pagbuhi bin usa nga iroy? An usa liwat may kabugtuan nga kababayin’an nga ngatanan kadaragan’an: an nga- rungadto ha unhan, damo in gudtiay nga anak ngan naghuhulat han tinapay daw katamsihan nga mga piso pa didto ha salag, ngan magkakamamatay gud ha adlaw nga makuhaan hiya han katungdanan; ngan an gipu- pukisi, may ada manta didto ha harayo, ha harayo ka- upay, usa nga asawa nga kun diri kumarawat han kina- bulan nga padara maghihimakuri... Ngan ngatanan adto nga mga hukom, mga tawo nga may kasingkasing an kadak’an ha ira ngan mahamis an pamatasan, nag- mamatuod nga binuhat nira an ngatanan nga ira na- himo, han ira pagsagdon kan Ginhaupan Tales nga magbayad na la han kabaraydan nga inaaro ha iya. Kundi hi Tales, sugad han ngatanan nga tawo nga uusa la an turon, kumita na ngani. kun hain an katadungan, ngadto na la an tadong, waray likoliko. Nangangaro hiya hin pangilal’an, mga karig-unan, mga papeles, titu- los, ug an mga prayle waray bisan usa ngan say la nira pinasisikaran an pagbinayad na mga namag-agi.
Kundi hi Ginhaupan Tales nabaton:
—Kun ha ikinaadlaw nahatag ako hin usa nga ma- kililimos hin gutiay nga kuwarta basi la diri ako pag- langanon hinin akon buhat, hino in magpipirit ha akon unina nga magpadayon ako paghinatag kun mahusa na nga uraura han akon maupay nga kaburut’on?
Ngan dida hini nga pangatadungan diri na nawa- waring ngan waray panarhog nga iya nahahadlukan.
Kawang la an kan Gobenador M. pagtuyo hin pag- kadto ha iya pakihimangraw ngan hin pagtarhog, kay binaton la hiya:
—Buhata niyo an iyo karuyag, senyor Gobenador, ako usa nga waray sarabutan ngan waray ko gahom. Kundi ako in nag-uma hito nga mga tuna, an akon asawa ug an akon anak nga daraga nagkamamatay han pagbulig ha akon paghadhad ngan diri ko manta ihaha- tag ha bisan kanay kun diri hadton makahimo dida hin buhat nga labaw han akon buhat. Baribhan niya anay han iya dugo ngan ilubong niya dida an iya asawa ug anak nga daraga.
Tungod hini nga kamatig-a han iya ulo an mga dungganan nga mga hukom naghatag hin pagdarag’an han mga prayle ngan pagtinawaan hiya han ngatanan kay, kuno, an mga kalipungan diri gindadag’an ha ka-
