5
usa nga kombento diin an pagtoo bisan diin inaabat, kundi . . . diri an mga kombento.
An naatubang la han kababayin’an asya in usa nga tigurang nga ginang nga patod ni Kapitan Tiyago, nga kanan maluy’anon an nawong ngan igo la kabalabag magkinatsila. An ngatanan nga iya nahihimo ha pakiangay ug pagpakita hin kaburut’on diri lain kundi an panagtawo han mga ginang nga kakatsilaan hin tustos ngan hin mam’on dida hin usa nga maram’an, ngan hin pagpaharok han iya kamot han kadaragan’an nga didtuanon, nga asya gud an binubu'hat hiton kapadian. Ini nga tigurang waray pag-iha nauyam ngan tungod kay nagharantiyaw in usa nga pinggan nga nabuong, iginpahaigo na la pagbuhat ngan lumagos ha gawas nagnginginurutob:
—Hisos! Hulat kamo, waray mga batasan . . .!
Ngan waray na bumalik.
An kalalakin’an mag-aruaringasa; may mga kadetes nga bisan gudti an tingog masugong an hiruhimangraw, didto hin usa nga piliw dungan an talagsa nga paniplat ug panudlok usahay hin pipira didto katawo ha sakob han ruwang ngan pagkatatawa unina hin hilit, hirahira la ngahaw; may duduha nga taga lain nga tuna, nga mga busag an sul-ot, magkasi nanmiminaklid ngan waray yakanyakan, naglalakatlakat, balikbalik, dagko an pitad, patapustapos an kahilab’an han ruwang, baga in nagkakauuyam na ha kubyerta nga mga sakay hin dagko nga bapor. Ngatanan an aringasa ug dagko nga tingog didto titikang han gin-aalirungan hin duduha nga prayle, duduha nga paysano ngan hin uusa nga militar, dida hin u,sa nga mesita nga puno hin mga biskutso nga ingles ngan hin mga binutilya nga irinmon. An militar asya in usa nga tigurang nga tenyente, hataas an tindog ngan kuriot an kahimo, baga an usa nga Duque de Alba(9) nga napupukis dida ha Guardia Civil. Talagsa la magyakan kundi an iya mga pulong magbug-at ngan haglipot . . . Usa han mga prayle, dominiko nga batan’on pa, mahamis ngan masinaw, daw an salaming nga linigiran hin bulawan nga natungtong ha iya irong, bata pa daan na himuot. Asya hiya an padi ha Binondo nga ha una nga mga tuig catedratico (10) ha San Juan de Letran. Bantog hiya nga maupay lumantugi, kay hadto han baga nagagad pa an mga manurunod ni Guzman (11) pakigbaribari hin dila han mga diri padi, an bantugan ha lantugi nga B. de Luna
