मिमी. पावसाच्या वाठारांत हीं रानां मेळटात. हांगा सागवान, साल, हिवर, शिरीश, सालर्इ, बाभूळ, अंजन, मोह,तेंडू ह्यो हांगाच्यो कांय मूखेल झाडाच्यो जाती आसात.
(5) विषुववृत्तीय कांटेरी रानां : 750 मिमी. परस उणो आशिल्या पावसाच्या वाठारांत चडकरुन राजस्थान, गुजरात, महाराष्ट्र, मध्य आनी दक्षिण भारत हांगा हीं रानां मेळटात. ह्या रानांत चडकरुन बाभळ, बोर, हिवर, शिंदी, गराडी, चारोळी, चंदन, घायपात, पळस, नागफणो आदींचो हातूंत आस्पाव जाता.
(6) समशीतोश्णीय रानां : हो प्रकार हिमालयांत मेळटा. हातूंत समशीतोश्ण शुश्क आनी आल्पायन हे तीन उपप्रकार आसात. हिमालंयाच्या सगळ्यांत भायल्या रांकांच्या वाठारांत पयलो उप्रकार दिसता. हातींत ओक, अक्रोड, चेस्टनट, लॉरेल, आनी मॅपेल; चड उंचायेच्या वाठारांत तशेंच उत्तरेकडल्या रांकांत देवदास, स्प्रूस आनी फर जाल्यार अती उंच वाठारांत भूर्ज, फर, जूनिपर आनी होडोडेड्रॅन हे जातीचीं मेळटात.
ह्या मुखेल रानांप्रकारांभायर दक्षिणेंत निलगिरी आनी तमिळनाडूंतल्या पळणी दोंगुल्ल्यांवयली शोला रानां, शिलाँग आनी आसामच्या उत्तरेकडल्या भागांत मेळपी दोंगरी उपोश्ण कटिबंधीय पावसाळीं रानां, गंगा, ब्रह्रापुत्रा आनी हेर न्हंयांच्या मुखावयलीं कच्छ रामां अशें कांय खाशेले वनस्पतीसमुयाद आशिल्ले रानांचे प्रकारय भारतांत मर्यादित क्षेत्रांत मेळटात. महाराष्ट्रांत ल्हान विस्ताराचीं कच्छ रानां ठाणें, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग ह्या जिल्हांत मेळटात. गोंयांत कर्नाटकावटेनच्यान र्इशान्य आनी आग्नेय वटेन पाचविंचार उरपी रानां आसा. हीं रानां काणकोण, सागें आनी सत्तरी ह्या तालुक्यांनी पातळ्यांत. गोंयच्या पेडणें, दिवचल, फोंडें, केपें ह्या तालुक्यांनीय कुडक्या कुडक्यांनी रानां वाडल्यांत. हीं डेसिड्यूअसर प्रकारची म्हळ्यार पानां झडपी रुखाची रानां आसात. ह्या रानांतल्यान नाणो, किनळ, जांब, शिसव, हेद, घोटक हे रुख दिश्टी पडटात. घराच्या मदेराक आनी फर्निचराक ह्या रुखाचे लांकूड उपेगाचें असा. ते भायर शिरस, शिवण, बेल, कवठ, चार, कुडो,खैर, हिरडो,असली वखदी आनी वेपाराखातीर उपेगी आशिल्लीं झाडां हांगा वाडटात
उपेग : वत, वारो आनी धूप हांच्या अतिरेकी प्रभावापसू धर्तरेचें करप आनी धर्तरेवयले सगळे तरेचे जीवसुश्टीक मानवता अशें पर्यावरण निर्माण करप असो रानांचो दोट्टी उपेग जाता. जमनीवयल्या झाडांभायर हेर अन्न दुर्मीळ आशिल्ल्यान जायते प्राणी रानांचो फक्त आसरो म्हूण उपेग करतात. समशितोश्ण रानांत वाऱ्यावांगडाच पक्षी झाडाच्या बियांचे वितरण करतात आनी कीटक पराग सिंचनाक आदात करतात. रानांत उजवाड संश्र्लेशणाचो वेग उच्च आसून ताचो जैव मालिकेच्या रुपांत वनस्पती आनी मोनजात जीण ह्या दोंगांयचेर परिणाम घडून येता.
संयुक्त राश्ट्रांच्या अन्न आनी शेती संघटनेचे व्याख्येप्रमाण रानांत रुखांचो चड आस्पाव आसता आनी तातूंत लांकूड तशेंच हेर रान उत्पादनाचे निर्मणेची तांक आसता. तेचपरी जलवायुमान आनी उदकाचें नियमन तशेंच हेर वातावरण प्राभावित करपाची आनी तानवटी जनावरांक राखण दिवपाची तांक आसता.
मनशाचे जिणेंत रानांचो म्हत्वाचो आदार जाता. सैमाचीं संतुळां राखून रानां मानवी जिणेक थीरपण प्राप्त करून दितात. रानांक लागून थळाव्या जलवायुमानाचेर परिणाम जाता. गिमा दिसांनी हो रानांचो वाठार थंड आनी थंड काळांत हो वाठार उबदार जाता. रानांतल्या झाडांची दाटसाण आनी थंयच्यां झाडांच्या पानांची रचणूक ह्या प्रमाण उण्या अदीक प्रमाणांत हो फरक घडटा.
रानांवाठारांतले जमनीक दिसाची सुर्याचे उश्णतेपसून राखण मेळटा आनी रातच्या वेळार झाडांच्या आच्छादनाकलागून ही जमीन उकत्या मळावयल्या जमनीप्रमाण बेगीन थंड जायना. ताकालागून रानावाठारांत हवेचें आनी जमनीचें चडांतचड तापमान उक्त्या भूंयभागांपरस कमी आनी उण्यांत उणें तापमान उक्ते जमनीपरस चड आसता.
चक्रवाती पावस हो वातावरणीय घटकांचेर उणावाक लागून ताचेर परिणाम जायना. पूण रानांच्या वाठारांत प्रवाही कुपांचे वाटेंत आडमेळीं येवन तशेंच थंयच्या झाडामाथ्यावयल्या असमतोल पृश्ठभागाचो कुपांचेर गतकीय परिणाम जावन आनी कुपांच्या प्रवाहाची उंचाय वाडून पावस सहजतायेन पडटा. देखूनच लागसारच्या रान नाशिसल्ल्या वाठारापरस रानांच्या वाठारांत पावस पडपाची चड शक्यता आसता. तशेंच हवेंतल्या आर्द्रतेरय रानांचो प्रभाव आसता. रानांवाठारांतल्या उदकांतलें बाश्पीभवन थंयच्या आच्छादनाक लागून उणें जाता आनी अशें तरेंन रानांच्या वाठारांत, हवेंत आनी जमनींत ओलसाण चड आसता.
रानांत आशिल्ले झाडीक लागूनय ह्या वाठारांत व्हावपी वाऱ्याचेर खाशेले परिणाम जातात. चड दाट झाडा आशिल्ल्या वाठारांत वाऱ्याचो वेग एकदम 10 % ते 60 % उणो आसता. रानांवाठाराच्या आड आशिल्ल्या शेताच्यापिकाकूय ह्या वाऱ्यापासून बरी राखण मेळटा. तशेंच एकसारक्या वाऱ्याकलागून मातयेचे कण हवेंत उडनधुळीच्यो वावटळी येवप आनी जमनीची धूप जावन ह्यो क्रिया झाडी आशिल्ल्या रानवाठाराक लागून बंद जातात. तशेंच वादळां आनी चक्रीवादळां हांचेपसून वनाकलागून परिणामकारक राखण मेळटा.
रानाचो पर्यावरणाचो जायतो परिणाम जाता. हातूंत उदका नियमनाचेर जावपी परिणाम म्हत्वाचो आसा. झाडां आशिल्ल्या भूभागाचेर पडपी पावसाचें उदक एकदम जमनीचेर पडनासताना पानार, ताळयेर, कांडार आनी मागीर तें ल्हव ल्हव जमनींत मुरता. मुळां हें उदक शोशून घेतात ताकालागून
