Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/637

From Wikisource
This page has not been proofread.

त ताची सरकारी सर्वेक्षणकरपी म्हूण नेमणूक जाली.फेब्रुवारी १७५३ त तो वरजीनीया सैन्याचो वरिश्ठ अधिकारी जालो.१७५४-६३ काळांत फ्रेंच आनी भारतीय लोकांआड जाल्ल्या झुजांत ताणें पयलेच फावटी वांटो घेतलो.१७५५ त जनरल एडवर्ड ब्रॅड्रोक वांगडा ड्युक्यसने ह्या फ्रेंच किल्ल्याचेर घुरी घाली.पूण त्या झुजांत ब्रॅड्रोक जखमी जालो आनी ताच्या सैन्याक हार घेवंची पडली.उपरांत वॉशिंगटन वरजीनीया सैन्याचो श्रश्ठ अधिकारी जालो.मुखार तो राजकारणांत रिगून १७५८ त बुरगेजीस सभाघराचो लॅजीसलेचर म्हूण वेंचून आयलो.६ जानेवारी १७५९ त मार्टा डँड्रीज कॉस्तीस हे विधवेकडेन तो लग्न जालो.सोळा वर्सां ताणें बुरगेजीसाचो एक लोकप्रिय लॅजीसलेचर म्हूण वावर केलो.

१७६२ त फ्रेंच लोकांची अमेरिकेंतली सत्ता सोंपल्या उपरांत इंग्लंडाचीय सत्ता सोंपोवपाखातीर अमेरिकन क्रांती सुरू जाली.सप्टेंबर १७७४ त ह्याच हेतून बारा वसणूकेंतले मुखेली फिलाडेल्फिया शारांत एकठांय येवन ताणीं आपले सभेक काँटिनेंटल काँग्रेस हें नांव दिलें.ते सभेंत जॉर्ज वॉशिंगटनाचोय आस्पाव आशिल्लो.मार्च १७७५ त दुसरे काँटिनेंटल काँग्रेस सभेंतय तो वेंचून आयलो.१५ जून १७७५ त वसणूकवाल्यांच्या सैन्याचो सरसेनापती म्हूण ताची नेमणूक जाली.मार्च १७७६ त ताणें बॉस्टन झुजांत ब्रिटीश सैन्याचेर हार घाली.उपरांत सेगीत पांच वर्सां ब्रिटीश सैन्याआड एकसारको झुजून आनि तांचो पराभव करून अमेरिकन स्वातंत्र्याचो जाहिरनामो प्रसिद्द केलो.झुजावेळार गरजेच्या मालाची पुरवण उणी आसून लेगीत आपल्या सैनिकांचें मनोबल वाडोवपाक तो यशस्वी थारलो.साबार हालअपेश्टांक तोंड दिवन ताणें आपूण एक कुशळ सेनापती आशिल्ल्याचें सिध्द केलें.स्वातंत्र्यझुजांत ताणें केल्ल्या धाडसाच्यो कथा चडशा सगळ्या भासांनी प्रसिद्द आसात.

अमेरिकेन स्वातंत्र्य जाहीर केल्याउपरांत नव्या देशाखातीर भक्कम अशी यंत्रणा उबारपाची गरज आशिल्ली.१७८८ त नव्या संबविधानाची स्थापणूक करपाखातीर भरिल्ले खास परिशदेचो तोच अध्यक्ष आशिल्लो.स्वातंत्र्यझुजांत लोकप्रियता लाबिल्ल्या वॉशिंग्टनाक ३० एप्रिल १७८९ दिसा एकमतान राश्ट्राध्यक्ष म्हूण वेंचून काडलो.तो अमेरिकेचो पयलो राश्ट्राध्यक्ष.राश्ट्राध्यक्षाच्या पदार तो दोन खेपे वेंचून आयलो.अलेक्झांडर हॅमिल्टन आनि जेफरसना सारकिल्ल्या व्यक्तींच्या आदारान ताणें अमेरिकन प्रशासन घट्ट केलें.शांतता,देशाची उदरगत आनी एकात्मता राखून दवरप हें वॉशिंग्टन धोरणाचें खाशेलेपण आशिल्लें.

विंचू: आराचनिडा गणाच्या स्कॉर्पिओ कुळांतलो सुमार ३०० परस चड जाती आशिल्लो एक विखारी प्राणी.तो संवसारातल्या सगळ्या उश्ण वाठारांत सांपडटा.तो चडकरून फातरापोंदा वा वण्टीच्या चिरींनी रावता.विंचू हो जरायुज (Viviparous)प्राणी.ताची कूड थपकटी पूण खंडीय आसून ती फुडें रुंद आनी फाटल्यान अशीर जायत वता.ताची शेंपडीय खंडीय आसून तिका फाटल्यान विखारी नांगी आसता.ताच्या धडाच्या फुडल्या भागाक दोन दांगे आसता.त्या दांग्यांच्या आदारान तो आपलें भक्ष धरता वा बारीक करता.ताका चार पायांच्यो जोडयो आसतात.भारतांत सांपडपी विंचवाक ६ ते १२ दोळे आसतात.पूण वेगवेगळे जातींत हो आंकडो चड - उणो जावपाक शकता.तांची लांबाय १३ ते १८० मिमी.आसता.विंचू चडकरून काळ्या वा हळदुवसार रंगाचे आसता.

विंचू हो निशाचर (रातचो भोंवपी-Nocturnal) प्राणी .कोळी, पिसोळीं, वागोणी आनी हेर जीव तो खाता.व्हड जीवांक खावचे आदी विंचू तांका बेशुध्द करता आनी उपरांत आपल्या दांग्यांच्या आदारान बारीक करून खाता.विंचू हो एक भित्रो प्राणी आनि कोणेय ताका तूक(Molested) लायल्यारच तो नांगी मारता.दिसाचो तो फातरापोंदा वा चिरींनी रावता.ताची नदर कमजोर,पूण स्पर्शेद्रीय दांग्यांनि विकसित जाल्लें आसता, हाका लागून आपली वाट जाणून घेवचेखातीर तो आपले दांगे जमनीक समांतर धरून चलता.विंचू हो एक अनुस्फुरक(Fluorescent) प्राणी.हाका लागून ताचेर काळखांत जंबुपार किरण पडल्यार तो चकचकता.ताचे शेंपडेच्या फाटल्या भागाक नांगि आसून तिका एक ल्हान बुराक आसता.एके बारीक नळयेच्या आदारान हो सुराक विशपिंडांक जोडिल्लो आसता.नांगी मारतकच मनशाक खूब त्रासदायक कळो मारतात.पूण विंचू चाबून मनीस मेल्ल्याचीं उदारणां खूब उणीं आसात.

समागमाच्या वेळार,सुरवेक नर आनी मादी एकामेकांमुखार उबी रावून दांग्यात दांगे घालून कांय वेळ संभोगाअवस्थेंत वता.जायते फावट समागमाउपरांत मादी नराक मारून खाता.मादी शेणात आनी फाटीचेर घेवन भोंवता.

विंध्य:सात कुलपर्वतांतलो एक.नर्मदा आनी तापी ह्या न्हंयांचें उगमस्तान.हाच्या वेगवेगळ्या भागांक वेगवेगळीं नांवां मेळिल्लीं आसात.ह्या पर्वताची सुरवात गुजरातेंत जाता.फुडें मध्यप्रदेशाचो दर्या आनी दमोह जिल्ह्याचे उत्तरेकडल्यान तो बघेल खंड आनी आदलें रेवा संस्थान हांच्या मदल्यान वचून बिहारांत सोंपता.नर्मदेच्या उगमा लागसार अमरकंटक हांगा विंध्य आनि सातपुडा हांचो मेळ जाला.विंध्याचो उत्तरेकडलो भाग झांशी,बांदा,अलाहाबाद आनि मिझापूर ह्या जिल्ह्यांतल्यान वता.ताची उंचाय दर्यापातळेसावन २५०० फु्टांपरस चड ना.हाचो फातर थरांथरांचो आसून वालुकामिश्रीत