4
gimamahali nga piyano, nga nadugang bin kamahal ug kamakaruruyag yana nga gab-i kay waray ha iya nagpapatunog. May ada man liwat didto retrato al oleo(7) hin usa
katawo nga mahusay, may sul-ot nga prak, tikig ngan matinos an tindog, sugad han tungkod nga binurlasan nga nabibitbit han iya unat nga mga tudlo nga luob hin singsing.
Ini nga retrato dapit nasiring:
—Hm! Kitaa ako niyo, pirid’on inin akon mga sul-ot; diri ako nagpapanawatawa!
An mga muwebles ha sakob han balay mga magpakaruruyag an kahimo kundi maghugaw ngan magguol panlingkuran, an tagbalay tingali waray panhunahuna han imakakaupay han mga sumasaka kundi say la gintamo an kalugaringon nga paglabyaw; aton pa: “Makaharadlok; an pagkalibang hin utol, kundi magpapakalingkod kamo hin mga lingkuran nga tikang ha Europa ngan diri ito andam ha ngatanan nga uras!” An ruwang haros puno hin tawo; an kalalakin’an hawa la han kababayin’an, sugad hiton paglalag-in ha sakob hin katoliko nga singbahan, o ha mga Sinagoga(s) han mga hudiyos. Hira, an kababayin’an mga pipira la nga pilipinhon ngan pipira man nga kakatsilaan; danay mannganga pag-ihuruyam kundi tinatabunan dagos an baba han ira paypay; danay maghuringhuring hin tigpira kapulong; bisan ano nga igpasipara pagtikang hin karukayakan nahamok la mapapas ha tinag-usa kalaton nga tingog, sugad hiton talagudti nga karasikas hiton mga taguto ug mga yatot ha sakob hin balay kun mga gab-i. An damo ada nga mga Nuestra Senyora nga nanmimitay ha bungbong, ha butnga hin mga panganinuhan, an nakakapahadong ug nakakapamingaw ha ira, o tungod ba kay an kababayin’an didto nalutod han iba? Baton kamo nga nag-aabiabi han iyo mga kasangkayan kundi diri han kasangkayan nga aada ha mga igkasi sangkay, ngan diri niyo iginpapakilala an mga pamilya ha ira igkasi pamilya kun nanhihingada ha iyo mga balay, kamo nga diri buot nga an babayi mahibaro pagsurat basi diri makigsinuratay ha iya nobyo, kundi masugad la hito gihapon; baton kamo mga monghas, mga kabugtuan ha kaluoy; kamo nga ha sakob han ngaran nga pag-aram, iyo gintatagan an aton kababayin’an hin kaandaman para ha pagsulod han mga klaustro, ngan nagiginmongha ha sa kob han katilingban kundi kababayin’an nga bantog dida ha monasteryo, lugaring may katadungan kamo, an Pilipinas
