Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/137

From Wikisource
This page has not been proofread.

रुपया १९८०–८१ त ३०.२६ कोटी रुपया आनी १९८१–८२ त ४०.३ कोटी रुपया जाल्ली.

संश्लेशीत रबर (सिंथॅटीक रबर) रसायनीक विक्रियांनी तयार केल्लो आनी सैमीक रबरचेर प्रक्रिया करून तयार केल्ल्या रबराक संश्लेशीत रबर म्हण्टात.

संश्लेशीत रबर तयार करपाचे यत्न विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेसावन चालू जाले. पूण १९१० च्या अदमासाक मात हे यत्न तात्पुरते थंडावले. ते उपरांत थोड्याच वर्सांनी पयलें म्हाझुज सुरू जालें आनी झुजाची गरज म्हणून जर्मनींत संश्लेशीत रबर संशोधनाक फावो ती परिस्थिती निर्माण जाली.

२, –३ डायमिथील ब्युटेडायन हो पदार्थ ऍसिटोनापसून म्हळ्यार अप्रत्यक्षपणान चूनरवडी आनी कोळसो हांचे असल्या जर्मनीक उपलब्द आशिल्ल्या साद्या कच्च्या म्हालापसून तयार करूं येता हें पयलीं केल्ल्या यत्नांक लागून जर्मनीक खबर आशिल्लें. हाचेपसून तयार जावपी संश्लेशीत रबराक ‘मिथील रबर’ म्हण्टाले. जर्मनीन ह्या रबराचें उत्पादन व्हड प्रमाणांत केलें आनी आपली गरज भागयली. १८२५ त संश्लेशीत रबर तयार करपाच्या यत्नांक परत चालना मेळ्ळी. तशेंच, संशोधनाक नवी दिका मेळटली अशी आनिकूय एक गजाल ह्याच काळांत घडून आयली. ती म्हणजे भोव वारिकी करणा खातीर एकूच एकवारीक पदार्थ वापरपाशिवाय दोन वेगवेगळ्या एकवारिकांचो एकठांय वापर करून तांचें सहबहुवारिकीकरण केलें जाल्यार वेगवेगळ्या गूणधर्मांची संश्लेशीत रबर मेळपाक शकतात हो सोद हे पद्दतीन ब्युटाडायन आनी स्टायरीन हांच्या सहभोव बहुवारिकी करणान स्टायरीन ब्युटाडायन हें एक नवें शंश्लेशीत रबर सिध्द जालें. हाच्या उपेगाचें क्षेत्र हेर रबरप्रकारांपरस चड विस्तारीत आसा म्हणपाचें समजलें. ह्या रबर- प्रकाराक त्या वेळार ब्यना एस्. वा जी. आर. एस् म्हण्टाले. आतां ताका एस्बीआर् म्हण्टात. सैमीक रबरापरस कांय गुणांनी व्हड आशिल्ली आनिकय संश्लेशीत रबर समसोधनाक लागून उपलब्द जाली आनी ताका लागून चड उपेगी रबर हो संशलेशीत रबराचो एक विभागूच जाल्लो आसा.

कार्बनेतर मूलद्रव्याच्या संयुगांचो उपेग करून संश्लेशीत रबर तयार करपाचे कांय यत्न ह्याच काळांत अमेरिकी शास्त्रज्ञांनीय चलयल्ले. तांणी सोदून काडिल्ल्या रबर प्रकाराक थायोप्लास्ट वा पॉलिसल्फायड रबर ही संज्ञा दिल्ली. तशेंच, इ.स. १९३० च्या अदमासाक आयसो ब्युटिलीन ह्या संयुगाच्या भोव वारिकीकरनासंबंदी एक संसोधन येवजण अमेरिका आनी जर्मनी हांच्या पालवान चालू आशिल्ली. तांणी मेळयल्ल्या रबर प्रकारांक ब्युटिल रबर म्हण्टात. तशेंच, कोरियन झुजाच्या प्रसंगा वेळार रबरविशयक संशोधन जालें. ह्या संशोधनाक लागून उण्यांत उनें तापमान वापरून स्टायरीन आनी ब्युटाडायन हांचें भोववारिकीकरण घडोवप शक्य जालें. हे पद्दतीन तयार केल्ल्या रबराक थंड एसबीआर म्हण्टात.

आतांमेरेन केल्लेम रबरविशयक संशोधन कार्य तोखणायेचें आसलें तरीय सैमीक रबराची तशाक तशी प्रतिकृती तयार करप शास्त्रज्ञांक जमूंक नाशिल्लें. पूण १९५५ च्या अदमासाक सैमीक रबराचें संश्लेशण करपांत शास्त्रज्ञांक यश आयलें. आतां जायते रबर प्रकार खबर आसात. तातूंतल्या कांय म्हत्वाच्या संश्लेशित रबरांची नांवां अशीं आसात-

पॉलिआयझोप्रीन (संश्लेशीत सैमीक रबर), पॉलिक्लोरोप्रीन (निओप्रीन), ब्युटाडायन – ऍक्रिलोनायट्रायल रबर (एन्बीआर), ब्युटील रबर, पॉलिसल्फायड रबर, पॉलियुरेथेन रबर, क्लोरोसल्फोनेटेड पॉलिइथिलीन, सिलिकॉन रबर, फ्लुओरो रबर आनी उश्मा मृदू प्रत्यास्थ- वारिकां वा उशमामृदू रबर.

संवसारांतल्या कांय मुखेल देशांतल्या आनी तुळेखातीर भारतांतल्या संश्लेशीत रबराच्या उत्पादनाची आंकडेवारी मुखार दिल्ल्या कोश्टकांत दिल्या- संवसारांतल्या कांय मुखेल देशांतल्या संश्लेशीत रबराचें उत्पादन. (मॅट्रीक टनांनी)


भारतांत संश्लेशीत रबराचें उत्पादन १९६३ त उत्तर प्रदेशांतल्या बरेली हांगा सिथॅटीक ऍड कॅमिकल्स लि. हे कंपनीन सुरू केलें. हे कंपनीची वर्सुकी उत्पादन क्षमताय ३०, ००० टन आसून ती स्टायरीन ब्युटाडायन आनी नायट्रायल ह्या रबराचें उत्पादन करता. इंडियन ब्युटाडायन आनी कॉर्पेरेशनान बडोद्याक १९७८ त सुरू केल्ल्या कारखान्यांत पॉलिब्युटाडायन रबर तयार करतात आनी ताची उत्पादन क्षमताय २०,००० टन आसा. भारतांतल्या वट्ट रबराच्या