असो अदमास काडलो. तशेंच डेव्ही हाणें विद्युत् प्रवाहाचो उपेग करून पोटॅशियम, सोडियम, बेरियम, कॅल्शियम आनी मॅग्नेशियम हे धातू तांच्या संयुगामतल्यान सेटावे केले. इ.स. 1833त मागीर मायकेल फॅराडे हाणें विद्युत् रसायनीक नेम सोदून काडले.
सद्या वापरांत आशिल्लूं मूद्रव्यां, संयुगां हांचीं सांकेतिक चिन्नां थारावपाचें काम ह्याच शेंकड्यांत सुरू जालें. पयलीम रसायनशास्त्रज्ञांनी वेगवेगळ्या पदार्थां खातीर सांकेतिक चिन्नां थारायल्लीं. पूण तीं पद्दतीशीर नाशिल्ली. ताचे उपरांत डाल्टन हाणें मूलद्रव्यां खातीर वेगवेगळ्या तरांची वाटकुळां सुचयल्लीं. पूण तीं सोयीचीं नाशिल्लीं. मूलद्रव्याच्या प्रचलित वा लॅटीन वा हेर नांवांचें पयलें क्षर त्या त्या मूलद्रव्यांचेण सांकेतिक चिन्न म्हणून वापरचें अशें 1814 बर्झीलियस हाणें सुचयलें. जंय तेंच आद्याक्षर वेगवेगळ्या मूलद्रव्यां खातीर येवपाची शक्यताय आशिल्ली थंय नांवांतल्या पयलीं दोन (वा त्या फुडलीं) अक्षरां वापरताले. देखीक- क्लोरीना खातीर cl (chlorine), फल्युओरिना खातीर F. (Fluorine). रसायनीक संयोग दाखोवपा खातीर घटक मूलद्रव्यांचीं चिन्नां मदीं अदीक चिन्न (+) घालून त्या काळांत बरयताले. सांकेतिक चिन्नांक लागून रसायनीक विक्रियांत भाग घेवपी मूलद्रव्यां आनी निर्माण जावपी संयुगां वा मूलद्रव्यां व्यक्त करप खूब सोंपें जालें.
अम्लांच्या रसायनीक स्वरुपाविशीं पयलीं कल्पना स्पश्ट नाशिल्ल्यो. इ.स. 1830 त टॉमस ग्रॅहॅम आनी युस्टुस फोन लिबिग हाणीं बहुक्षारकीय (Polybasic) अम्लासंबंदी संशोधन केलें. तातुंतल्या फॉस्फोरिक अम्लांच्या लवणांच्यो तीन श्रेणी पडटात आनी त्यो H2O+P2O5:2H2O+P2O5 आनी 3H2O+P2O5 हांचे पसून तयार जावपी अम्लांच्यो आसतात अशें ताणें दाखोवन दिलें. आर्सेनिक अम्लां आनी आर्सेनेट हांच्यांतूय असोच संबंद आशिल्ल्याचें ताणें दाखयलें. ताचे उपरांत लीबिग हाणें ह्या गजालींचें स्पश्टीकरण केलें. तें मतींत घेवन तीन फॉस्फोरिक अम्लांचीं सूत्रां HPO3 H4P2O7 आनी H3PO4 अशीं मांडपाक येतात.
मूलद्रव्यांचेण अणुभार लक्षांत घेवन जायत्या मूलद्रव्यांचीं त्रिकुटां तयार करूं येतात अशें जे. डब्ल्यू. डबेरायनर हाका 1829 त दिसून आयलें. ह्या त्रिकुटां तयार करपाच्या नेमाक ‘त्रिक नेम’ म्हण्टात. हे पद्दतीक लागून सारक्या गुणधर्माच्या मूलद्रव्यांचीं कांय कुळां करपात आयलीं. पूण हे पद्दतीचो उपेग खूब कमी प्रमाणांत जालो.
मूलद्रव्यां अणुभारांच्या चडट्या आंकड्यान मांडलीं जाल्यार तातुंतले पयलें मूलद्रव्य आनी आठवें मूलद्रव्य त्याच प्रमाण दुसरें, णववें आनी तांचीं संयुगां हातूंत सारकेपण दिसता म्हणपाची सप्तकाची एक कल्पना जॉन न्यूलँड्झ हाणें 1865 त सुचयली. तशेंच मूलद्रव्यां अणुभारांच्या चडट्या क्रमान लायलीं जाल्यार कांय अंतर गेल्या उपरांत त्याच त्याच गुणधर्मांचें आवर्तन जाल्लें दिसता म्हणपाचें इ.स. 1869 त दमित्री इव्हानव्हियच मेंडेलेव्ह हाणें दाखोवन दिलें. ह्या निरिक्षणाचो विकास करून ताणें एक आवर्त सारणीय सिध्द केली. तिका लागून मूलद्रव्यां आनी तांचे गुणधर्म हांचें एकवटीतपण करपांत आयलें. विरल वायू हो मूलद्रव्यांचो एक समूह 1890 त आवर्त सारणींत आस्पायलो. मूलद्रव्यांची रचना अशे तरेन कित्याक करतात हें विसाव्या शेंकड्यांत अणुंची संरचना स्पश्ट जाल्या उपरांत कळ्ळें.
कार्बनी (सौंद्रिय) रसायनशास्त्रः खनिजांपसून मेळपी पदार्थ आनी जनावरां आनी सजीव सैमांतले (इंद्रियां आशिल्ल्यां पसून मेळपी) पदार्थ हांच्याविशींच्या रसायनशास्त्रांत वेगळेंपण आसा हें दाखोवपा खातीर सेंद्रीय रसायनशास्त्र ही संज्ञा पयलीं प्रचारांत यलि. सजीव सैमांतल्या पदार्थांचे निर्मिती खातीर एकाद्रे जैवशक्तीची गरज आसता आनी मनसाक अशे पदार्थ निर्माण करपाक येनात अशी त्या काळांत कल्पना आशिल्ली. पूण 1828 त यूरिया हो सेंद्रिय पदार्थ प्रयोगशाळेंत तयार केल्ल्यान ही कल्पना फट थारली आनी सेंद्रीय रसायनशास्त्र म्हणजे कार्बन ह्या मूलद्रव्याच्या रसायन आस्त्राचो विभाग आसा हें जाणून ताचो उल्लेख कार्बनी रसायनशास्त्र असो करपाक लागले.
इ. स. 1800 पयलीं वनस्पत आनी जनावरां हांचेपसून, मुखेलपणान शेले हाणें वेगळीं केल्लीं ऑकझॅलिक, मॅलिक, सायट्रिक, टार्टारिक, लॅक्टिक, यूरिक, गॅलिक, पायरोगॅलिक, म्युसिक आनी पायरोम्यिक हीं अम्लां आनी ग्लिसरीन, एच्. एम्. रौले हाणें मनसाच्या मुतांतले यूरिया आनी गायच्या मुतांतलें हिप्युरिक अम्ल ह्या पदार्तांचो आस्पाव जाता. ताचे उपरांत सजीव सेमांतले जायते पदार्त तयार करपाक येवंक लागले. ग्लुकोज, सुक्रोज आनि फ्रुक्टिज ह्या साकरेचो सोद लागलो. 1844 त कार्ल श्मिट हाणें ह्या पदार्थांच्या वर्गाक कार्बोहायर्डेट ही संज्ञा दिली. अशेच तरेन जायत्या वैजकीशास्त्र6नी वनस्पतिज पदार्र्पसून जायतीं अल्कलॉयडां वेगळीं करून तांच्य ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘’ रसायनीक आनी वखदी गुणधर्मांचो अभ्यास केलो.
इ. स. 1810-23 ह्या कालखंडांत एम्. ई. शव्हरल ह्या फेंच रसायशास्त्रज्ञान शाबू तयार करतना खंयच्यो रसायनीक क्रिया घडटात हांचें स्पश्टीकरण केलें. ताचेवयल्यान वसो (स्निग्ध पदार्थ) हो वसाम्लां आसरीन हांचेपसून तयार जाल्लीं संयुगां आसात हें सिध्द जालें.ताणें जायत्या वसाम्लांचें वर्णन केलें आनी कार्बनी पदार्थांचें परिक्षण करपाचीं सर्वसादारण तत्वां प्रसार्पित केलीं.
फ्रीड्रीख व्हलर हाणें एक अमोनियम संयुग आनी एक सायनेट ह्या अकार्बनी समजल्ल्या पदार्थचेर प्रयोग करून युरिया
