a kas da la adda iti uneg ti simbaan, wen ket di no naipadpaduma dagiti babbai sadiay?
Ti kadaklan (salas) iso ti yan dagiti mangan, iti nagbabaetan dagiti dadakkel a sarsarming ken naraniag nga ar-aranias; sadiay, iti rabaw ti maysa a pagbatayan a saleng, iso ti yan ti nakasaysayaat unay a piano de kola a naglabes ti ngina na, ket kas man la napatpateg manen ita a rabiin, gapo ta awan manugtog ken kuana. Sadiay, adda maysa a ladawan a dakkel, a naipinta iti aloleo, ti maysa a lalaki a nataer, nakaprak, natibker, nalinteg, kas la rinukrukod a kas ti baston a naburlasan a iniggaman dagiti nasikkil a ramramay na a napunno kadagiti singsingsing: ti ladawan kas na la kuna:
—¡Jim! kitaenyo man amin dagiti naikapetko ken ti naranga a takder ko!
Dagiti al-alikamen ti balay, nataraki da, nalabit, saan da unay a nanam-ay a pagtugawan ket makadadaelda pay iti salun-at: ti akinbalay di nai ngata pinanunot ti salun-at dagiti sangsangaili na, no di ket ti kinaparammag na met laeng; pakabutbuteng ti agsakit iti sika, ngem agtugaw kay met ka dagiti tugtugaw nga aramid sadi Europa, ket dayta saan a kanayon a makatugtugawkay kunana ngata.
Ti kadaklan (salas) nganngani napunno iti tao, dagiti lallaki nailasinda kadagiti babbai a kas kadagiti simsimbaan dagiti katoliko ken kadagiti pay Sinagoga (simsimbaan) dagiti judio. Dagiti babbai, sumagmamano da nga agkabanuag a pilipina ken kakastila: sa da la bingyen dagiti bibbibig da no inda tipden ti panagsuyaab da, ngem dagusenda met la a lingdan kadagiti pay paypay da; apaman la no agdaydayamudomda dagiti paspasaray a sarsarita da agpatayda kadagiti saggaysa a balbalikas, a kas ka dagitay riprippiis a mangngeg iti rabii kadagiti balbalay, riprippiis a patauden dagiti babao ken al-alutiit. Dagiti ket ngata aya nagduduma a ladladawan ni Apo Santa Maria a naibitbitin ka dagiti diddiding ti mamagulimek ken mamagtalna ka dakuada a kas da la adda iti uneg ti simbaan, wen ket di no naipadpaduma dagiti babbai sadiay.
Ti kakaisuna nga agawat kadagiti sangsangaili a babbai, iso ti maysa a baket, kasinsin ni Kapitan Tiago, nataraki ti panag ruprupana ket naimbag met ti kinadakes ti panagsaona iti kas-
—4—
