जिल्ह्यांत मुळाव्यो शाळा, माध्यमिक शाळा, उच्च माध्यमिक विद्यालयां, कला, विज्ञान आनीवाणिज्य फांट्यांचीं म्हाविद्यालयां आसात. दापोलीक कोंकण कृषि विद्यापीठ आसून, हेर म्हाविद्यालयां मुंबय विद्यापिठाकडेन संलग्न आसात. रत्नागिरीक शासकीय तंत्रनिकेतन आसा. तेच भाशेन जिल्ह्यांत हॉस्पिटलां, दवाखाने, मुळावीं भलायकी केंद्रां आसात.
म्हत्वाचीं थळाः- पर्यटकांक भूल घालपी अशीं रमणीय थळां जिल्ह्यांत खूब आसात. तीं पळोवपाखातीर दर वर्सा रमणीय थळां जिल्ह्यांत येतात. रत्नागिरी, चिपळूण, खेड, राजापूर, दापोली, दाभोल, पोफळी, हर्णे हीं जिल्ह्यांतलीं म्हत्वाचीं नगरां आनी गांव. चिपळूणालागसार परशुराम मंदिर, राजापूरालागसार धूतपापेश्र्वर, देवरूखा मारळेश्र्वर, रत्नागिरी लागसार गणपतिपुळे, संगमेश्र्वरा लागसार कर्णेश्र्वर ही नामनेचीं देवस्थानां. गणपतिपुळेची पर्यटन केंद्र म्हणुनूय नामना आसा. पावस गांवांतस्वामी स्वरूपानंदाची सनाधी आसा. राजापृ, संगमेश्र्वर म्हालांतल्या राजवाडी, आरवले, दापोली म्हालांतल्या उन्हावरेक हून उदकाचे झरे आसात. इतिहासीक किल्ले हांगा खूब आसून तातुंतले रत्नागिरी लागसारचो रत्नदुर्ग, जयगड आनी पूर्णगड, चिपळून म्हालांतलो गोवळकोट, दापोली म्हलांतलो दापोलचे खाडयेलागसारचो गोपाळगड आनी हर्णै हांगाच्या दर्यांत एक फातराळ जुंव्याचेर बांदिल्लो सुवर्णदुर्ग, खेड म्हलांतलो पालगड, महिपतगड, रसाळगड, सुमारगड हे किल्ले उल्लेख करपासारके आसात. दापोली म्हालांतल्या पन्हाळे काजी गांवालागसारचे एके दोंगुल्लेचेर कोरांतिल्लीं लेणीं मेळ्ळ्यांत. कों.वि.सं.मं.
रथः पुर्विल्ल्या काळांतलो एक वाहन प्रकार. झुजामलार तशेंच हेर येरादारी खातीर रथ हें आदल्या काळांतलें सुखासीन आनी वैभवी वाहन आसलें. मध्य युगामेरेन हो उपेग करताले. वैदिक आर्य झुजांत रथाचो वापर करताले. रथ हो झुजाचो एक गरजेचो घटक आशिल्लो.
पुर्विल्ल्या काळांत एजिप्त, असिरिया, बॅबिलोनिया सारकिल् जायत्या देशांनी झुजाकातीर रथाचो उपेग जातालो. हडप्पाक रथाचे दोन सांगाडे मेल्ळ्यात. तांचेवयल्यान सिंघुसंस्कृतायेचेय लोक रथाचो उपेग करताले अशें दिसता.
वैदिक आर्याक रथाविशीं जायती ओड आशिल्ली. ऋगहवेदाच्या सव्या मंडलांतलें ४७ वें सगळें सूक्त रथप्रशस्तीचें आसा. तातुंतली एक ऋचा अशीः- इन्द्रस्य वज्रो मरूतामनीकं मित्रस्य गर्भा वरूणस्य नाभिः। सेमां नौ हव्यदातिं जुषाणो देव रथ प्रति हव्या गृभाय ॥ अर्थः हे दिव्य रथा ! तूं इंद्राचें वज्र, मरूतांचें सैन्य, सूर्यबिंबाचो गाभो आनी वरूणाचो अंतरंग. जाल्यार हो आमचो गोड करून घेवन आमच्या पाचारनाचो स्विकार कर.
ही रथकल्पना प्रतीक म्हणून उपनिषदांतूय आयिल्ली दिसता. वैदिक आर्य रथ चलोवपांत हुशार आशिल्ले. तशेंच, रथ करपांतूय ते कुशळ आशिल्ले. ऋभूंचो वर्ग रथकार आशिल्लो अशें दिसता. कारण ऋभूंन एक सिबीत रथ करून तो अश्र्विनीक दिलो अशें वर्णन ऋग्वेदांत आसा.
रथाक दोन चक्रां आसतालीं. पूण अश्र्विनीची रथ मात तीन चक्रांचो आशिल्लो असो उल्लेख आसा. पवी (धातूची धाव), प्रची (घेर), वाटकूळ (मुखेल चक्र), अर (अरें), नभ्य (तुंबा) आनी अक्ष हे चक्राचे अवयव. आसाचें तोंक बुराकांतल्यान वचचें न्हय म्हणून जी खुंटी ठोकाताले भाग आसतालो. ताका ईशा नांवाचो जोखडाक जोडपी एक उबो दांडो आसतालो. जोखड घोड्यांचे मानेचेर दवरताले. तशेंव, घोडे वांकडे- तिकडे चलचे न्हय म्हणून जोखपाच्या दोनय तोंकांक ल्हान ल्हान दांडे बसयताले. तांकां शम्या म्हणटाले. रथाचो वेग उणो करपाखातीर वा आदार दिवपाखातीर एक जड लाकूड सकयल्या आंगाक हुमकळायताले. ताका कस्तंभी म्हणटाले. व्हडल्या रथाक चार चक्रांय लायताले. रताक चड करून दोन घोडे जोडटाले. गाढवां आनी खेचरां जोडिल्ल्याचेय उल्लेख आसात. तशेंच, रथाक हत्ती आनी बैल जोडटाले अशेंय वर्णन पुराणांत आसा. घोड्यांच्या फाटीवयल्यान पटो बांदताले. तोंडांत लगाम दिताले. रथाचो उबो दांडो १८८ बोटां, जोखड ८६ बोटां आनी आस १०४ बिटां आसचें अशीं मेजापां शुल्बसुत्रांत दिल्लीं आसात. रथांत बसतल्यांक थकाय मेळची म्हणून थाक सत्री बांदताले. तशेंच रथांत बसतल्याची वळख दाखोवपी ध्वज रथार लायताले. रथाचे फुडले वटेन लांकडाचीं वाटकुळीं आसनां आसतात. तांचेर दावेवटेन झुजारी आनी उजवेवटेन सारथी बसतालो. वाग, गेंडो आनी हत्ती हांच्या चामड्यान रथाक चारय वटांनी सोबयताले. केन्ना केन्नाय हे खातीर कांबळय वापरताले. बसकेचेरय कांबळ वा
