रगत घालप(Blood transfusion): कांय दुखण्यांत दोतोर पिडेस्ताक रगत दितात. अॅनिमिया, रगताचो कॅन्सर, अपघातांत रगत वता तेन्ना, कांय शस्त्रक्रिया, लासप असल्या दुखण्यांनी रगत घालप गरजेचें आसता.
रगत घालचे पयलीं रगत पंगडो सारको आसा वा ना हें पयलीं पारखितात. दात्याचो आनी पिडेस्ताचो रगतपंगड समा आसल्यार, रगत जुळटा वा ना(Cross Matching)हें पळयतात. रगत जुळोवणी प्रक्रियेक दात्याच्यो तांबडयो रगतपेशी आनी पिडेस्ताचो रगतरस(Plasma)एकठांय हाडून रगताचेर कितें परिणाम जाता तें सूक्ष्मदर्शक यंत्रांतल्यान पळयतात. रगतपेशी गोठल्यार वा फुटल्यार रगत जुळना अशें म्हण्टात. अशें रगत पिडेस्ताक दिवंक जायना.
रगत जुळणी तपासणेभायर दात्याच्या रगताचेर कांय तपासणी करतात. ही तपासणी रगतांतल्यान पातळपी रोगाविशीं आसता. अेड्स(AIDS), ब कामीण(Hepatitis B), सिफीलीस ह्या रोगांची तपासणी करून दात्याक हे रोग आसा वा ना हें पळोवपाचें कायद्यान सक्तीचें आसा.
रगतांत हिमोग्लोबीनय फाव त्या प्रमाणांत आसा वा ना हें तपासप गरजेचें आसता. हिमोग्लोबीन उणे आशिल्ल्या दात्याचें रगत पिडेस्ताक दिनात.
रगताचे वैजकी उपेगः वैजकी शास्त्रांत रगत वा ताच्या घटकांचो उपेग कांय दुखण्यांत जाता. ते म्हणजे- १)रगत घालपः कांय दुखण्यांनी पिडेस्ताक रगत घालचें पडटा. रगत घालचे पयलीं दातो-पिडेस्त हांची रगत पंगड तपासणी आनी रगत जुळोवणी करतात. तशेंच दात्याक ब कामिण, एड्स, सिफिलीस हे सारके रोग ना हाची खात्री करतात.
आपलें रगत आपल्याकूच घालप( Auto transfusion): एकाद्रया दात्याची पुराय तपासणी करून लेगीत कांय रोग रगतावरवीं पिडेस्ताक जावंक शकतात. म्हणून कांय पिडांनी आपलें रगत आपल्याकूच घालपाची चाल आसा. चड करून थारावन केल्ले शस्त्रक्रियेंत अशें करूं येता. पिडेस्त दर सप्तकाक आपलें थोडें रगत काडून रगतपेढयेंत सांठयता. १-२ बाटल्यो रगत सांठयतकच ताचेच शस्त्रक्रियेंत हें रगत वापरतात.
२)पुराय रगत दिनासतना फकत रगताचे घटकूच वेगळे करून पिडेस्ताक दिवप.
अ)रगत गोठेवपाचे घटक नाशिल्ल्या पिडेस्तांक हे घटक दिवपाक जाता. रगत गोठेवपाचे घटक रगरसांत आसतात. हे घटक नासप हो एक अनुवंशीक रोग जावन आसा. अशा पिडेस्तांक सादे जखमे उपरांत लेगीत रगत व्हांवपाक लागता. अशा पिडेस्तांक परत परत रगत गोठेवपाच्या घटकांची गरज आसता.
ब)प्रतिकार शक्त नाशिल्ल्या पिडेस्तांक रगतांतल्या प्रतिघटकांतलीं प्रथीन वेगळें करून दितात.
क)लासप, परत परत पातळ संडास जावप, मुत्रपिंडाच्या कांय दुखण्यांनी रगतरसांतलें आलबुमीन हें प्रथीन वेगळें करून दितात.
३)रगतापसून वासिनां: कांटेल, धोणकुटी, सोरोप चाबप हांचेर विशिश्ट प्रतिघटक दितात. हे घटक पिडेस्ताचो जीव वाटावपाक मोलाचे जावन आसात.
रगतपेढी(Blood Bank): रगतपेढीचे वैजकी उपेग करपाखातीर रगत सांबाळपाचो जागो. रगत आनी ताचे घटक हांगाच वेगळे करतात. रगत बरें उरपाक ४-८0 से. तपमानांत दवरपाक जाय. हे पेढयेंत वेगवेगळ्या रगत पंगडाच्या रगताचो सांठो आसता. सांठवन दवरिल्लें रगत पिडेस्तांक रोखडेंच मेळूं येता.
रगत पेढयेचे मुखेल वैज रगत दात्यांची वळेरी सांबाळटात. रगत सांठावपाक रगतदानाची कार्यावळ आंखतात आनी रगत पेढयेंत ना जाल्यार लेगीत पिडेस्ताक रगताची वेवस्था करतात.
दर व्हड हॉस्पीटलांत एक तरी रगताची पेढी आसताच.
-डॉ. अवधूत गो. बोरकार
रघुनंदनः (इ.स.चो १६ वो शेंकडो).
बंगालांतल्या धर्मशास्त्रकारांचे परंपरेंतलो निमाणे धर्मशास्त्रकार. हो हरिहर भट्टाचार्याचो पूत आसून, वंद्यघाटीय ब्राह्मण आसलो. श्रीनाथाचार्य चूडामणी हो ताचो गुरू. रघुनंदन आनी महाप्रभू चैतन्य, हे वासुदेव सार्वभौमाचे शिश्य आशिल्ले.
रघुनंदनान धर्मशास्त्राच्या वेगवेगळ्या फांटयांचेर स्मृतितत्व नांवाचो एक व्हडलो ग्रंथ बरयला. हो ग्रंथ अठ्ठावीस खंडांमदीं विभागिल्लो आसून, दर एका खंडाक तत्व अशें नांव आसा. ग्रंथकारान आपल्या ग्रंथांत तीनशांवयर ग्रंथ आनी ग्रंथरारांचीं नांवां दिल्ली आसात. स्मृतितत्वांत मलिम्लुच, दाय, शुध्दी, तिथी, संस्कार, प्रायश्र्चित, लग्न, वेव्हार, दुर्गोत्सव, व्रतां, देवप्रतिश्ठा, मठप्रतिश्ठा, दिव्य, ज्योतीश, वास्तुयज्ञ, दिक्षा, सामश्राध्द, यजुःश्राध्द, शुद्रकृत्य, अशे कितलेशेच विशय आसात. हातुंतले वेव्हारतत्व आनी दायतत्व हे खंड स्वतंत्र छापल्यात.
स्मृतितत्व ह्या ग्रंथाभायर रघुनंदनान आनिकय ग्रंथ बरयल्यात. तातुंतलें दायभागावयलें ताचें भाश्य म्हत्वाचें आसून, हो भाश्यग्रंथ कलकत्ता हायकोर्टांत आनी सगळ्या बंगालभर प्रमाणभूत मानला. ते भायर तीर्थयात्राविधी, व्दादशयात्रा, त्रिपुष्करशांती, गयाश्राध्दपद्दती आनी रासयात्रापद्दती हे ताचे ग्रंथ आसात.
