Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/114

From Wikisource
This page has not been proofread.

आठव्या वर्सा ताणें शिक्षणाक सुरवात केली. थंयच ताका क्रिकेटीची गोडी लागली. कॅालेजीचे प्राचार्य क्रिकेटतज्ञ चॅस्टर मॅकनॅाटन हाच्या मार्गदर्शनाचो लाब रणजीक जालो.

ते उपरांत तो फलंकेबाजींत पारंगत जालो. क्रिकेटी वांगडा रणजी टॅनिस आनी बिर्लियर्ड्स ह्याय खेळांनी हुशार आशिल्लो. १८८८ वर्सा तो उचेल्या शिक्षणा खातीर इंगलंडाक गेलो. 'सेंट फेथ' शाळेंत शिकता आसतना ते शाळेचो मुख्याध्यापक गुडचायल्ड हाचे नदरेंत रणजीचो खेळ भरलो. ताणें रणजीक सगळ्या वटांनी उत्तेजन दिलें आनी हेवर्ड, रिचर्ड्सन, वॅाट्स, लॅाकवूड अशा खांप्या गोलंदाजांची गोलंदाजी ताका खेळपाक लायली. पूण गोलंदाजाचो बॅाल वेगान आंगार आयलो न्हण्टकच रणजी भियेतालो हें पळोवन ताच्या क्रिकेट शिक्षकान ताचो उजवो पांय खुंटयेक बांदून दवरलो आनी तशे स्थितींत ताका खेळूंक लायलो. तेन्ना वेगाचे गोलंदाजीक तोंड दिवंक तो तरबेज जालो. उपरांत व्हड त्रासांनी खेळांत ताणें सुदारणा घडोवन हाडली.

१८८८ वर्सा इंग्लंड ऑस्ट्रलियामदले कसोटी सामने पळयले उपरांत आपणेंय व्हडलो क्रिकेट खेळगडो जावचो अशी म्हत्वाकांक्षा ताच्या मनांत निर्माण जाली. १८९२ वर्सा ट्रिनिटी म्हाविद्यालयाच्या आनी १८९४ वर्सा केंब्रिज विद्यापीठाच्या संघांत ताची नेमणूक जाली. १८९४ वर्सा ताचो आस्पाव मेरिलीबोन क्रिकेट क्लबाच्या (एम.सी.सी.)संघांत जालो आनी १८९५ वर्सा सावन रणजीचें क्रिकेंटींतलें खरें कसब लोकांक दिसूंक लागलें. त्याच वर्सा ससॅक्स परगणा संघांत ताचो मानादीक आस्पाव जालो. भारतीय खेळगडे परगणा संघांत क्रिकेट खेळपाचे योग्यतायेचे नासतात. हो इंग्लिशांचो समज ताणें फट करून दाखयलो. पयलयाच सामन्यांत १८९५ वर्सा एम.सी.सी. आड शेंकडो मारून ताणें लॅार्डसाचें खेळामळ गाजयलें. तेन्नाच्यान ताचें नांव मान्यवर फलंदाजांचो वळेरेंत आस्पावलें. १८९६ वर्सा, मँचेस्टरच्या दुसऱ्या कसोटी सामन्यांत ताणें पयल्या डावांत ६२ आनी दुसऱ्या डावांत मारपाचो भौमान मेळयलो. १८९७-९८ मजगतीं रणजी इंग्लंड संघावतीन ऑस्ट्रेलियाचे भोंवडेर गेलो. थंय सिडनीक जाल्ल्या पयल्या कसोटी सामन्यांत ताणें १७५ धांवड्यो काडल्यो. १९०२ मेरेन रणजी वट्ट १५ कसोटी सामने खेळ्ळो. तातूंतल्यान २६ डावांनी ताणें वट्ट धांवड्यो काडल्यो. हातूंत ताणें ४४.९५ धांवड्यांची सरासरी गांठली.

१९०४ मेरेन तो ससॅक्सावतीन खेळत रावलो. उपरांत ताच्या खेळांत खंड पडलो. १९०७ वर्सा तो नवानगरचो जामसाहेब जालो. ताका लागून १९०८, १९१२ आनी १९२० ह्या तीन हंगामांनी तो इंग्लंडांत पयल्या दर्जाचो सामनो खेळ्ळो. ताच्या पुराय क्रिकेट खेळाचो तपशील असो- वट्ट ५०० सामने; २४,६९२ धांवड्यो; २८५ सर्वोच्च (नाबाद); ७२ शेंकडे आनी ५६.३७ सरासरी तशेंच १८९९ त १९०० ह्या फाटोफाटच्या दोन हंगामांनी ताणें दर एकी तीन हजारां वयर धांवड्यो काडल्यो. १९०० वर्सा ११ शेंकडे काडले आनी ८७.५७ धांवड्यांची सरासरी सादली. एकाच म्हयन्यांत एक हजार धांवड्यो पुराय करपाचो विक्रम ताणें तीन फावटीं केलो. रणजी हो 'ग्लान्स' फटक्या खातीर फामाद आशिल्लो. तशेंच, ताचो 'हूक' फटकोय अप्रतिम आशिल्लो. ताचे हे फटके पळोवपा खातीर प्रेक्षकांची उपाट गर्दी जाताली. फुडें ताचो पुतणयो दुलीपसिंहजी आनी पतौडीचो व्हडलो नवाबय इंग्लंडावतीन खेळ्ळ्यात. भारताक कसोटी सामन्यांनी दर्जो मेळचे पयलींच रणजी कसोंटींत खेळ्ळा. हें ताचे कारकिर्दीचें एक खाशेलपण.

भारतांत जल्मल्लो आनी इंग्लंडांवतीन खेळपी तोच भारतांतलो पयलो खेळगडो. इंग्लीश खेळगड्यां परस सरस खेळगडे भारतांत निर्माण जावंक शकतात, हें ताणें सिध्द करून दाखयलें. ताचे यादीक भारतांतल्या राश्ट्रीय वस्तादपणाचे क्रिकेट सर्तीक रणजीचें नांव दिल्लें आसा. भारतांत रणजी करंड क्रिकेट सर्त १९३४ वर्सा सावन चालू आसा. देशाचे वट्ट पांच विभाग करून तातूंतल्या वेगवेगळ्या राज्यांच्या क्रिकेट संघांमदीं ह्यो सर्ती घेतात आनी निमाण्या जैतिवंत संघाक रणजी करंड दितात.

रणजीतसिंगः

(जल्मः इ.स. १७८० गुजराणवाला, पंजाब; मरणः इ.स. १८३९ लाहोर)

पंजाबांत खालसा संघाचें राज्य स्थापना करपी सीख वीर. खालसा संघाचे बारा विभाग मिसल ह्या नांवान वळखतात. तातूंतल्या सुकरचक्किया नांवाच्या मिसलाचो सरदार महासिंग हाचो रणजीतसिंग हो पूत.

बंदासिंगाचो एक वांगडी बुधसिंग हाणें बंदासिंग मरतकच आपलें स्वतंत्र दल तयार केलें. तेंच हें सुकरचकिया. बुधसिंगाचो नातू चडतसिंग हाणें अहमदशाह अब्दालीच्या आक्रमणावेळार ह्या मिसलाची स्थापणूक केली. चडतसिंगाचो पूत महासिंग हो खूब हुशार आनी पराक्रमी आशिल्लो. थोड्याच का़ळा भितर ताणें आपल्या मिसलाची शक्त आनी प्रतिश्ठा वाडयली. ताच्या मरणा वेळार ताचो पूत रणजीतसिंग फकत धा