जपान हें अकच राश्ट्र वसाहतवादी आशिल्लें. ताणेंय एकुणिसाव्या शेंकड्याच्या निमाणें आनी विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेक वसाहती स्थापन केल्ल्यो.
पयल्या आनी दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांत स्वयंनिर्णय लोकशाय, स्वातंत्र्य आनी राश्ट्रवादाच्या प्रचाराक लागून तशेंच म्हाझुजांच्या परिणांमाक लागून साम्राज्यवादी राश्ट्रां दुबळीं पडिल्ल्यान वसाहतवादाक देंवती कळा लागली. ह्याच सुमाराक वसाहतींनी राश्ट्रीय भावना निर्माण जावन स्वातंत्र्याचे मागणेची चळवळ निर्माण जाली. हाचो परिणाम म्हणून वसाहतवादी राश्ट्रांनी काळाची गरज वळखून वसाहतींक स्वातंत्र्य दिवपाचें थारायलें. कांयकडेन शांततामय पद्दतीन तर कांयकडेन संघर्श जावन सगळ्योच वसाहती स्वतंत्र जाल्यो.
स्वतंत्र जाल्लीं वसाहती राश्ट्रां साम्राज्यवादाच्या काळांत अर्थीक नदरेन दुबळीं उरिल्ल्यान आपलो विकास घडोवन हाडपाक ताका आदल्या साम्राज्यवादी गिरेस्त राश्ट्रांचो आदार घेवंचो पडटा. अशे परिस्थितींत ह्या दुबळ्या राश्ट्रांक विनाअट आनी विनाराश्ट्रीय मतलब दवरून मदत करपाची बुध्द प्रगत राश्ट्रांक जाली ना. हाका लागून वसाहती लौकीक अर्थान स्वतंत्र जाल्यो आसल्यो तरी अजुनय तांच्या कारभाराचेर अप्रत्यक्षपणान सधन राश्ट्रांचो प्रभाव आशिल्लो दिश्टी पडटा. ह्या प्रभावाक नववसाहतवाद म्हण्टात.
वसाहतीचे परिणाम : वसाहतीचे बरे तशेच वायट परिणाम जाल्यात. वसाहतींतल्या साधन संपत्तीची लूट करून सत्ताधारी राश्ट्रां सशक्त जालीं. सत्ताधाऱ्यांनी वसाहतींतले थळावे संस्कृतीचें खच्चीकरण केलें. ह्या दोनूय गजालींचो स्वतंत्र जाल्ल्या वसाहती राश्ट्रांच्या भौतिक तशेंच समाजीक, मानसिक आंगाचेर वायट परिणाम जालो. हीं स्वतंत्र जाल्लीं राश्ट्रां आजय फाटीं उरपाचें कारण तेन्नाच्या सत्ताधाऱ्यांच्या अमर्याद शोशणांत मेळटा.
वसाहतवादी प्रगत राश्ट्राचो संपर्क आयिल्ल्यान वसाहत राश्ट्रांक प्रशासन पद्दत, तंत्रज्ञान, शिक्षण , उद्देग हे संबंदींचो आधुनिक असो बोध जावन ह्या मळांचेर ह्या राश्ट्रांकडल्यान योगदान घडूंक पावलें ही जमेची बाजू धरून लेगीत वसाहतवादाचो एकंदर परिणाम पळयल्यार लाभापरस नुकसानच चड जाल्लें दिसता.
- कों. वि. सं. मं.
वसिष्ठ : (१) एक वैदिक ऋषि. वरुणाचो पूत वसिष्ठ. हें उतर वसू ह्या श्रेश्ठत्त्व दाखोवपी घडलां. वसिष्ठाच्या आनी दिव्य गुणांक उल्लेखून ताका वसिष्ठ हें नांव मेळ्ळां. हो ऋग्वेदाच्या सातव्या मंडळाचो द्रष्टो आसा. मंडळांतलीं १०४ सूक्तां फकत हाणें एकट्यानूच रचल्यांत. भारतीय समाजाच्या इतिहास आनी भुगोलासंबंदीत गजालींचो ह्या सूक्तांवरवीं बरो बोध जाता.
वसिष्ठ हो धवे कपडे घालतालो. ताच्या माथ्यार उजवे वटेन शेंडो आशिल्लो. तो मंत्रविद्या आनी यज्ञकर्म ह्या दोनूय कामांत पाटांगडो आशिल्लो. ताचे लागीं हजारांनी गायो आशिल्ल्यो. ताचे तपश्र्चर्येन आनी कर्मकौशल्याचेर प्रभावीत जावन इंद्रान ताका प्रत्यक्ष दर्शन दिल्लें. हो राजपुरयत आसतना हाणेंच यज्ञकर्म करपाची चाल सुरू केली. पयलीं वसिष्ठ कुळाकूच तो अधिकार आशिल्लो, फुडाराक तो सगळ्या राजपुरयतांक मेळ्ळो. वसिष्ठ आनी ताच्या पुताक 'तृत्सू' अशी दुसरी संज्ञा आशिल्ली.
पुराणिक युगांत वसिष्ठाक उर्वशीचो पूत मानला. पुराणवाड्॰मयांत वसिष्ठ आनी अगस्य ह्या दोगांकय भाव मानल्यात. वसिष्ठाचे जिणेची कृतार्थताय म्हळ्यार ताणें दाशराज झुजांत सुदासाक हर यत्नांनी जैत मेळोवन दिल्लें. शिंपडिल्ल्या आर्य लोकांक सुसंघटीत करपाचें श्रेय वसिष्ठाकच दिवप जाता.
वसिष्ठ आनी विश्र्वामित्र ऋषींच्या खासगी दुस्मानकायेचो संदर्भ ऋग्वेदांत मेळटा, अशें कांय विव्दानांचें मत आसा. ऋग्वेदाच्या तिसऱ्या मंडळांतल्या ५३ व्या सुक्तांत निमाण्यो चार ऋचा वसिष्ठ देशाच्यो आसात. विश्र्वामित्रय सुदासाचो पुरयत आशिल्ल्याचो उल्लेख निरुक्तांत आसा. फुडें कांय कारणांक लागून तो अधिकार वसिष्ठाक मेळ्ळो आसुंये आनी हेंच घडये ताचे दुस्मामकायेचें कारण जालें आसुंये. वसिष्ठ आनी विश्र्वामित्र हाचें ध्येय दृश्टींत फरक आशिल्लो आसुंये. वसिष्ठाचो पूत शक्ती हाणें भासाभाशेंत विश्र्वामित्राचेर हार घाल्ली, ह्याय कारणाक लागून तांचे मदीं वितुष्ठ आशिल्लें आसूं येता. यज्ञांतलो ब्रह्म हो वसिष्ठ गोत्रीच आसचो, अशें तैत्तिरिय संहितेंत म्हळां आनी विश्र्वामित्राक तर ब्रह्मर्शिपद हातासपाचें आशिल्लें, हाकाच लागून ही दुस्मानकाय जाली जांव येता. ह्या दोगांयमदली ही दुस्मानकाय चड तेंप तिगलीना, अशेंय दिसून येता. ते दोगूय व्हड ऋषी आशिल्ले आनी यज्ञसंस्थेची उदरगत करपाच्या कामांत तांणी मोलादीक वावर केला.
इंद्र, वरुण, उषा, अग्नी, विश्र्वदेव मुखेल करून हांकांच उद्देशून वसिष्ठांचीं सूक्तां आसात. काव्याचे नदरेन हीं सूक्तां खाशेलो उल्लेख करपासारकीं आसात. तातुंतल्यो उपमा आनी भास सोबीत आसा ताच्या इंद्रसूक्तांत आनी वरूणसूक्तांत भक्तिमार्गाचीं बियां किल्लल्लीं दिसून येतात. वसिष्ठ वरुणपंथी आशिल्लो. वरुणापरस इंद्राचें वर्चस्व वाडटा हे वसिष्ठाक पटलेंना, देखून ताणें दोगांयचोय समेट घडोवन हाडपाचो यत्न केलो, हें सूक्तांतल्यान दिसून येता. इंद्र हो जरी सत्ताधीश आसलो तरीय राज्याची सत्ता वरुणच चलयता अशेंय ताणें मत मांडलां.
पुराणांत वसिष्ठाकडेन कामधेनू आशिल्ली असो उल्लेख आसा, पूण ऋग्वेदांत असो खंयच उल्लेख दिसना. पूण अथर्ववेदांत जी ब्रह्मगवी नांवाचीं सूत्रां आसात. ताचेवयल्यान वसिष्ठाची कामधेनू म्हळ्यार तांचें मंत्रसामर्थ्यांचें प्रतिक असोय तर्क करपाक वाव आसा.
