वातावरणांत दादल्या - बायलांच्या प्रणयाक आनी खेळाक कसलेंच बंधन उरनाशिल्लें.
राजस्थानांत राजपुतांमदीं हो उत्सव चड करून उमेदीन मनयतात. गरीब गिरेस्त सरदार, सैनिक हे सगळेजाण भेदभाव विसरून ह्या उत्सवांत भाग घेतात. वेगवेगळ्या तरेचीं वस्त्रां न्हेसून दादले बायलो खोशयेंत, मजेंत गुंग जातात. वेगवेगळ्या थरांतले लोक धोल आनी खंजिऱ्यो वाजयतात आनी कामदेवाचीं पदां म्हणत राजमार्गावयल्यान वतात. तीं पदां गांवगिरीं आसलीं तरी, तातूंत सोबीत सैमाचीं वर्णनां आसतात आनी काळजाक भिडपी भावय सांपडटात. भिल्ल, मीना, मेर हे रानवटी लोकय ह्या खोशयेच्या उत्सवांत मेकळेपणान एकठांय जातात. मोगरीं, चमेली ह्या फुलांच्यो माळो गळ्यांत घालून, तुरे पगडेंत खोंचून नाचात, गावपांत भाग घेतात.
माघ शुध्द सप्तमीक रथसप्तमी म्हण्टात. राजस्थानांत तिका भानुसप्तमी म्हण्टात. त्या दिसा सूर्याची पुजा करून, ताच्या रथाची मिरवणूक काडटात. हो वसंतोत्सवाचोच एक प्रकार आसा. पयलीं ह्या उत्सवांत आहेरिया म्हळ्यार दुकराची शिकार करपाची चाल आशिल्ली. राजपूत विरांक आपलें शौर्य आनी धाडस दाखोवपाची संद ते शिकारेकलागून मेळटाली. गौरीक म्हळ्यार शिवानीक प्रसन्न करपाखातीर दुकराची शिकार करून, ताचें मांस पयलीं देवीक अर्पण करप आनी मागीर सगळ्यांनी तो प्रसाद वाटूंन घेवप, अशी पद्दत आसली.
फाल्गुन म्हयन्यांतल्या वसंतोत्सवाक फाग म्हण्टात. त्या दिसांनी पदां म्हणप आनी रंग उधळप जाता. फाल्गुन शुध्द अश्टम हो दीस ते नदरेन चड म्हत्वाचो आसता. पुनवे दिसा सगळेकडेन नाचरंगाचो कळस जाता. त्या उत्सवांत जीं पदां गायतात तांकांय फाग म्हण्टात. तातूंत खोशी, श्रृंगार, विलास, हांचें मुक्त दर्शन जाता. तातूंत राधाकृष्ण, शिवगौरी, रामसीती, हांच्या रंगलीलांचें रसभरीत वर्णनूय आसता. होळयेच्या परबेंतलो स्वैरपणा आनी रंगेलपणा त्या पदांत सहजतायेन व्यक्त केल्लो आसता.
फालगुन पुनवेक वसंतोत्सव सोंपता आनी होलिकोत्सव सुरू जाता.
- कों. वि. सं. मं.
वसाहतवाद : राजसत्ता वा धर्मसत्ता वा अर्थीकसत्ता वा तिनूय सत्ता आपल्या राज्याभायल्या वाठाराचेर गाजोवपाच्या उद्देशान त्या वाठाराक जबरदस्तीन आपल्या शेकातळा हाडप हाका वसाहतवाद म्हण्टात.
वसाहतवाद हें मनीसकुळयेचें खूब आदीम काळांतलें लक्षण दिसता. बळग्याच्या नाड्यार हेरांक अंकीत करून दवरपाची प्रवृत्ती हो मनशाचो मानसशास्त्रीय गूण. हाका लागून जेन्ना जेन्ना संद मेळ्ळ्या तेन्ना तेन्ना मनीस कुळयेच्या इतिहासांत बळिश्ट मनशान दुबळ्या मनशाचेर आपलो शेक गाजयला. जेन्ना एका राष्ट्राकडल्यान वा त्या राश्ट्राच्या समाजाकडल्यान सामुदायीकपणान असो शेक दुसऱ्या राश्ट्राच्या समाजाचेर गाजोवप जाता तेन्ना ताका वसाहतवादाचें स्वरूप येता. एका देशांत दुसऱ्या देशान वचून केल्ली वसती म्हणजे वसाहत आनी हे वसाहतीचे प्रक्रियेक प्रशासनाक आनी परिणामाक वसाहतवाद ही संकल्पना लागू जाता.
आदल्या काळांत इ.स. पयलींच्या धाव्या शतमानांत ग्रीक लोकांनी आशिया मायनर आनी भूमध्य दर्यालागशिल्ल्या प्रदेशांनी कांय वसाहती स्थापीत केल्ल्याचे उल्लेख मेळटात. वेपाराच्या निमतान आनी राजकीय हेतान ह्यो वसाहती स्थापीत केल्ल्यो.हे वसणुकेंतल्या लोकांनी ग्रीक संस्कृती आपणायली उपरांत ती संस्कृती भोंवतणच्या हेर राश्ट्रांनी पातळ्ळी. ग्रीका उपरांत इटलीन वसाहती स्थापन केल्ल्याचे उल्लेख मेळटात. रोम साम्राज्याचो विस्तार जांवचे पयलींसावन इटलीचें धोरण विस्तारवादी आशिल्ल्याचें दिसून येता. मध्ययुगांत वसाहतवाद धर्मझुजांनी सुरू जालो. व्हेनीस आनी जिनीव्हा देशांतल्या वेपारी लोकांनी वेगवेगळ्या प्रदेशांनी साबार वसाहती स्थापन केल्ल्यो. त्या वसाहतींच्या आदारानच तांणी आपलो वेपार वाडयल्लो. सोळाव्या शेंकड्याचे सुरवेक युरोपाकसावन भारतांत येवपी उदकामार्गाचो सोद लागल्या उपरांत पुर्तुगेजांनी आफ्रिकाखंडांत आनी साप्प उदेंतेकडल्या देशांनी म्हळ्यार स्पेनांत अमेरिका खंडांतल्या देशांनी आपआपल्यो वसाहती उबारल्यो. त्या वसाहतींचेर थळाव्या शासनाचें नियंत्रण आसतालें. आपआपल्या वसाहतींनी तांणी रोमन कॅथलीक धर्माचोय प्रसार केलो. सोळाव्या शेंकड्याच्या शेवटाक आनी सतराव्या शेंकड्याचे सुरवेक ब्रिटीश, फ्रेंच आनी डच कंपन्यांनी वेपाराच्या निमतान परदेशांत वसाहती स्थापन केल्यो. त्या वेपारी कंपन्याक सुरवेक थळाव्या शासनान प्रोत्साहन दिलें. पूण उपरांत ह्यो कंपनी स्वतंत्रपणान आपले निर्णय घेवपाक लागतकच शासनान तांचेर साबार बंधनां घालीं.
आधुनिक वसाहतवादाक सोळाव्या शेंकड्यासावन सुरवात जाली. १४८८ त दक्षिण आफ्रिकेक रेवाडो घालून हिंदुस्थानांत आनी हेर उदेंती देशांकडेन येवपाचो उदकामार्ग युरोपी लोकांक सांपडलो. १४९२ त कोलंबसान अमेरिकेचो सोद लायल्या उपरांत नव्या वसाहतवादाक सुरवात जाली. युरोपीय राश्ट्रांमदीं नवे नवे प्रदेश मेळोवपाखातीर सर्त लागली. ह्याच तेंपार उद्देगीक क्रांती घडून आयली. हाचो पुराय फायदो वसाहतवाल्या राश्ट्रांनी घेतलो. व्हडा प्रमाणांत तयार जावपी म्हालाक वसाहतींत बाजारपेठ मेळपाक लागली. तशेंच उत्पादनाक लागपी कच्चो म्हालय त्या वसाहतींनी मेळपाक लागलो. अशे तरेन युरोपी राश्ट्रांनी आपले विचार आनी संस्कृती हांच्या प्रचारावांगडाच अर्थीक फायदेय घेतले. आशिया खंडांतलें
