कोंकणो विश्वकोश : ४ म्हन्यांत २ावता. ह्या लज्जांत कसल्याच विधीची शरज जाझता. तरीय राजीखुशी : ह्या प्रकारांत व्हवरो - व्हंकल एकामेकांक पशंत आसतात. पूण जाण्टी मजशां हाका तयार जासतात. मागीर दोगांय पळूज वतात आजी घोव - बायल म्हण शवपाक लाणतात. ह्या प्रकाशंत कश्मलोच विधी करीनात वा चलतयेचे देजय ठिनात. अजोडर : - ह्या प्रकाशंत चली आपले पसंतीच्या चल्याच्या तिका ताच्या घरच्या लोकांचे खुबशे ब्रास सोसचे पडटात. पूण मागीर चलो तिका बायल म्हण आपणायता. केळ्नाय एकमेकांक सोडपाक शकतात. ते एवातीर कसलोच विधी काश्णाश्वातीर धांवडायल्या जाल्यार तिचे परत लण्ळ जावप कठीण आसता. विधवांक परत लतण्ञ कश्पाची परवाजशी आमता आनी त्यो चड करून धाकटेपप्गाक लGळन जातात. चलयेचे आवय-बापूय केन्लाच न्हवरो सोदीजात. तिका जर कोणेय मागणी घाली जाल्याश्च तिचें लज्ज जाता. ताकालागूज कांय चल्तयो लण्नाखआश् शवतात आळी कांय चल्तयांक अशास्त्रोक्त लग्न कश्चे पडटा. हे लोक मडीं लासतात वा पुरतात. गिरेस्त लोक चडकरून मडीं लाझतात आजी उरिल्ले पुरतात. आत्महत्त्या, देवी, कुश्ठरोण हांकांलागूज मश्ण आयिल्लया मजशांक पुरतात. शांवाच्या एका कोजशाक मसंडी असता. ताका सप्तज अशें म्हण्टात. मडें पुरल्या उपरांत ताचेश् एक व्हड शिळा दवश्तात. तिका झझन डिरी अशें म्हण्टात. कोणाच्याय मरणाची श्वबर कळ्ळ्याउपशंत ताचे किल्लींतल्ने लोक, सोयरे आजी दुसन्या गांवांतले इश्ट सोशे, तांदूळ, जवे कपडे आजी पयशे घेवळ ताच्या घश येतात. मेल्लद्या मजशाची शवपेटी वा जिसप्ण, वापरांतल्यो वस्तू लासतात वा पुरतात. मडे लाझपाश्वातीर श्वास अशा झाडांचीं लांकडां वापरतात. मड़े चडकरूले रातचे हतासतात. मेल्लयाच्यो अस्थी धूवज आजी झुकोवज एका बुडकुल्यांत घालतात. हो बुइकुलो पाख्याक लोमकळायतात वा अडिंगांत दवरतात. वेगवेगळ्या घरांनी रावतात. थंय तांच्या जेवणा-श्वाणाची देवस्था जाता. कांय एवेप ते मेल्लद्या मळशाचे घर जितळ करूज थंयच शवतात आजी वांगडा हाडिल्लया शिद्याचें जेवण करूज जेवतात. पूण आपल्या श्वचवेिं वर्जे ते केठ्जाच मेल्लयाच्या धश्च्यांचेश् घालिजात हें ह्या लोकांचे एवाशेलेपण जावन आसा. मर्तिकाच्या वेळार हे लोक, चडकरूज बायलो व्हडल्याज ९९९ हो। किळच्यो मारतात आली तकली वप्टीचेर आपटितात. - चार दीप्ति सुतक पाळटात. गांवांतली सगळी मजशां सुतक व्हावज शुध्द जातात. हो विधी श्वोशयेचो आसता. कारण तितल्या वेळांत मेल्लद्याची आत्मो आपल्या पुर्वजांच्या आत्म्यांत वचूज मेळिल्लो आनी मेल्लयाचे श्राध्द करतात. हे लोक पयर्ली सावज चलत आथिल्लयो पश्बो आजी उत्सव अजूलय मजयतात. कारण तातुंतलो कांय भाण कुशीक दवरल्यार दमुराई, हेरो, जमजम, कोलोज आजी बटौली हे तांचे मुरवेल उत्सव आसात. चडशे उत्सव शेताकडेज संबंदीत आसूज पिकावळ बरी येवंची, पिकांची रोगांपसूज शश्वण जावंची देवूज ह्या उत्सवांत त्या त्या देवतांची पुजा आजी माणणें करतात. गांवचो पुरोयत ही पुजा करता. ह्या उत्सवांची दीश्म थाशिल्लो लासिता, उगावकन्यांची अथक पश्ििस्थती अन्नी पावसाचे आगमन ह्याप्रमाण हे दीस थाशयतात. माघे हो ह्या लोकांची सगळ्यांत मुश्वेल उत्सव. माघ म्हयन्यांत तो मजयतात. दर एक गांव आपले सोयीप्रमाण ह्या उत्सवाचो दीप्ति थाशयता. ताकालागूल सगळ्या गांवांजी मेळूज पांचउप्त आठवडे ही उत्सव चल्तता. दीमय वेगळे आशिल्लयान एका गांवांतले आशिल्लद्याल ह्या दिसांजी आपल्या गांवांत परत येवळ ह्या उत्सवांत वांटो घेवपाकूच जाय अझो जेम आझा. जर तशें करूक जा जाल्यार तें सोयन्यांक वायट आसता अशें मालतात. ही उत्सव चडकरून पांचस दीस चळतता. पयत्न्या दिमा सकाळीं गांवकरी तणाच्यो वंडी घेवल णांव पुरोयताच्या आंणणांत एकठांय येतात. थंय शेणाज सारयल्लद्या जाण्याचेर ते त्यो वंडी उडयतात. पुशेयत व्हावज त्या तणाचे शशीमुरवार बसता आली ग्रामदेवता, सिंण बॉणा आजी हेर शुद्र बॉणा हांचे माणणें विसकटावनं उडयतात तशे तप्ण विसकटावन उडयता आजी अांगाक म्हणूज ती दोणांय तो झोरो पियेतात. जमिल्लद्या झगळ्या लोकांकय झोरो वांट्टात. तिझन्या दिशा लोक आपलीं घशं नितळ करतात आजी आपूण व्हावज ओआ बॉणांक बळी ऑपतात. चवथ्या दिसाचो विधी गांवाभायर ग्रामदेवतेमुरवार जाता. त्या दिसा पुरोयत उपास करता.
