bisan tiunnano kahingpit an kamutangan han mga tawo, an patriotismo usa manta nga baraan nga dungóg didto han mga tuna nga inuripon kay ha ngatanán nga panahón usa nga tigaman han paghigugma han pagkamatadong, han katalwasan ngan han kadungganan man ngahaw. Ayaw kamo asa hitón waray data nga mga inóp, hitón binabayi nga mga paghingyap. An pagkadako han bantog han tawo diri aada ha pag-una han iya panahon, kay diri man ngani sadáng mahimo, kundi an pakatigo han kinahanglanon hito nga panahon, an pagpunó hito nga mga kinahanglanon ngan pagsulsog ha iya han lakát tipaunhan. An nanhihibantog nga sinisiríng han kadam'an nga nanhiuná han ira panahon nasugad tungod kay an nagngangaran ha ira nagkikita tikang ha hirayo kaupay, kun diri man, pinakakasiring nga an mahinay maglakát tikadto ha kauswagan amo an panahon nga ira gin-uunhan.
Inmukóy hi Simoun. Han pag-abat nga waray hiya pakakapukaw han kasindak hadto nga mahagkot nga kasingkasing, ginmamit hin lain nga pangatadungan ngan nagpakianá, inibá an paningog:
-Ngan tungod han pagkamamatay han iroy mo ngan han imo bugto, ano imo binuhat? Igo mo na an pagkanhi ikinatuig ngan pagtangís sugad hin babayi dida hitón linubngan?
Ngan magtinawa hin badyangás.
Inul-ulan hi Basilio han intrimís salit iginduas ngan dinmuok hin usa kapitád.
-Ano imo karuyag nga akon sadáng buhaton?- nagpakianá nasisina.-Waray ko katigayunan, diri ako kinikilala, bubuhaton ba an matadong tungod ha akon patok han mga berdugo? Kaduwás haunong la ako liwat daw sugad hin pinit nga salamíng nga ipinusak dida ha bató. Ah! nagsasayóp ka hin pagpahanumdom hito ha akon kay sugad ka hin nagbubusni hin waray hangkag hin daan nga kasamdan.
-Kun igsaad ko ha imo an akon pagbulig?
Hi Basilio pinmiling han ulo ngan manhunahuna.
-An ngatanán nga sirot han mga hukmanan, an
ngatanán nga panimulos dinhi ha tuna diri makakabanhaw bisan usa nga buhók han akon iróy, diri makakapabalik han hiyom ha mga imim han akon bugto! Pu-