मुगाबे हो प्रधानमंत्री जालो. 18 एप्रिल 1980 ह्या दिसासावन देशाचें रिपब्लिक ऑफ झिंबाब्वे अशें नामांतर केलें. 14 मे 1980 दिसा झानू आनी पॅट्रिऑटीक फ्रंट हांचें जोड सरकार अस्तित्वांत आयलें. ह्या दिसासावन देशाची पुराय सत्ता गोऱ्या लोकांच्या हातांतल्यान काळ्या लोकांकडेन गेली. पूण देशांतलो पक्ष पक्षांभितरलो तणाव आनी संघर्श चालूच उरले. मार्च 1990त जाल्लें वेंचणुकेंत रॉर्बट मुगाबे हो प्रधानमंत्री म्हणून परतून वेचून आयलो. 1991 – 92त, जेन्ना देशांत दुकळ पडलो तेन्ना राश्ट्राध्यक्ष मुगाबे हाणें 6 मार्च, 1992 दिसा राश्ट्रीय दुकळ अशें जाहीर करून परकी राश्ट्रांकडेन अन्न, दुडू, वखदां आनी हेर आदार मागलो. ही स्थिती कांय काळ उरिल्ल्यान देशाची अर्थीक स्थिती खालावली. मार्च 1996 त तो राश्ट्राध्यक्ष म्हणून परतून वेंचून आयलो.
देशाची संसद हाउस ऑफ असँब्ली आनी सिनेट अशी दोन घरांनी विभागिल्ली आसून, ती 1980त आपणायल्ल्या संविधानाप्रमाण देशाचो कारभार चलयता. हाऊस ऑफ असँब्लींतले कांय जागे अल्पसंख्येन आशिल्ल्या गेऱ्या लेकांखातीर राखून दवरल्यात. दोनूय घरांतल्या वांगड्यांक पांच वर्साखातीर प्रौढ मतदान वा गुपीत मतदान पद्दतीन वेंचून काडटात. राश्ट्राध्यक्षाकडेन कार्यकारी सत्ता आसून, तो प्रधानमंत्री आनी ताच्या सल्ल्यान हेर मंत्र्यांक वेचून काडटा.
देशांतली न्यायवेवस्था सर्वोच न्यायालय, उच्च न्यायालय आनी हेर न्यायालयां अशी आसून, ती मुखेलपणान रोमन होलंडी पद्दतीचेर आदारल्या. तिचेर दक्षिण आफ्रिकी न्यायपद्दतिचोय कांय प्रमाणांत प्रभाव पडला. मुखेल न्यायाधिशांची नेमणूक प्रधानमंत्र्याच्या सल्ल्यान राश्ट्राध्यक्ष करता.
अर्थवेवस्था : देशाची अर्थीक स्थिती समाधानकारक आसा. देशांत तरेकवार खनिजांचे सांठे खूब प्रमाणांत आसून, धातू आनी खनिज हांचे निर्यातीसावन देशाक सुमार 40 % येणावळ मेळटा. तांबे, निकॉल, भांगर, ॲसबेस्टोस, क्रोम, कोळसो आनी रुपें हीं हांगा सापडपी मुखेल खनिजां.
शेतवड हो देशांतलो मुखेल वेवसाय. देशांतले वट्ट येणावळींतलो सुमार अर्दो वांटो शेतकी उत्पन्नासावन मेळटा. देशांतले सुमार 70% लोक शेतकी वेवसायांत गुथंल्या. देशाक परकीय चलन मेळोवन दिवपी तंबाकू हें म्हत्वाचें पीक, जाल्यार अन्नाधान्यांतलें मको हें म्हत्वाचें पीक. गंव, ज्वारी, मूग, कापूस, ऊंस ,साकर, बीट, सोयाबीन. टॅपीओक, बटाट, केळीं, संत्रां, लिंबू आनी भाजीपालो हींय हांगा जावपी म्हत्वाचीं पिकां. शेतवडीक जोडून आशिल्लीं कुकडां आनी गोरवां पोसपाचो वेवसायय नेटान चलता. न्हंयांतल्यान नुस्तें मारप गोरवां पोसपाचो वेवसाय नेटान चलता. न्हंयांतल्यान नुस्तें मारप जाता. राज्यांतले येणावळीचोय देशाचे येणावळीक हातभार लागता.
देशांतल्या उद्देगधंद्यांभितर खूब उदरगत जाल्ली आसा. धातुकाम, कपडो, अभियांत्रिकी, कागद, अन्नप्रक्रिया, सिगरेट, रसायनां, फर्निचर, साकर उत्पादन ह्या उद्देगांना चड प्रगती जाल्ली आसा. वीज निर्मितीच्या मळार ऱ्होडेशिया स्वयंपूर्ण आसून, वट्ट वीज उत्पादनांतली 84% जलविद्युत् आसून उरिल्ली वीज औश्णिक प्रकल्पांतल्यान मेळटा. देशाचे अर्थीक स्थितींत सुदारणा घडोवन हाडचेखातीर सरकारान आफ्रिका खंडांतल्या झांबिया, मोझांबीक, टांझानिया, आंगोल आनी स्वाझीलँड, तशेंच अमेरिकी, युरोपी आनी आशियायी देशांकडेन वेपारी संबंद जोडल्यात. आयात जावपी म्हालांत मुखेलपणान मनिशां, येरादारी साधनां आनी तांचे मेकळे भाग, रसायनां, पेट्रोल आनी ताचें उत्पादन आनी तयार वस्तुंचो आस्पाव जाता. जाल्यार निर्यात जावपी म्हालांत तंबाकू, कापूस आनी खनिजांचो आस्पाव जाता. झिंबाब्वे डॉलर हें देशाचें अधिकॉत चलन.
येरादारी आनी संचारण : येरादारीच्या मळार खूब सुदारणा जाल्ली आसा. 1980 सावन हो देश झँबीया आनी मोझँबीक हांचेकडेन रस्ते आनी लोहमार्गान जोडला. ग्वेरू ते हरारे मेरेनच्या रेल्वेमार्गाचें विद्युतीकरण जाल्लें आसा. रेल्वे येरादारीचेर नियंत्रण दवरपाखातीर नॅशनल रेल्वेस ऑफ झिंबाब्वे ह्या सरकारी निगमाची स्थापणूक केल्या. हरारे शारांत आंतरराश्ट्रीय विमानतळ आसा. देशांतलीं कांय मुखेल शारां हवाई मार्गान जोडल्यांत. उदकामार्गान येरादारी करचेखातीर ऱ्होडेशियेक मोझँबिकेंतल्या मापुतो आनी बेईरा बंदरांचो आदार घेवंचो पडटा. देशांत रेडिओ आनी दूरचित्रवाणीची बरी वेवस्था आसा. रेडिओवयल्यान इंग्लीश, शोन, एंडबीली, कालोगा, व्हेंड, टाँगा, चेवा ह्या भाशेंतल्यान मुखेल केंद्र, जाल्यार बुलवायो शारांत उपकेंद्र आसा.
लोक आनी समाजजीण : ऱ्होडेशियेंतले चडशे लोक म्हळ्यार 96% लोक काळ्या वर्णाचो आसात. ह्या लोकांची फुडें एंलबीली आनी शोन अशा दोन पंगडांनी विभागणी केल्ली आसा. हे लोक एंडबीली आनी शोन ह्यो बांतू भाशेच्यो पोटभासो उलयतात. वट्ट लोकसंख्येंत शोनांची संख्या 80 % जाल्यार एंडबीलींची 16 % आसा. शोन लोक मुखेलपणान देशाच्या उत्तर आनी उदेंत भागांत दिश्टी पडटात. गोरे लोक मुखेलपणान हायवॅल्ड प्रदेशांत रावतात. तांचेमदीं ब्रिटीश आनी हॉलंडी लोकांचें प्रमाण चड आसा. गोरे लोक चड करून इंग्लीश भास उलयतात. देशांत अँग्लिकन आनी रोमन कॅथलीक लोक चड प्रेसबायटेरियन, मेथडिस्ट, मुसलमान, हिंदू, ज्यू आनी बहाई लोकय थंय आसात. गांवगिऱ्या वाठांरानी रावपी बांतू लोकांचो वाडो 10 ते 60 खोपीं मेळून जाता. तांचे खोंपींक काइआस अशें म्हण्टात. खोंपीचें पाखें मुखेलपणान तणाचेंच आसता. बांतू लोकांमदीं भोवपत्नीत्व प्रथा चालींत आसून ते दर एके बायलेक वेगळी खोंप उबारतात. शेतवड आनी गोरवां पोसप हो तांचो मुखेल वेवसाय. हालीं तेंपार काम करपाच्या निमतान खूबशे बांतू लोक
