—¡Ni! dika agbutbuteng! Ni Santiago saanna nga ibilang ti bagi na nga indio; maysa pay, awan a sisasango ket . . . ¡uray pay adda! Dagita ket, kinaang-ang laeng dagiti sangsangpet. Bay-am a mapalabasna ti sumagmamano a bulbulan; agbalbaliwto ti panunot na inton masansanna ti mapan kadagiti ado a pagdadayaan ken bailujan (pagsasalaan), maturog iti katre ket makasida iti ado a tinola.
—¿Ti kuna yo a tinola maysa a bunga nga umad-adas iti
loto a mamagbalin kadagiti tattao . . . kas la . . . managinlilipat?
—¡Ania a loto ka da loteria! —insungbat a nagkatawa ni
Padre Damaso — ti la masasaom. Ti tinola, maysa a gulay a
manok ken tabungaw. ¿Mano nga aldaw mo a dimtengen?
—Uppat nga aldaw — insungbat daydi bumaro, a napasakitan bassit.
—¿Umayka nga agannong (empleado)?
— Saan, apo; umayak a bukbukod ko laeng, tapno maamammok toy a ili.
—!Ay, apo, naisalsalumina a billit!—kinuna ni Fr. Damaso,
a kinitana a nalaing. — Umay ditoy a bukbukodna ket maipuon
laeng iti ina-ang-ang! ¡Ania man met a datdatlagen! Idinto ta
nagado dagiti pagpagbasaan ... no adda la ket dua ramayan a
muging . . . aduda dagiti nagsursurat kadagiti kakasta a dadakkel
a pagpagbasaan! No adda la ket dua ramayan a muging . . .
— Kunayo itay, Padre Damaso, — inpasaksak daydi dominiko,
a ginupedna dagiti sarsarita — a nagyankay iti dua pulo a tawen
sadi San Diego ket pinanawanyo ... ddi kay aya naayatan ti ili?
Ni Fr. Damaso, iti daytoy a saludsod a nabalikas nga awan
an-ania na ken istay di ginagara, napukawna a naminpinsan ti
ragsak na ket nagsardeng a nagkatawa.
—¡Saan! —kinunana nga inkaros a simamaga ket nagsanggir
a kasta unay pigsa iti dakkel a tugawna.
Daydi dominiko tinuluyna ti nagsao nga adadda pay a kas la
awan ti ania man:
— Naldaang ngata ti pumanaw iti maysa nga ili a nagiyanan iti bayat ti dua pulo a tawen ket am-ammon a kas ti abito nga ar-aruaten. Siak, a ket, rinigatko ti pimmanaw sadi Kamiling, idinto a bassit la a bulan ti panagyan ko . . . ngem dagiti makaturay ka datao inaramidda a gapo iti pagimbagan ti Gimong . . .ken gapo iti pagimbagak pay met.
—9—
