُ عمر جوانی والی نالے ہے زندگانی
پھیر پچھیوسُ جو نفس دھڑاں دا ناہیں جان رکھاندا
کون شخص اوہ دسّ اسانوں عقل تیری ازماندا
دسیوسُ شہنشاہا اوہ ہے صادق صبح نورانی
نالے طوبیٰ رکھ بہشتی رکھدا ایہہ نشانی
سبھ بہشتیں اس دا سایہ ہر دروازے ڈالی
ایڈ فراخی بخشی اس نوں آپ خداوند والی
پھر پچھیوسُ جے دنیاں اتے اس دی کی نشانی
دسیوسُ سورج جوت حسن دی ہر ہر تھاں مکانی
پھر پچھیوسُ جے دنیاں اندر بہت زندے یا موئے
دسیوسُ موئے جتنے شاہا زندے کتھوں ہوئے
جو دنیاں تے پیدا ہویا ہر کوئی موت زرائت
مردے کہن بہت اس گلّ توں کرو قیاس جمائت
پھر پچھیوسُ آبادی بہتی یا بہتی ویرانی
ایہہ آبادی بیبنیادی دسیوسُ رمز ہکانی
پھر پچھیوسُ جے عالم اتے مرد بہں یا ناراں
دسئیوسُ مرداں نالوں ناراں بہت بے انت شماراں
جو ناریں دے تابء ہووے سو بھی ناریں گنیئیں
کد ناریں دی نال صلاحے مرداں دے پڑ جنیئیں
ناریں کہن اوہناں نوں حضرت جنہاں طلب بہشتی
مرد محبت ربّ دی والے رڑے چلاون کشتی
اوہو جیہے مرد محمد کتھوں نظریں آون
ناریں جے لکھ چجّ دسالن اپنے سنگ رلاون
پھر پچھیوسُ جے سخناں وچوں سخن کہڑا ہے بہتر
کہیوسُ کارن ہک دے جہڑا کہیئے سچ برابر
پھر پچھیوسُ جے سبھنا وچوں کھانا خشتر کہڑا
کہیوسُ بیریا ہویا پاک شبہے تھیں جہڑا
پچھیوسُ نیندر چنگی کہڑی دسیں شاہ نگینے
دسئیوسُ جے کوئی سندا شاہا چھڈّ بکھلاں دکھ کینے
کھرے جواب سنے جد شاہے لوں لوں ہوئیوسُ شادی
شہزادے دی عزت کیتی حدوں بہت زیادی
ہاشم شاہ نوں آکھن لگا ویکھاں رکھ نگاہیں
سے تعریفاں لایق بندہ ہیگا ہے کہ ناہیں
ہاشم شاہ سلامی ہویا چمّ زمین آدابوں
کہندا جو فرمایا شاہا جانا این سوابوں
جے جانا ایہہ فاضل دانا لایق لکھاں نالوں
سو بیٹا بہرامے جیہا گھولاں اس دے والوں
میں جاتا کوئی آدم ہوسی بے وفا ایاناں
ایہہ کوئی سبھنیں صفتیں کامل ہر اک دے من بھاناں
لایق تخت سلیماں والے اسکندر دے تازے
اوہناں وانگ سمبھالے ایہو سبھ دھرتی دے راجے
ہاشم شاہ دے اس انسافوں شاہپالے دل کھلھا
خوشی ہزاراں وانگ بہاراں باغ مرادوں پھلا
ہاشم نوں فرماون لگا دوش نہیں سر تیرے
مر وننجن فرزند جنہاں دے جگر کپیون بیرے
غم بیٹے دے جھلا کیتوں تاں تدھ نہ ازمایا
نہیں حقیقت اس دی سمجھی نہ جھٹّ کول بہایا
صیف-ملوک شاہزادہ ادبوں بیٹھا کر سر نیواں
پچھن تاں گلّ کرے زبانی شوخاں وچ نہ تھیواں
شاہپالے پھر ہاشم شاہ نوں خلعت دتی بھاری
تحفے تے انعام نوازش بہت کیتی دلداری
لشکر فوج موئی دا بھائی غم نہ رکھیں کائی
ملک سپاہ میرا ہن تیرا ہرگز نہیں دو جائی
صیف-ملوک پچھے اشنائی بنیوں میرا بھائی
جلدی خبر پچائیں سانوں بنے مہم جے کائی
لے فوجاں اپرالے رلساں کوشش کر کے جانوں
میرا تیرا ہے گھر اکو بھائی کیہا زبانوں
ہاشم شاہ نوں رخصت کیتا دیکے فوج رسالہ
آپوں چا دلے وچ چایا باغ-ارم دے والا
وجے ترم طنبور نکارے پٹے پیر نشاناں
وجے دھونسے ڈھول تے شتری بدھے لکّ جواناں
مائی بھین تے بیٹی تائیں لکھ گھلیا پروانہ
آہو-خاتف کاغذ لے کے اگے ہویا روانہ
خوشیاں نال ہویا سی راہی کرکے تیز اڈاری
ہن مینوں انعام ملیگا مہر ہوسی سرکاری
خیر سکھے دی خبر دیاںگا اول مہیں چل کے
یار ملاسن اجر اس گلّ دا پریاں دیسن رل کے
شاہ-پری نوں خبر نہ کوئی کی ہویا اس پاسے
اکھ جھمکے ہنجھو وگن ہردم نال اساسے
گلّ وچ مالا ہتھ بیراگن سر منہ خاک رمائے
داغ وراگ وراگن کیتی راگ غماں دے گائے
دھڑی خوشی دی جھڑی متھے تھیں لٹاں گلّ وچ پئیاں
گھٹّ لہو دے پی نکھٹی چھٹّ گئیاں سبھ سئیاں
سالو پاڑ بنائی کفنی سوہے ساڑ گنوائے
جان بجوگ کیتی سی جوگن جوبن روپ وننجائے
سرمہ نیر اکھیں وہِ تریا نالے لہو جگر دا
اس رنگوں ہن داغی ہویا چہرہ نور قمر دا
کالے بشیئر مشکاں والے دودھ دہیں دے پالے
عطر پھلیل کنگھی بن ہوئے بھیکھ مداری والے
لتھے لنگ گئیاں بھجّ سنتاں درداں انتاں چائیاں
دوزخ ہو ڈھکے گھر جنتاں کنڈے پھل وچھائیاں
دکھاں بنھ لئی بے-عذری گزری شرموں لجوں
کڈھی درد فراقَ سجن دے باہر چجّ کچجوں
نموجھون حیران فکر وچ خبر نہیں کی ہوندا
باپ میرے دی فتہا ہوسی یا مڑ عاصی روندا
بلبل نوں اوہ پھلّ کھڑایا پھیر پویگا جھولی
یا اس خاروں خار فراکوں سدا رہیگی ڈولی
سرو بلند کریگا سایہ شاخ ثمن رل بحثی
یا ایہہ کمری کوک کریندی خشک چمن وچ رہسی
باپ میرے نوں لبھسی اوہو گوہر تاج شہانہ
یا اوہ خالی ہتھ مڑیگا دے کے فوج خزانہ
خبر نہیں ہن بابل میرا مڑدا کہڑیں رنگیں
صیف-ملوک لیاوے خیریں جا پیا وچ جنگیں
اگے صیف-ملوک کھڑائیا بہت آہا غم اس دا
اتوں بابل رخصت کیتا پیا کلیجہ کھسدا
ایسی دھی ککرمی تائیں نجّ جنیں توں مائی
خبر نہیں ہن بھا تتی دے روز کویہے آئے
کاہنوں سراندیپ گئی ساں کس شامت نے چائی
کاہنوں نہں لگایا تتی جند کڑاہی پائی
جے بابل نے نال نہ آندا صیف-ملوک سلامت
ہائے ہائے ربا بھا بندی دے کی کجھ ہوگ قیامت
نال میرے کی دغا کیتو ای اے قہری اسمانا
میں ایانی نال تساں سی سارا ستم کمانا
اول ٹھگّ لئی وے ٹھگا بن کے وانگ حلیماں
ہاہو دھکہ دیئ اسانوں ٹریوں پائِ مہیماں
ناہی ایہہ امید رلاسیں سکھیاں مڈھ قدیماں
کرے پکار پکار محمد میلیں اساں یتیماں
مٹھیوئی اول پا بھلاوا اگے کجھ نہ جاتا
اچنچیت ککھاں دی کلی لائیوئی پھوک مواتا
کپ کلیجہ بیرے کیتوسُ کرد قہر دی وگی
رات دہاں دل سڑ سڑ سلگے جیوں بوٹی وچ اگی
گجے روگ میری جند ماری تدھ علاج نہ کیتا
شربت منگیا زہر پیالہ ہتھ لگا میں پیتا
پیڑ امید مراد خوشی دی پل جھلّ اندر لاکے
دونا غم اندوہ سہائیو دلبر یار چھپاکے
حالَ نمانی دا تکّ تینوں ترس نہ آوے بھورا
خبر نہیں کی کرسیں اگوں نال تیرے کی زورا
جیکر صیف-ملوک نہ آیا کھا بندوق مرانگی
ترٹی آس محمد بخشا کیونکر سول جرانگی
دادی پھوپھی ماں کڑی دی ویکھ اوہدی دلگیری
دین دلاسے تے دلبریاں ہے اکھیں دی دھیری
ننگ ناموس اساڈے ویکھیں لجّ پتّ بادشہانی
شرم حیا گوا نہ دھیے نہ وتّ مست دیوانی
سن نی مائی اس دن پاٹا پڑدا لجّ شرم دا
جس دن مینوں نظریں آیا روپ انوپ صنم دا
عشقَ شرم کد رہن اکٹھے ڈاڈھے دشمن عادی
پچھو ونجھ زلیخا کولوں اوہ بھی سی شہزادی
بے شرمی تھیں کہہ کی لبھسی اندر بیٹھی جر خاں
لٹی بن کی کھٹی کھٹسیں پڑدے اندر مر خاں
سن مائی ہن پڑدا اوکھا پڑدا میرا پاٹا
بھلیاں بھلیاں عشقَ نچائیاں ننگا کر کر جھاٹا
دھیے صبر تحمل کر خاں تھم دلے دی واگے
صبر مراد پچاندا جیوں کر دودھ جمے سنگ جاگے
مائی صبر دسیں تدھ مصلیٰ سنیا نہیں کتابوں
پانی صبر میرا دل چھانے کیوں کر بھریئے آبوں
تتے تاء نہ کر خاں دھیے بیٹھ نچلی ہو کے
صیف-ملوک نہ کوک سنیندا جے سدّ لیسیں رو کے
مائی وسّ نہیں کجھ میرے کد سکھلی روواں
میں ڈھولک کٹّ کرے وچھوڑا کیوں کر صابر ہوواں
دھیے روپ گمائیں اپنا بن بے ہوش دیوانی
بے روپاں نوں انگ نہ لاندے سوہنے یار گمانی
مائی جوبن ہے ملّ نقدی عشقَ خریدن کارن
عشقَ لیا تاں جوبن دینا میں ہن بنی بپارن
دھیے کی کریسی ایتھوں روون دھوون تیرا
کاہنوں اپنا حالَ وننجاویں اکھیں پوگ ہنیرا
روون دھوون کیکر چھٹدا ہویا کم ہمارا
کد کوئی سٹّ بیٹھا مائی آپو اپنا کارا
دھیے قہر قیامت چائیں کی تدھ پھڑیا چتا
کریں سمبھالا منہ سڑیگا چٹّ نہ بہتا تتا
الڑے گھا نہ چھیڑو میرے پھٹ پر لون نہ لاؤ
اندر پاڑ نہ ویکھو مائی متیں نال ستاؤ
کیں در کوکاں کوک سناواں صیف-ملوک دراڈا
جے چاہے تاں آن ملائے قادر ربّ اساڈا
اس اگے کجھ دیر نہ لگدی سانوں مشکل بازی
آزز ویکھ محمد بخشا کرے غریب مہمان نوازی
ایہناں گلاں وچ آہیاں درداں فقراں مار ڈلائیاں
اتوں آہو-خاتف آیا خشیئیں واگاں چائیاں
آؤندیاں اس سیس نواکے خوش خط اگے دھریا
ہسدا ہسدا دیئ مبارک سکیوں ہویا ہریا
پریاں کھولھ شتابی واچے لکھے حرف شہانے
نالے اس زبانی دسے جیوں جیوں حالَ وہانے
لوں لوں خوشی تماماں ہوئی شکر ربانا سیون
تنیاں ترٹ گئیاں پشوازاں جامے وچ نہ میون
حلوہ لچی تے مٹھیائیاں صدقے شادی ونڈے
گلیاں وچ خیرائت کر کے ہیرے موتی چھنڈے
آہو-خاتف نوں کر شفقت منہ مٹھا کروایا
خلعت دولت دان دوائے نال انعام رجھایا
نالے جس پری پر اس دی حرص محبت آہی
زیور گہنہ وافر دے کے اس دے نال ویاہی
ہوئی بدیع-جمال شہزادی سچی قول قراروں
دیوَ دوائیں دیندا تریا رخصت لے سرکاروں
شارستان سنہری اندر ہویا چین سوایا
آمد آمد دا گل اٹھیا ایہہ آیا کہ آیا
لگی گرم اڈیک سجن دی نویوں نویں آوائی
درزی سدّ سوائن جوڑے پریاں پئی توائی
زیور ہار شنگار پوشاکاں شاہ-پری انگ لائیاں
پریاں کر شنگار خوشی دے منگل گاون آئیاں
شاہ-پری دے چہرے اتے آیا رنگ گلابی
نرگس ہار کیتے مستانے کجلے نین شرابی
عطر پھلیل ملایا وٹنا مہندی ہتھ لگائی
والو وال پروتے موتی رونق ہوئی سوائی
گئی گنواتی وانگ زلیخا پھیر جوانی آئی
کر سولھاں شنگار محمد یار طرف اکھ لائی
اچے محل چوبارے چڑھ چڑھ ویکھے راہ سجن دے
جیوں آخر رمضان نماشیں چڑھن لوڑائ چن دے
دل وچ صبر قرار نہ آوے جاں جاں یار نہ دسے
دور ہووے تاں پھر کجھ زردہ عاشق کول نہ وسے
ڈیگر ویلے جے چڑھ بدل مغرب دن چھپاوے
روزیدار آرام نہ کردے تلخی تاول پاوے
توڑے تیغ ہجر دی کولوں عاشق دا دل کسدا
لے کے اڈیک سجن دی اندر بہت کلیجہ کھسدا
موتوں بری اڈیک سجن دی جانن عاشق سارے
سائت سال مثال محمد باجھ وصال پیارے
آساں لاوے دل پرچاوے اکھیں نظر نہ آوے
تکّ تکّ راہ گئے پکّ دیدے آوے شکّ گنواوے
نیندر بھکھ نہ یاد پری نوں پل پل اٹھدی بہندی
سوندی سیج نہ لاندی پاسہ آساونتی کہندی
اے سجنا! تدھ منوں بھلایا تاں چر لایا ایتا
کھلی تکاں نت پندھ تساڈے کت ولّ چائیوئی چیتا
کوئی فجر کوئی سنجھ دسالے اکے سن سن کوڑاں
ابھڑواہے اٹھ اٹھ ویکھاں جت ولّ دھمن دھوڑاں
سنم وجے یا گھوڑا ہنکے نکل جان تراہے
اٹھ پچھاں تاں آکھن اگوں ہور کوئی ایہہ آہے
جاں رل کے کوئی بندے بولن پئی بھلاوے کھاواں
اکھ جھمکاں تے مڑ تکاں کتے نہ آواں جاواں
کاگ اڈاواں اوسیاں پاواں پچھدی پاندھی راہی
جو بولے سو آکھے آیا اج کل ڈیرہ شاہی
جلدی آ پیارے مینوں ٹھنڈ پوے وچ سینے
عمراں وانگ دہاڑے لنگھدے پل پل مثل مہینے
شام بنا آرام نہ مینوں شاہ-پری فرماوے
جا وکیل محمد بخشا ایویں کنت نہ آوے
ربّ اسانوں فتہا دتی نالے مطلب پایا
قلزم چھوڑ چلو گھر اپنے شاہپالے فرمایا
وجے ترم طنبور نکارے پٹے پیر نشاناں
گجے دھونسے ڈھول تے شتری بدھے لکّ جواناں
پھیرے ہتھ کیتے مڑ تازے تازی پندھ کپن تے
زین ترنگ پلان اٹھاں تے پاکھر پائے تن تے
قطب قطب کر ناد پکارے علی علی کر تریاں
مست قلندر بولن بیرا پائِ کروڑاں گھریاں
اگے کرن نقیب آوازے شاطر وٹن گھریاں
سادھ مہم گھراں نوں فوجاں چائے واگاں ٹریاں
شاہ شاہپال اتے شاہزادہ مزلو مزلی ٹردے
سر پر چھتر نشان سنہری گردے باجے گھردے
جنگل جوہ سہایا سارا رتّ بہار وساکھی
کرن شکار سوار پیادے ٹردے جان ہر باکھی
ہر جوہے ہر جنگل بیلے ایویں تکدے جاندے
گل پھلّ رنگ برنگ ہزاراں بوٹے ونّ وناں دے
ٹھنڈھیاں مٹھیآں نہراں وگن جیوں کر پانی گنگی
خوش ہوا مقام اجائب ہر ہر جائے جھنگی
اچنچیت اک جھنگی وچوں بھکھے شیر مریلے
ماری گجّ تے دمب وجایا ہتھ مچھاں پر پیلے
بھنّ اگواڑی آ کڑ چاڑھی جت کیتی جیوں سوئے
اگی وانگو دمب مریندا توپے وانگر کوئے
دیوَ افریت ہوئے اڈّ اچے اوہ آہے سبھ ناری
صیف-ملوک آہا وچ خاکی آئی اس دی واری
نالے سن ہتھیار اوہناں دے لہو پی پی رجے
تسی سی تلوار اسے دی بھرم آہا ہتھ سجے
شیر ببر خم مار زوراور شہزادے پر آیا
بدل وانگر گجّ کھڑکدی دمب سرے پر چایا
کڈھے ڈنڈ گھمنڈ مچائیوسُ نالے جتّ کھلاری
ملّ کھلا میدان بہادر فوج گئی ڈر ساری
شیراں سندی ہاڑ نہ خالی ڈردا کوئی نہ ڈھکے
ہر کوئی اک دوئے دے پچھے منہ چھپاوے لکے
شہزادے دی رستم دستی نالے سن ازماندے
کیسا مرد دلیر سپاہی دسّ رہے گا واندے
شیر اپر جے پیا اکلا دھن مائی جس جایا
نہیں تاں ایویں منہ دا رستم مہر-افروز بنایا
وڈے وڈے افریت بہادر کھلے تماشہ تکدے
پر شیراں دی ہیبت ڈاڈھی نیڑے آئِ نہ سکدے
ورج رہیا شاہپال بہادر صیف-ملوکے تائیں
نال ببر دے نہ لڑ بیٹا ایہہ نے سخت بلائیں
تن تیرے وچ تران نہ اگلا قیدوں نکل آئؤں
پین لگوں اس آفت اتے کس شامت نے چائیوں
ہولی ہولی کرن مزاکھاں ہور سپاہی جنگی
کم پیا تاں صرفہ کیتا ڈٹھی مردی چنگی
جاں مردی دا ویلا آیا لگے منہ چھپاون
بیٹی دین اتے دل ہویا گلیں شیر بناون
صیف-ملوک دلیر کھلوتا شاہپالے نوں کہندا
ثانی ہاراں تھیں مکھ موڑاں شرم میرا کد رہندا
توڑے ہاں میں لسا ماڑا تسیں نہیں کجھ جھکو
شیر میرے تکّ آون دیہو پھیر تماشہ تکو
گاجر وانگ کراں گا ٹکڑے جے چاہیا ربّ میرے
تسی تیغ پیویگی لہو الاں کھاسن بیرے
نصر سر دی سار لئیگا سار سرواہی والا
کھلا ونگارے آجا شیرا جائیں نہ کر ٹالا
توں بارے دا شیر مریلا آدم کھاون ہارا
میں بھی شیر جوان مصر دا شیراں اپر بھارا
گجاں مار ہلائیوسُ دھرتی شیر غضب نے چایا
وٹّ دیہی کر جھٹّ شتابی سٹّ چلاون آیا
باجھ ونگارے بولن ناہیں شیر جنہاں دے ناڑیں
کھیت ونگارے کدے نہ ہارے مارے جاون بھاویں
نال چلاکی مار پلاکی کر کے حملہ ہلاّ
آن پیا شہزادے اتے ڈٹھیؤسُ کھلا اکلا
نال مصیبت لاغر لسا توڑے سی شاہزادہ
پر اوہ جوہر وچ دیہی دے آہا کتے زیادہ
شیراں باجھ نہ جھلیا جاندا شیراں سندا اگا
ثانی ہار برابر ہوئے گھول پڑے وچ لگا
جوش-او-خروش کریندا آیا پنجے چا چا مارے
صیف-ملوکے ترت میانوں وکھ کیتا تلوارے
صیف بہادر صیف-ملوکے ایسی نال صفائی
سر شیرے دے آؤندیاں ہی اکو وار چلائی
نعرہ مار لگایا کاری پھٹ ایسا تلواروں
متھے تھیں لے دمبے توڑی دل سٹیا وچکاروں
شیر مریلا آدم خایا لشکر جس ڈرایا
اکس ہتھے صیف-ملوکے خاکو نال رلایا
نچدا ٹپدا گجدا آیا کردا شور ککارا
صیف-ملوک بہادر اگے ڈھٹھا ہو بیچارا
شہزادے دی مردی تکّ کے شاہپالے ہتھ پھیرے
شابش آفرین پکارے واہ ڈٹھے ہتھ تیرے
دیواں نے رستم دستی سر متھے پر منی
اس تھیں بہتر ڈٹھا اکھیں جیسا سنیاں کنیں
اوٹھ شاہزادہ پھیر پیادہ کرن لگا تازیماں
شاہپالے ولّ ہویا سلامی کر کر کے تسلیماں
گھوڑا ہور منگایا شاہے سونے موتی جڑیا
صیف-ملوکے اگے رکھیا شاہزادہ پھر چڑھیا
کاٹھی تے خلگیر سنہری لعلاں نال جڑائے
زر تاراں لمکاراں سچیاں زر لگام چڑھائے
شاہزادہ اس گھوڑے چڑھیا ٹردا چال گمانی
تکّ تکّ پریاں دیو پکارن واہ صورتَ انسانی
ایسے ڈولے خشیئیں خشیئیں ٹردے ٹردے آئے
اوسے باغ-ارم وچ مڑ کے آن نشان لگائے
شارستان اندر سن خبراں ہرگز رہا نہ کائی
استقبال شہاں دے کارن آئی باہر لوکائی
سرو-بانو تے مہر-افروزا پریاں دیو تمامی
نکے وڈے نظراں لے کے آئے پھیر سلامی
صیف-ملوک تماماں ڈٹھا دین لگے تشریفاں
بادشاہاں نے تحفے دتے کی دساں تعریفاں
رنگ رنگاں دے تاج سنہری چیرے کلغی توڑے
ونّ ونا دے کھیس دوشالے چوغے فر گل جوڑے
پھیر نویں سر تازہ کیتا صیف-ملوک شاہزادہ
خاطر تے دلداری کیتی حدوں بہت زیادہ
غور دلاسہ ہور خوشامد لطفَ احسان نہایت
صیف-ملوکے نال کیتو نے چاہ پیار عنایت
بانہہ اوہدی شاہپالے پھڑ کے مائی دے ہتھ پائی
ایہہ لے چیز کھڑائی مائی شکر میری رہِ آئی
مینوں فرض تیرا فرمانا سر توں لتھا بھارا
راضی رہیں اساڈے اتے میں ہاں چاک تمارا
ماں منیں تاں ربّ منایا پہلا مرشد مائی
شکر خدا دا جے توں راضی نالے پترا آئی
شاہپالے پر راضی ہوئی مائی دلوں-ب-جانوں
دے دوائیں کیتو ای مینوں سرخرو جہانوں
اساں تساں مر جانا جیوں کر توڑوں ہندی آئی
دنیاں تے رہِ جاسی بیٹا بھلیاں دی بھلیائی
مردی کولوں رہندا جگّ وچ مرداں سندا ناواں
مردی کردے مرد محمد دھن کہاون ماواں
مہر-افروزے باہوں پھڑیا صیف-ملوک شاہزادہ
سر چمے منہ متھا چمے کرے پیار زیادہ
مہر-افروزے عذر کریندی صیف-ملوکے اگے
اے بیٹا کد مٹدی جہڑی قلم دھراہوں وگے
ایہہ مصیبت قیدے والی تدھ پر لکھی آہی
پر ایہہ غفلت ذمےّ میرے ہو گئی کوتاہی
پھر بھی لکھ شکرانہ پڑھیئے خیریں مڑ گھر آئؤں
جاگے بھاگ اساڈے بیٹا اکھیں ربّ وکھایوں
صیف-ملوک کیہا اے مائی پریاں دی سرکردی
کی دکھاں دا صرفہ مینوں نہیں غموں جند ڈردی
جس دن قدم ارادة والا راہ طلب دی رکھیا
آب-ہیات پری دے عشقوں اک گھٹّ بھر کے چکھیا
ہر سختی ہر رنج مصیبت ظلمت قید قہاری
چاء لئی سر اتے آپوں بھر دکھاں دی کھاری
سبھ کزیئیے سہل بندے نوں کوئی نہ مشکل دسدے
اک وچھوڑے ظالم کولوں نین میرے بھر پھسدے
خرچی راہ عشقَ دے اندر تئنے رنج ملامت
ناہیں عشقَ محمد بخشا جائ آرام سلامت
لطفَ عنایت ربّ دی اتے آس آہی ہن پکی
دیسی آپ مراداں توڑے سو سو سختی تکی
مہر-افروزے انگل پھڑ کے شاہزادہ سنگ کھڑیا
جا بدیع-جمال پری دے محل چوباریں چڑھیا
ونجھ ملیا محبوب پیارے روپ ڈٹھا دلبر دا
حور بہشتی تھیں دس حصے روشن نور قمر دا
سورج نال برابر رشماں جھال نہ جھلی جاندی
اکھ پرط تکے جس پاسے پھٹ کلیجے لاندی
چشمہ آب-ہیات سچے دا وات مٹھی دلبر دی
سرخ لباں یاکوتوں گھڑیاں یا اوہ کھنڈ مصر دی
نازک قد چمبے دی ڈالی واہ واہ سرو لٹکدا
گلّ وچ زلفاں ناگ اننجانے وسّ چڑھے جو تکدا
ٹھوڈی سیؤ باغ بہشتی رنگی گوہڑے رنگے
ہنساں والی ٹور لٹکدی گردن مثل کلنگے
یارو صفت پری دی ناہیں ہر جائی ہو سکدی
تازی تیز طبیعت والے حیرت اگوں ڈکدی
گونگی ہوئی زبان قلم دی نالے قلم زبانی
خوف لگے متّ جل نہ جائے کاغذ تے مسوانی
صیف-ملوک پیا جد نزرینں عجب-جمال پری نوں
غش پئی کجھ ہوش نہ رہیوسُ تابش نال پری نوں
اس مستی وچ کہندی آہی نال زبانے ہالی
حمد ثنائ ربے نوں لایق کرم کنندا والی
دولت دوہاں جہاناں والی ربّ مینوں اج دتی
کھلے در مراد میری دے مار غماں نوں بھتی
شدھ ہویا اج برج ستارہ گئی نحوست راسوں
جاگے بھاگ سعادت والے فضل ہویا ربّ پاسوں
درد فراقَ آزار پرانا دور ہویا ہن جانوں
لتھا تاپ ملاپ سجن دا آپ ہویا گھر سانوں
یاراں نال بہاراں آئیاں کیتے شکر ہزاراں
جھلی واؤ مراد خوشی دی بھور ملے گلزاراں
جاگدیاں ایہہ نیامت کتھوں متّ میں ستی ہوواں
جاں جاگاں تاں یار نہ لبھے تلیاں ملدی روواں
وانگ زلیخا نت اڈیکاں رو رو ڈیکاں ماراں
گھر بیٹھی نوں یوسف مصری آ ملیا سر واراں
جان پئی تن مردے تائیں ملیا یار یغانا
لکھ خیرائت صدقے دیندی پڑھدی نفل دوگانا
جاں خوشبو سجن دے ولوں مغز اندر ونجھ پہتی
آئی ہوش ٹکانے مڑ کے ویکھ ہوئی خوش بہتی
سکی بیل جوانی جوبن ہری نویں سر ہوئی
انگل پکڑ محلیں کھڑیا کول نہ رکھیا کوئی
سینے لاء ملے دل دل نوں منہ ملے سن مونہاں
ہار ہمیل گئے ہٹ پچھے چھپدے لوڑن لوہاں
سکدے دل دلاں نوں ملدے جس دم کر کر دھائی
وچ حجاب نہ بھاوے تن دا زیور کس دی جائی
خار لگن تد ہار ہمیلاں ملن نہ دیندے چھاتی
نتھّ بلاک پیاروں چبھن چاہیئے رمز پچھاتی
بانہہ سرھاندی دھرن نہ دیندے چھلے کنّ دکھاندے
لائے سان پیا دی خاطر ملیاں نہیں سکھاندے
بھاون نہیں وچھوڑے اندر نہ رجدے گل لگیاں
قصہ دس وننجینگا کتھے اس رستے اٹھ وگیاں
جس دم کنت پری نوں ملیا مرہم لگائی پھٹے
لئل جواہر ہیرے موتی سر صدقے کر سٹے
صدقے ہون جتھے دل جانی ذکر اوتھے کی زر دا
پجدے ہتھ محمد بخشا کد عاشق گھٹّ کردا
عاشق تے معشوق پیارے رل بیٹھے اک جائی
دکھ ونڈن تے حالَ حقیقت پچھن سبھ وہائی
صیف-ملوک دھیان کریندا واہ واہ سچیا سائیاں
میرے جیہے غریب بندے نوں تدھ دتیاں وڈیائیاں
شاہ-پری ہتھ لگسی مینوں کسے نہ سجھدی آہی
اج میرے تھیں ساہ نہ وسدی ہویا کرم الٰہی
جے میں لکھ زباناں ہوون لکھ لکھ شکر گزاراں
لکھوں اک احسان نہ مکدا توڑے سو سر واراں
جسدی دسّ نہ پوندی آہی وچ زمیاں اسماناں
نہ کوئی تھاں ٹکانا آہا مالم وچ جہاناں
جیندی وائِ نہ لبھدی آہی ہرگز خواب خیالوں
اج وصال میسر ہویا اس بدیع-جمالوں
میں آزز پر ربّ ترٹھا پائیؤسُ بوند کرم دی
لوں لوں اندر خوشی سمائی بو نہ لبھدی غم دی
دوتی دشمن کوئی نہ رہا نہ کوئی دوکھی ویری
بیٹھا سیج سجن دی اتے عیش کراں اج خیری
دلبر یار میرے وسّ ہویا میں اس دا اوہ میرا
غیر نہ کول محمد بخشا اک اساڈا ڈیرہ
متّ میں جنت وڑیا ہوواں چھڈّ کے دنیاں فانی
ایہہ مجازی صورتَ اندر ہووے لکا ہکانی
جو کجھ ہے سو واہوا واہوا پنیاں سبھ مراداں
ربّ غریب-مہمان نواز محمد منّ لئیاں فریاداں
دوئے رل کے کرن دوائیں ربّ غریب-نوازا
اج اساں پر رحمت والا کھلا ہے دروازہ
کھلھ ویکھ اسیں بھکھیاری منگن تھیں کد رہندے
اگلی مدت تیرا دتا رہے وچھوڑا سہندے
آپے اج ملاپ دتوئی رحمت دے درباروں
بعد اس تھیں رکھ کرم کریما یار وچھوڑ نہ یاروں
کر ایسا سربندھ اساڈا رہیئے سدا اکٹھے
کاج سہا محتاج نہ ہوئیے آن تیرے در ڈھٹھے
وتّ جدائی بھا نہ پائیں لذت دس وصل دی
میل اساڈا میل شتابی پال امید فضل دی
دین ویاہ خوشی کر گھر دے پیش نہ پوے ادھالا
عاشق دا تدھُ باجھ خدایا کون کرے اپرالا
پئی دعا قبول حضوروں مہر ہوئی اس ولّ دی
شاہپالے دے دل وچ پائیؤسُ حرص ہوا اس گلّ دی
جاں اوہ تخت اتے ونجھ بیٹھا لگی کول کچہری
پریاں دیو اکٹھے ہئے کیا کافی کیا شہری
گلوں گلّ ہلانؤدے ہوئے شہزادے ولّ آئے
صفتاں کر کر رجدے ناہیں سبھو کہن گھمائے
حکمت پاک خداوند کیتی عشقَ پچھے تاسیراں
سبھنا دے دل لگا عاشق وانگو سکیاں ویراں
ٹھنڈ پوے شہپالے تائیں جیوں جیوں صفتاں کردے
دماں باجھ شہزادے اگے ہو رہے سبھ بردے
کیتی صفت نہایت سبھنا جان لیا شاہپالے
مرضی لوڑے دیواں دی پچھے تے پڑتالے
سنو دیوانو تے امراؤُ میر وزیر کبیرو
خیش قبیلہ سبھ اکٹھے کرو صلاحَ وزیرو
قصہ ایس شہزادے والا سن بیٹھے ہو سارا
صفتاں ویکھ لئیاں تے اندروں عشقے دا ونجارا
حسن بدیع-جمال میری دے مٹھا ہے ازغیبوں
نہاتا ندی غماں دی اندر پاک ہویا ہر عیبوں
بیٹی میری عشقَ اوہدے نے بدھی نال کمنداں
مینوں بھی ہے مٹھا پیارا وانگ پتاں فرزنداں
جے ایہہ گلّ تساں دل بھاوے ناطہ دے ویاہاں
نہیں تاں دیو جواب شتابی گھلاں پرط پچھاہاں
سبھنا کیہا فتح مبارک سن حضرت شاہپالا
بھلی غلے دا پچھن کیہا گھڑی نہ کریو ٹالا
ایہہ جوان شاہزادہ عادی صفتاں انت نہ کائی
ایس جیہا کوئی کنت نہ لبھے لایق تیری جائی
ایہو کم مبارک تینوں راضی اسیں تمامی
دیوَ پری کوئی عیب نہ دھرسی نہ وٹا نہ خامی
جیکر عرض اساڈی منیں سائت دیر نہ لاؤ
ایہہ جوان پسند اسانوں ناطہ بخش ویاہو
ساک قبیلہ راضی تکّ کے ہویا شاہ سوایا
مجلس وچوں اٹھ شتابی محلاں اندر آیا
مائی بھینوں بیگم تائیں سدّ کے کول بہاندا
دسو کی تساڈی مرضی تریاں نوں فرماندا
بسملا بسملا شاہا ایہو ساڈی مرضی
اسے مطلب کارن ہتھوں اسیں تیرے ولّ عرضی
دھی اساڈی لایق شاہا! ایہو کنت رنگیلا
قسمت جوڑی ربّ محمد کر اسے دا حیلہ
نییتّ خیر اسے پر آکھو چھڈو ہور دلیلاں
بھلیاں دھیاں دین اجیہیاں مرد نجیب اسیلاں
پھیر اوتھوں شاہ اٹھ کھلوتا آکھ دوائیں خیراں
جا دربار تخت پر بیٹھا خلق چمیندی پیراں
نیت خیر دلوں اس آکھی کر چھڈی کڑمائی
صیف-ملوک بدیع-جمالے باہروں خبر نہ کائی
بیٹھے سیج خوشی دی اتے اک اکلی جائی
باتاں کردے من پرچاندے پڑھدے شکر خدائی
گھڑی آرام کیتا رل دوہاں پھیر اٹھیا شاہزادہ
رخصت یeزن پری تھیں لیندا کر کر عذر زیادہ
مائی جی دے ڈیرے جاواں ونجھ کھلوواں حاضر
اوتھے بھی کوئی جھٹّ گزاراں کراں خوشامد خاتر
ایہہ صلاحَ بدیع-جمالے بہت پسند لیاندی
بسملا بسملا اگوں شابش دے فرماندی
مائی جی دے ڈیرے آئے شاہ-پری شاہزادہ
راتیں تیک رہے اس جائی الفت نال زیادہ
خشیئیں خشیئیں رات گزاری اسے وچ مکانے
دھمی صبح ہویا خوش ویلا لگی لوء جہانے
کیتا وضو شہزادے اٹھ کے آکھی بانگ فجر دی
پڑھی نماز عبادت کیتی اپنے زور قدر دی
ذکر وظیفے ورد کریندا بیٹھا مل مصلا
شکر گزارے ربّ چتارے تیری ذات معلا
سرو-بانو اس ویلے اٹھ کے پاس گئی شاہپالے
اوہ بھی اگوں نال ادب دے عزت نال بحالِ
بسملا جیؤ آئی بھینا کول اساڈے بہو خاں
صیف-ملوک کتھے کجھ اس دی حالَ حقیقت کہو خاں
سرو-بانو نے کیہا اگوں ہے اوہ میرے ڈیرے
تھکا ماندا رہا اتھائیں پاس نہ پہتا تیرے
شاہپالے فرمایا بیبی کیوں تدھ نال نہ آندا
مینوں شوق دیدار اوہدے دا غلبہ کردا جاندا
سرو-بانو نے شہزادے دی شاہے اگے دونی
آدمیت دے عذر لیاندے کیتی صفت-سپونی
شاہپالے فرمایا اس دی سدّ کراں مہمانی
ایت زمانے آدمیاں وچ کوئی نہ اس دا ثانی
سرو-بانو بھی کہندی اگوں اے بھائی ایہہ سانوں
غیب-ال-غیبوں تحفہ آیا فضل ہویا سبہانوں
جو کجھ مفت نیامت مولٰی آپ پچائے غیبوں
کریئے قدر شناسی اس دی پاک ہندا ہر عیبوں
صیف-ملوک پیارا شاہے وچ حضور بلایا
چمّ زمیں سلامی ہویا جاں مجلس وچ آیا
گھر بیٹھک تے بنگلے مجلس ہور عمارت شاہی
کر دھیان ڈٹھے جس ویلے صیف-ملوک سپاہی
ایسی عالیشان عمارت جیسی جگتِ نہ سارے
ویکھ ہویا حیران شاہزادہ سندر محل چوبارے
گمبد چھت سنہری سارے سر کڈھن اسمانوں
نقش نگار نہ گنتر جوگے آہے ودھ جہانوں
سفے صحن صفائی والے دھرتی سبھ سنہری
موتی ہیرے فرش فیروزی جتھے بہے کچہری
تخت سنہری لالیں جڑیا سچیاں ہیٹھ وچھائیاں
قدماں ہیٹھ تمامی مجلس کردی سیس نوائیاں
شاہ شاہپال بہادر عادل بیٹھا تخت سہایا
چوریدار کھلوتے جھلن چھتر کوہاں وچ لایا
چوٹی تاج مبارک والی چمکے نال اسماناں
ظل الٰہی نظریں آوے شوکت شان شہاناں
جاں ویکھے تلواری ولوں کردا ذرہ ذرہ
زرے نوں اک نظر کرم تھیں سورج کرے مقررا
مہر مبارک ہتھ انگوٹھی نبی سلیماں والی
مشرک مغرب حکم چلیندا تیک جنوب شمالی
جاں گھوڑے پر کرے سواری پہن سبھو سمیاناں
اسماناں وچ پئے تزلزل تکّ کے زور شہاناں
دشمن دا دل دائم زخمی ڈر کے اس دے تیروں
سمبا تیر شہانے والا قلم سدھی تقدیروں
جاں اوہ زور دیہی دا لاوے مارے ہتھ اسماناں
کھچّ ملاوے نال زمیں دے دھن شاہپال جواناں
سبھ سپاہ بہادر جنگی وانگ مریخ سپاہی
سورج جھنڈا پکڑ شہانہ ہوئے اگیرے راہی
صیف-ملوکے نے جد ڈٹھی عظمت شوکت بھاری
شاہپالے دا جاہ ضلالت فوج بے انت شماری
ہو رہا حیران شاہزادہ ویکھ تجمل شاہی
نال عظمت تے کبرائی کردا یاد الٰہی
توں بے انت سچے ربّ سائیاں دھنّ خدائی تیری
مول کسے نے انت نہ پایا ایڈ لوکائی تیری
باپ میرا بھی بادشاہاں وچ عالیشان کہاندا
جو کجھ اتھے نظریں آیا اوہ پاسنگ ایہناں دا
ڈٹھیوسُ تخت بلند سہایا لاکھاں نقش نگاراں
جڑے جواہر قیمت والے لئل بلن جیوں ناراں
ہور زمرد خاص یمانی تے یاقوت رمانی
درِ-یتیمِ اتے کئی گوہر شب چراغ نورانی
گرد-ب-گرد تخت دے لٹکن جھانجر ہار پروئے
سورج سندی رشم نہ لگدی مول اوہناں دی لوئے
ستّ سے کرسی ہور سنہری سجے پاس ٹکائی
پنج سے اوہو جیہی کھبے اک تھیں اک سوائی
کئی شہزادے شانہ والے دیوَ افریت بہادر
ہر ہر کرسی اتے بیٹھے دانشمند زوراور
صیف-ملوک جدوں آ وڑیا سبھے اٹھ کھلوئی
بدھے ہتھ شہزادے اگے آن سلامی ہوئے
سجے پاس تخت دے نیڑے کرسی خوب شاہانی
مخمل مشکیں نال لپیٹی خاص آہی سلیمانی
پریاں حکم شہانہ لے کے اوہ غلاف اتارے
گلناری زربفت سچے دے نویں اچھاڑ سنوارے
نرم وچھائی اپر کر پائی گاؤ تکیئے پور کر کے
شہزادے دی خاطر رکھے نال تخت دے دھر کے
شاہ شاہپال اس کرسی اتے صیف-ملوک بہایا
شاہزادہ تازیماں کر کے بیٹھا بہہ سکھ پایا
صیف-ملوکے ولّ منہ کیتا شاہپالے سلطانے
کہندا اے فرزند پیارے دسّ خاں نال ایمانے
اک سفر دی خفگی تینوں دوجا چا وطن دا
مائی بابل دا دل اندر ہوسی شوق ملن دا
ملک سپاہ رعیت سندی چنتا ہوسی بھاری
نالے سک اشناواں والی نال جنہاں دے یاری
اتنے غم تیرے دل اندر ہوسیں درد رننجانا
نالے دکھ عشقَ دا تینوں لوں لوں اندر دھانا
پر ہن رکھ اندیشہ ناہیں ہام تیری میں بھرساں
جے ربّ چاہیا مطلب تیرا خوب طرحاں دا کرساں
بھیجدیاں افریتاں تائیں مصر شہر نوں جاون
خیر سکھاں دی خبر پچاون نالے پھیر لیاون
سن گلاں شاہزادہ اٹھ کے کرن لگا تازیماں
تونہیں مائی بابل میرا دیئ ولاہ یتیماں
شاہے پھیر بہایا پھڑ کے بیٹا چھڈّ دے جھورا
صیف-ملوکے ہوئی تسلی فکر نہ رہیوسُ بھورا
شاہپالے پھر مجلس اندر عشرت عیش مچائی
جیوں کر جشن شاہاں دا ہندا سو ترتیب بنائی
یاقوتی مٹّ آن ٹکائے بھر کے لال شرابوں
بھر بھر دین پیالے پریاں شکل مثل مہتابوں
اک پریاں دے حسن اجائب گوہڑے رنگ گلابی
زیور زیب پوشاکاں سچیاں نازک انگ ہبابی
دیون کاسے ہر ہر پاسے پین پیاسے سارے
تاب حسن دی آب دلے دی باب غماں دے مارے
نشہ شرابوں نکل کبابوں ساقی نین شنگارے
تار ربابوں بو گلابوں ہو رہے متوارے
نغمے ساز وجاون لگیاں ناچ اٹھائے پریاں
سندر شکلاں عجب پوشاکاں زیور پہن بچریاں
نچن گاون کرن تماسے مجرے بادشاہانے
تائفیاں نے بول سنائے دھرپت نال ترانے
اٹھ اٹھ دیو مریندے تاڑی پیندے حالَ جواناں
پیر زمیں پر محکم کر کے ہتھ گھتن اسماناں
چار دہاڑے چارے راتیں رہے تماشے ہندے
بھنّ بھنّ کھاون مرغ بٹیرے مدھ پیکے مکھ دھوندے
شہزادے دی عزت حرمت کردے ودھ حسابوں
دین شراب کباب سناون نغمے چنگ ربابوں
بعد اس تھیں دن پنجواں آیا مجلس چا اٹھائی
سبزے جوہے گل پھل والی سیر کرن دی آئی
شاہپالے سنگ لیا شاہزادہ لگا سیر کراون
جنگل جوہ جوہیرے اندر ہر ولّ پھیرا پاون
مرگزار ڈٹھا شہزادے کی گلّ آکھ سنائیں
سچا نیلا وانگ اسمانے خوش ہوا خوش جائیں
ثمن بنفشا گل دے گردے سبزہ اؤں سہاوے
محبوباں مکھ داڑھی جیوں کر خط نواں لے آوے
گل لالے دل تازے لالی جیوں رخسارے یارے
شکر لب معشوقاں والے روشن کرن اندھارے
دلکش بہت لطیفَ اجائب واہ ہوا سکھاندی
ہر ہر منزل نیک مبارک زوری چتّ لگاندی
ہر ہر پاسے نہراں کوہلاں پھلیں بھرے کنارے
نال تریلے منہ ہتھ دھوکے موتی پہن شنگارے
ہر ڈالی تے پنکھی بولن خوش آواز ہزاراں
ارغنون صحیح سر کر کے خوب وجاون تاراں
چکوی چکوا بت مرگائیاں مارن سر وچ غوطے
پیلے امب چواون نیلے چوہ چوہ کردے طوطے
اچے رکھ دی چوٹی اتے ذکر کریندے بوزے
ہد ہد مست محبت پھردی ذکر زبانوں روزے
سوہنے سرو آزاد کھلوتے رونق جنت والی
کمری اتے تدرو بو لیندے ہر پتر ہر ڈالی
اچے قد درخت کھلوتے محبوباں دا بانا
سچے سبز زمرد نالوں پتّ اوہناں دے جانا
ایسا مرگزار کھلوتا وا اس دی خوش باسوں
باغ بہشت معطر ہندا جاں جھلدی اس پاسوں
اوہناں گلاں دی خوبی کولوں امبر نور سنوارے
ہر گلبن دی ڈالی اتے پھل مانند ستارے
اوہ سبزے اوہ پھلّ ہزاراں اوہ ہوا نورانی
غیرت کولوں وانگ اسماناں چائی سرگردانی
سبزے اندر پانی وگن ہر کوئی کرے نظارہ
لاجورد دے نالے اندر جیوں کر چلے پارا
ہر پانی دے دندے دندے خوب بنی پھلّ کیلی
گلداؤدی گل عباسی گل ریہان چمبیلی
دل فریب قصے دے سنیئر فکر دوڑاؤ بھائی
باغ-ارم جس نام سدایا اس وچ کد خطائی
ایسا خوب مکان ڈھونڈیندا دنیاں توں ہتھ دھووے
باغ بہشت محمد بخشا جے ہووے تاں ہووے
شاہزادہ مقبول دوہاں نوں مائی تے شاہپالے
تاں شاہپال اوہدی پھڑ انگل کر کر سیر دسالے
سیر کریندیاں شاہے کیہا اے بیٹا دلبندا
اتنے سال ہوئے تدھ چایا عشقَ سچے دا دھندا
برکت صدق یقین تیرے دی مولٰی خیر گزاری
گھمن گھیر بلائیں وچوں کڈھیوں کر کے یاری
ہن توں آن میرے گھر پہتوں ہوئے جمال اساڈے
دس صلاحَ کراں اج کیکر جو کم نال اساڈے
صیف-ملوک نہ بولن دتا مائی اگوں بولی
شاہپالے نوں آکھن لگی اے شاہا میں گھولی
تدھ جیہے انسافے والے شہنشاہے اگے
گلّ کرن دی حاجت ناہیں جو تدھ مرضی لگے
شاہپالے فرمایا مائی تدھ مالم گلّ ساری
دھیاں پتراں سبھ کماں دی تینوں ہے مختاری
جیوں کر بھاوے تویں کر خاں ہوڑ نہیں کجھ تینوں
میں دھی تیری جھولی پائی ہور کہیں کی مینوں
لے کے ازن شہانہ بیبی کاج ویاہ رچایا
جو حکما علما اوہناں دا سبھو چا سدایا
پریاں جنّ افریت دیواں نوں سدیا نیڑے دوروں
شارستان سنہری اندر کٹھے ہوئے زروروں
چونہ گٹھاں تھیں ڈھکی خلقت کٹھی ہوئی نہ تھوڑی
باغ-ارم دی دھرتی ملی کوہ چورنجاں توڑی
حکم دتا شاہپال بہادر کارداناں دے تائیں
باغ-ارم دا گردا سارا خوب سہاؤ جائیں
باغیں بنت بنا بناؤ چوک عراق پھہارے
زینت زیور نال بناؤ زیب چمن دے سارے
جیوں فرمایا تویں ہویا واہ دولت سلطانی
باغ-ارم دا بنیا یارو جنت اعلیٰ ثانی
ملکہ بدرا ماں اوہناں دی سنے قبیلے بالے
سراندیپ شہر دا والی سدیا شاہ شاہپالے
ہور حکومت واست والا تاج ملوک شاہزادہ
ایلچی بھیج منگائے سارے کر کے چاہ زیادہ
شاید ولّ روانہ کیتے دے کے خط رسولاں
دیواں چا لیاندا اوہ بھی وانگ سجن مکبولاں
شاید تے شاہزادہ دوئے یار ملے گل لگّ کے
پیراں تیک گئے سن نالے نیر اکھاں دے وگ کے
شکر بجا لیاندا ربّ دا بیٹھے کر خوش حالی
جیوندیاں جس یار ملائے دھنّ اساڈا والی
قلزم دے دریاوے والا ہاشم شاہ سدایا
سنے قبیلے تے فرزنداں پریاں نال لیایا
میر وزیر آہے جو خاصے سبھ شاہاں سنگ آئے
باغ-ارم وچ میل اکٹھا وکھ وکھ جھنڈے لائے
صیف-ملوکے دے دل خوشیاں تکّ تکّ کاج سہایا
اک تھیں چار ہویا شاہزادہ ربّ ایہہ روز وکھایا
اک دلگیری اندرو اندر گھا کلیجے کردی
مائی بابل شادی تکدے سنگت ہور مصر دی
ساک قبیلے بھینا بھائی ہانی یار پیارے
سہرے گانے کاج اجیہا تکّ ہندے خوش سارے
صیف-ملوک دلیل گزاری سمجھ لئی شاہپالے
کہندا اے شاہزادہ دل تھیں کڈھ فکر مہالے
ماں پیو یار مصر دے تینوں یاد پئے اس ویلے
دور نہیں کجھ صاحبَ اگے جے چاہے تاں میلے
صیف-ملوکے کیہا حضرت شیشہ ہے دل تیرا
کی حاجت جے مونہوں آکھاں جانیں مطلب میرا
مائی نوں فرماون لگا شاہ شاہپال بہادر
خواہش میری ماں پیو اس دے ہوون ایتھے حاضر
شہزادے دے بھیناں بھائی وطنی یار پیارے
اس مجلس وچ حاضر ہوون ساک قبیلے سارے
مائی اس مسلاہت تائیں بہت پسند لیائی
شاہپالے نوں آکھن لگی نیک ایہو گلّ آہی
شہزادے تھیں پچھن لگے دس صلاحَ پیارے
خواہش ساڈی ماں پیو تیرے آون بنے شنگارے
سہرے گانے شادی تیری ویکھ بہں خوش ہوون
کڑماں-چاریں ساڈی ویکھن کاجے وچ کھلوون
شہزادے فرمایا اگوں سن حضرت سلطانہ
ماپے میرے چاکر تیرے تینوں سبھ خصمانہ
دوہیں جہانیں ماپے میرے سر پر تسیں ہمیشاں
کون تساں بن ایہہ غمخاری کرے اساں درویشاں
مائی تے شاہپالے تائیں ایہہ جواب یغانا
بہتا خوش پسندے آیا شابش کہن جواناں
شہزادے نوں نویں سرے تے بہت پسند لیائے
آکھن لگے اے فرزندا توں سچ سخن سنائے
پر دل ساڈا چاہندا ایویں بڈھا بابل تیرا
درداں دکھاں نال ہووےگا جیوں سیخے منہ بیرا
مائع فراقَ تیرے دی ساڑی ہوسی درد رننجانی
شادی تیری ویکھن دوئے پوے اگے پر پانی
نالے سیئیں دہاڑی سانوں طعنہ مول نہ مارن
تساں اسانوں یاد نہ کیتا وچ خوشی دے کارن
شاہزادہ فرماندا اگوں سن توں صاحب میرا
جے کجھ ہک بندے دے اندر کہندا شاہ اچیرا
این صواب اساڈے ونڈے محض لطفَ تے رحمت
ہر غم میرا کھڑیا لوڑے دور کرو سبھ زحمت
بابل ولّ لکھاں میں عرضی پرچے ویکھ نشانی
نالے نال گھلاں اس پاسے شاید دل دا جانی
خیری دا خط میرا پہنچے نالے یار ہمراہی
مصر شہر وچ خوشیاں ہوون وسے فضل الٰہی
ویکھن سائت اعتبار لیاون اٹھ ٹرن اس پاسے
یا محرم یا لکھے باجھوں رہسن وچ وسواسے
شاہپالے فرمایا بیٹا لکھ پیو ولّ عرضی
رکھ تسلی سوئیؤ کرساں جیوں کر تیری مرضی
صیف-ملوک شاہزادہ بیٹھا لے کاغذ مسوانی
ہتھ وچ کانی سینے کانی سخن سدھے جیوں کانی
ڈلھ ڈلھ رتّ اکھیں وچ آئی وگ ٹرے پرنالے
کاغذ اتے نظر نہ لگدی قلم چھنڈے پرنالے
نیناں اگے پانی آیا اس تھیں نظر نہ ٹکدی
کمبن ہتھ اندر دے جوشوں تاہیں قلم دھڑکدی