घेवपाचो एक मार्ग ह्या नदरांनी ताका म्हत्व आसा.
पुनः प्रापणाच्या धंद्याक खरी सुरवात १८६५ त जाली. आतां पुनःप्रापणाच्यो जायत्यो प्रक्रिया खबर आसात. तातूंत उश्णतायेचो आनी रसायनीक द्रव्यांचो उपेग करून रबरी वस्तूंतलो कापूस, नायलॉन धागे ना करप आनी व्हल्कनीकरण जाल्ल्यारबराच्या रेणूंचेरजाय ते परिणाम घडोवन तें सांच्याच्या आदारान दिल्लो आकार धारण करपाक शकतलें अशें करप हे मुखेल हेत आसतात.
हें खबर सवाय आसता. भरसणेंत हाचो आस्पाव केल्यार प्रक्रिया चड सोंपेपणीं करपाक येतात. बुटांच्यो खोंटो, बाबागाडयांचे टायर, सवाय नळयो हेसारकिल्यो वस्तू पुनःप्रापितरबराच्यो वा ताचो आसपाव आशिल्ले रबर – भरसणेपसन तयार करतात. तशेंच, संश्र्लेशीत रबरांपसूनय पुनःप्रापित रबर तयार करतात.
घनरूप रबर भरसणेपसून वस्तू तयार करपाखातीर फुडें दिल्लयो पाँच प्रक्रिया उपेगी पडटात- १) रूळांनी लाटून वस्तू तयार करपः चड – उणे दाटायेचे तकटे वा रबराची पातळ चादर करपाखातीर हे कृतीचो उपेग जाता. हेखातीर वापरांत येवपी यंत्रांनी तीन वा चड रूळ आसतात आनी ते वयर सकयल करपाक येतले अशी येवजण आसता. ह्या यंत्रांत घाल्लें रबर – भरसण तकट्याच्या रूपान भायर येता. अशे येवजणेचो उपेग कापडाचेर रबर – विलेपीत करपाखातिरूय जाता. कापडाचेर रबर – विलेपन करपाचें खास तरेचें एक यंत्र आसा. हाचो उपेग कापडाचेर रबराचो पातळ थर दिवपाखातीर करतात.
२) बहिःसारणः बहिःसारण यंत्रांत रबर भरसण घालतकच तळभागांत तें तापता आनी ताकालागून मोव आनी प्रवाही जाता आनी अखेरेक यंत्राच्या तोंकांतल्यान भायर सरता. तोंकाच्या तोंडांत तयार करपाचे वस्तूची बाह्मरेशा कापून काडिल्ली आसता. ताका लागून भायर पडपी भरसणेक वस्तूचो आकार येता.
३) सांचेकामः वस्तू तयार करपाचे सांचे वस्तूप्रमाण वेगवेगळे आसतात. वस्तू तयार करपाखातीर सांच्यांत रबर भरसण भरून सांचो दाबयंढांत दवरून फावो तितलो वेळ दाब आनी उश्णताय दितात. हांगा वस्तू तयार जाले उपरांत व्हल्कनीकरणय जाता.
४) अंतः क्षेपणः होय सांचेकामाचोच एक प्रकार. हेखातीर वापरपाचें यंत्र आनी कार्यपद्यत प्लास्टिकापासून वस्तू तयार करपाचे प्रक्रियेभाशैनच आसता.
५) रचणूक करून वस्तू तयार करपः मोटारीच्या टायरासारके वस्तूविशीं पयलीं तिच्या वेगवेगळ्या भागाची रचणूक तयार केल्ली वस्तू खास तरेच्या सांच्यांत घालून पुराय करतात.
रबर दिखाचे आनिकय कांय उपरग जातात. ताचो उपरग कातडी, बुटांचे फ्रेप तळवे, कॅनवास कापड, फॅल्ट कापड सारकिल्यो वस्तू चिकटावपाखातीर आसंजक म्हणूनय जाता. तशेंच नळांनी जोडणी करपाक, खाद्यपदार्थ उद्येगांत डबे, भरण्यो सारकिलीं आयदनां हवाबंद करपाक, धातूंच्या टांकयांक अस्तर दिवपाक आनी जमीन आनी रस्ते हांचे वयले भागझरनासतना चड काळ तिगयले अशें करपांतय दिवपाचो उपेग जाता.
भारतीय रबर उद्देगः- भारतांत ह्या उद्देगाची सुरवात १९२0 त जाली. कलकत्तयाक डिकसी आया कंपनी ह्या नांवाचो सर्वसामान्य वस्तू तयार करपाचो पयलो कारखानो त्या वर्सा जालो. तो १९२५ मेरेन चल्लो. ‘बँगॉल वॉटरप्रुफिंग वकर्स’ नांवाचो जलाभेद्य लुगट तयार करपाचो एक आनी रबर – विलेपीत विद्यित् केबल सरयो तयार करपाचो एक अशे दोन कारखाने १९२८ त स्थापन जाले. पूण रबर उद्देगाची खरी सुरवात १९३४ त ‘आंतरराश्ट्रिय रबर नियंत्रण करार’ जाले उपरांतच जाली. भारतांत मजुरीचे दर उणे आशिल्ल्यान जायत्या परदेशी कंपन्यांनी (देखीक – बाटा शू कंपनी, इंडियन रबर मॅन्युफॅक्चरींग लि., डनलॉप रबर कंपनी) हांणि आपले कारखाने भारतांत स्थापन केले. ह्या कारखान्यांनी मोटारींचे टायर आनी ट्यूब, वाहक आनी चालक पट्टे तशेंच जोतीं हांचें उत्पादन जावपाक लागलें. केरळ राज्यांत शासकीय अर्थीक पालवानय कांय कारखाने आयले. दुसऱ्या म्हाझुजान भारतीय रबर उद्देगाक जाय अशी परिस्थिती मेळ्ळी. झुजाउपरांत रबर उद्देगाची वाड जावपाक लागली आनी कच्च्या रबराची निर्यात थांबली. भारतांत तयार जावपी रबर हांगाच्या उद्देगाक पावना जालें. देखून कच्च्या रबराचें उत्पादन वाडोवपाचो यत्न जालो. तेचवांगडा रबरी वातूंची गरज वाडत आसा.
रबर उद्देगाक लागपी जायते रसायनीक पदार्थय आतां भारतांत तयार जातात. दिर्गापूराक १९६२ पसून फिलिप्स कार्बन ब्लॅक कंपनी आनी १९६६ पसून मुंबय यिनायटेड कार्बन कंपनी लि. हे कारखाने काजळी तयार करतात. आल्कली अँड कॅमिकल कॉर्पोरेशन आफ इंडिया, बायर कंपनी मोनसँटो सारकिले जायते रसायनीक पदार्थ देशांत तयार करतात.
इ. स. १९६९ -७0 वर्सा रबरी वस्तूंचीं १,२५0 उत्पादन केंद्रां आशिल्लीं आनी तातुंतल्यान सुमार ३0 कोटी रूपया मोलाचें उत्पादन जालें. १९८४ च्या अदमासाक ३,000 परस चड उत्पादन केंद्रां आसून सुमार एक लाख लोकांक चरितार्थाचें साधन मेलाळां आनी उत्पादन ७५0 कोटी मेरेन पावलां. रबरी वस्तूंचे कारखाने अस्तंत बंगाल, महाराष्ट्र आनी तमीळनाडू ह्या राज्यांनी चड प्रमाणांत आसून हरियाना, उत्तर प्रदेश, केरळ आनी दिल्ली ह्या राज्यांनीय ह्या उद्देगाची बरी प्रगति जाली. रबरी वस्तूंची निर्यात १९७६ -७७ त २७.३६ कोटी
