वाचपघरांत जाता.
सप्टेंबर १८९५ त ब्रूसेल्स शारांत स्थापीत जाल्ली इंटरनॅशनल फेडरेशन फॅार डॅाक्युमेंटेशन ही संस्था, १९२६ त स्थापीत जाल्ली इंटरनॅशनल फेडरेशन ऑफ लायब्ररी असोसिएशन आनी १९६७ त स्थापीत जाल्ली इंटरनॅशनल अँड कम्पॅरेटिव लायब्रेरियनशिप ग्रुप ह्यो वाचपघर क्षेत्रांतल्यो आंतरराश्ट्रीय संघटना आसात. पुस्तकांच्या वर्गीकरणाविशीं संशोधन करप, तशेंच वाचपघरां, वेगवेगळ्या सूचीकारांभितर सहकार्य निर्माण करप आनी वेगवेगळ्या देशांतल्या वाचपघर संघटनांक एकठांय हाडप हें ह्या संघटनांचें म्हत्वाचें काम.
- कों. वि. सं. मं.
वाच्छा, दिनशा एदलजी : (जल्म :इ.स. २ ऑगस्ट १८४४ मुंबय ; मरण :इ.स. १२ फेब्रुवारी १९३६ मुंबय).
काँग्रेसीचो एक संस्थापक वांगडी आनी मवाळ पक्षाचो मुखेली. अर्थशास्त्र आनी वेपार - उद्देग ह्या विशयांचें ताका बरेंच गिन्यान आशिल्लें. दादाबाई नौरोजी आनी इस्ट इंडिया असोसिएशनच्या मुंबय फांट्याचो कार्यवाह म्हूण ताका वेंचून काडिल्लो. फिरोडशहा मेहता हाचो ताका उजवो हात समजताले. बॅाम्बे प्रेसिडन्सी असोसिएशनच्या तीन कार्यवाहांतलो तो एक आशिल्लो.
इ.स. १८९५ ते इ.स. १९०७ ह्या काळांत तो काँग्रेसीचो जोड सरचिटणीस जालो. इ.स. १९०१ वर्सा कलकत्ता हांगा भरिल्ल्या काँग्रेसीच्या स्वागत समितीचें अध्यक्षपद ताका मेळ्ळें. अर्थशास्त्र हो ताचो आवडीचो विशय आशिल्लो. लश्करावयलो खर्च, भारतीय जनतेची गरिबी, हुंडणावळ आनी रेल्वे ह्या विशयांचेर ताणें खास अभ्यास केल्लो.
उद्देगीक मळावयले उत्पादनवाडीखातीर सुरवेक कामगारांचें जिवितमान सुदारूंक जाय अशें ताचें मत आशिल्लें. लश्करी खर्च उणो करप, जमीन महसुलाचो दर उणो करप, ब्रिटीश मालाक दिवपांत येवपी सवलत रद्द करप अशो मागण्यो तो करतालो. अर्थशास्त्रज्ञ ह्या नात्यान ताणें वेल्बी कमीशनामुखार साक्षाय दिल्ली. रेल्वे हो ताचो खाशेलो विशय. हेर भारतीय फुडाऱ्यांवरीच तो रेल्वेमार्गाची वाड करपाबदला खारजां आनी पाटबंधारे वाडोवपाचेर चड भर दितालो.
शेतकामत्यांक सवलतीच्या व्याजान रीण मेळचें आनी तांचेर आशिल्लो सावकारी रिणाचो ताण उणो करपाखातीर शेतकरी बँको काडच्यो अशी सुचोवणी तो करतालो. हातमागच्या उद्देगांत उदरगत घडोवन हाडपांत ताचें फाटबळ आशिल्लें. अस्तंत भारतांत उद्देगीक संस्था संघटीत करपांत ताणें न्यायमूर्ती रानडे हाका मोलादीक आदार दिल्लो. बेहरामजी मलबारीच्या 'स्पेक्टेटर' ह्या नेमाळ्यांत तो राजकीय विशयांचेर ले बरयतालो.
काँग्रेसीचे स्थापनेसावन सतत पंचवीस वर्सां ताणें निश्ठेन काँग्रेसीचो वावर केलो. इ.स. १९१८ त तो काँग्रेसींतल्यान भायर सरलो. फुडें इंडियन लिबरल फेडरेशनचे स्थापनेंत ताणें मुखेलपणान वांटो घेतलो. फेडरेशनच्या पयल्या अधिवेशनाचो तोच अध्यक्ष आशिल्लो.
ब्रिटीश सरकारान सर ही पदवी दिवन ताचो भोवमान केलो. इ.स. १९१९ वर्सा सुदारणा कायद्यावरवीं स्थापन जाल्ले मध्यवर्ती विधीमंडळाचेर ताची नेमणूक जाल्ली.
- कों. वि. सं. मं.
वाजपेयी, अटल बिहारी : (जल्म : २५ डिसेंबर १९२६ ग्वालियर, मध्य प्रदेश).
भारताचो धावो प्रधानमंत्री. ताचो बापूय कृष्ण बिहारी वाजपेयी प्रसिद्द लेखक आनी कवी. ताचे आवयचें नांव कृष्णादेवी.
अटल बिहारी वाजपेयीन ग्वालियरचे विक्टोरिया कॅालेजींतल्यान बी. ए. पदवी घेतली. उपरांत कानपुरचे डी.ए.वी. कॅालेजींतल्यान ताणें राजनितीक शास्त्रांत एम्.ए. पदवी मेळयली. ताणें कायद्याचोय अभ्यास केला. ताणें समाज सेवक आनी पत्रकार म्हणूनय वावर केला. १९४२ त भारतीय स्वातंत्र्य चळवळींत वांटो घेतिल्लो म्हूण ताका बंदखणीची ख्यास्त फावो जाल्ली. १९४१ त अटल राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाक मेळ्ळो. ताणें राष्ट्रधर्म (म्हयनाळें), पांचजन्य (सातोळें) तशेंच स्वदेश आनी वीर अर्जुन ह्या दिसाळ्यांचें संपादन केलां.
अटल बिहारी वाजपेयीन १९५१ त भारतीय जन संघाची स्थापणूक केली. १९५७ त तो दुसरे लोकसभेचेर वेंचून आयलो. १९५७ ते ७७ मेरेन ताणें भारतीय जनसंघ पार्लमेंटरी पार्टीचो मुखेली म्हूण वावर केला. १९६२ त तो राज्यसभेचो वांगडी जालो. १९६७ त तो परतून लोकसभेचेर वेंचून आयलो. १९६८ ते ७३ मेरेन भारतीय जन संघाचो अध्यक्ष, १९७१, १९७७ आनी १९८० त लोकसभेचेर परतून तो वेंचून आयलो. १९८० ते १९८६ मेरेन तो भारतीय जनता पार्टीचो अध्यक्ष आसलो. १९८६ ते १९८१ मेरेन तो परतून राज्य सभेचो वांगडी आसलो. १९८६ त ताका भारतीय जनता पार्टीच्या संसदीय पंगडाचो मुखेली म्हूण वेंचून काडलो. १९९१ त तो परतून लोकसभेचेर वेंचून आयलो. १९९१ - ९३ मेरेन तो पब्लीक अकांऊट कमिटीचो अध्यक्ष आसलो. १९९६ त तो सातवी खेप लोकसभेचेर वेंचून आयलो. ते लोकसभेचे वेंचणुकेंत भारतीय जनता पार्टीचे सगळ्यांत
