akon mga higara. Bisan kun gintatalagudti ko an mga lamba ngan ipinahihinay ko tubtob han kaangayan, an kabataan pinangungurian gihapon, nanhihiubos ngan namamagtangis hin duro. Napaabot adto ha akon kasing-kasing ngan bisan ha sakob han dughan ko nauurit ako han ira waray himangkaagan nga mga kag-anak, diri ako nakakahimo hin panimulos dida han mga waray sala nga kabataan nga nanhihidara han mga linurong nga tinuuhan han ira mga kag-anak. An ira mga luha nakakatunaw ha akon; an akon kasing-kasing nahuot na ha akon dughan ngan hadto nga adlaw binayaan ko an liburan nga diri pa uras ngan mapasingadto ako ha balay ngan magtinangis ako didto ako la
nga usa . . . Tingali hapausa ka hini nga akon kamadali alpan hin kasakit, kundi kun ikaw in nakada han akon kamutangan nasabot ka. An tigurang nga D. Anastasio nagsiring ha akon: “Nangangaro hin lamba an mga kag-anak, kay ano nga waray mo say panagi?" Dara hini nga mga kasugad nasakit ako.
Hi Ibarra nagpipinamati, nanhuhunahuna.
—Han pag-upay ko bumalik ako ha liburan ngan inabat ko nga an akon mga tinutduan inmiban ngada ha ikalima na la kabahin. An mag-uruupay nangiwas han pagbalikan ko han kadaan nga paagi ug an nanhibilin nanmumutho lugaring paglikay didto ha ira han mga buruhaton, kundi waray may nahakalipay, waray may nagpasalamat han akon pag-upay: waray la ha ira, mag-upay ako diri, ti ngali ngani namaghingyap pa nga madayon la ako anay kasakit kay an linmiwan ha akon, bisan la kun darudamo lumamba, talagsa la umulpot. An iba ko nga tinutduan, an napipirit han ira mga kag-anak hin pagbutho, ngadto kakadto ha lain nga karadtuan. Ako in ginsasayop tungod kay akon gin-uugayan. Kundi may uusa nga anak hin hurunanon nga babayi nga tiglaoy ha akon han kasakit ko waray pakabalik tungod kay sinmulod katanod: an sakristan mayor nasiring nga an mga tanod diri angay sumulod ha liburan kay manhihiubos.
—Ngan gin-ilob mo na la an imo bag-o nga mga turutduan? — nagpakiana hi Ibarra.
—May mabubuhat ko nga iba?—-binmaton. —Matuod, ha sulod han panahon nga masakit pa ako, tungod kay damo in lunlon la nanhininabo, naliwanan kami hin padi. Namayada ko bag-o nga paglaom ngan sinmari ako pagpalakat hin lain nga paagi basi an kabataan diri magkarag han ira pana-
