Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/300

From Wikisource
This page has been validated.


284
EL FILIBUSTERISMO


kaingon nga ginatuman mo, apan kon ibutang nimo ang imong mga kamut sa kasingkasing sa imong kaponongan, sa kasingkasing, sa tanang kaponongan sa mga prayli, dili ka makaingon niana, kon dili ka maglimbong sa imong kaugalingon! Ay, Pari Fernandez, kon ako anaa sa atubangan sa usa ka tawo nga akong gimahal ug gitahud, palabihon ko nga ako mao ang sinumbong ug dili magsusumbong, palabihon ko nga ang ako ang managang ug dili ang maharong. Apan, kay nagsugod na man gayud kita sa pagdinayganay, tiwason ta na lamang kini. Giunsa pagtuman sa ilang katungdanan sa mga tawo nga sa kalungsuran maoy nagbantay sa mga paagi sa pagtoon? Gidili ang pagtoon! Ug dinhi, kining naghakohako sa pagtudlo, kining buot mohulma sa panumduman sa mga batan-on, ug dili motugot nga adunay lain nga mosalmot, giunsa nila pagtuman sa ilang katungdanan? Ginadaginot kutob sa mahimo ang mga pagtulon-an, gipalong ang kainit ug kadasig, gikuhaan sa ilang maayong ngalan, nga mao ray untay bugtong magpupukaw sa kalag, ug mao hinooy gitudlo ang mga karaang hunahuna, mga dunot nga kinaadman, mga mithi nga wala na mahiangay sa kinabuhi ug sa kauswaganl, Ay, alang sa pagpakaon sa mga binilanggo, pagbuhi sa mga kriminal, ang Kagamhanan maghimog usa ka subasta aron pagpangita sa labing maayong moalagad kanila, sa dili makapatay kanila sa gutom, apan alang sa paghatag kaalam sa usa ka lungsod, pagbuhi sa mga batan-on, nga mao sa kaulahian ang mahimong lungsod, ang Kagamhanan dili lamang kay dili maghimo ug usa ka subasta, kon dili itugyan pa gayud ang gahum niadtong mga tawo nga nagpasibantug sa ilang pagkakaaway sa kinaadman ug sa pag-uswag! Unsay atong ikasulti sa usa ka kontratista sa mga bilanggoan nga, human makadaug sa subasta pinaagi sa mga paaging malimbungon, inay mohatag maayong pagkaon sa mga binilanggo, pasagdan lang hinoon nga sila mangamatay sa gutom, pinaagi sa paghatag mga makaon nga dubok, ug unya namalibad nga dili maayo nga ang mga binilanggo tagaag maayong pagkaon, kay kon sila motambok mahimo man dayon nga malipayon, ug ang kalipay makahimo kanilang maayong tawo, makapabuotan kanila, ug alang sa magpapakyaw kun kontratista dili maayo nga ang mga binilanggo mahimong mga buotan kay alang sa iyang patigayon labing maayo nga modaghan ang mga kriminal? Unsay ikasulti ta kon unya ang