शंखाचो झूजवाद्य म्बमूनय उपेग जाला. झूजाचे सुखातीक आनी झूज सोंपकच हें वाद्य वाजयताले. भारतीय झुजाक सुरवात जावचेंपयली भीष्मान शंख वाचयल्लो. ताच्या फाटल्यान कृष्ण आनी अर्जूनानूय शंख फुकिल्ल्याचें वर्णन मेळटा. दर एक झुजारी आपल्या शंखाक खाशेलें नांव दितालें महाभारतांत सांगिल्ल्या कांय नामनेच्या शंखांची आनी तांका धारण करतल्यांची नांवा अशी आसात-
पाच्ञजन्यं ह्रषीकेश देवदत्तं धनञ्जयं:| पौण्ड्रं दध्मौ महाशङखं भीमकर्मा वृकोदर :| अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिर :| नकुल: सहदेवश्च सुघोषमणिपुष्पकौ ||
अर्थ - श्री कृष्णान पांचजन्य, अर्जूनान देवदत्त, भयंकर कर्म करपी वृकोदरान (भीमान) पौंड्र, कुंतीपुत्र युधिष्ठिरान अनंतविजय आनी नकुल, सहदेव हांणी सुघोष आनी मणिपुष्पक हे शंख वाजयले.
वैद्यकशास्त्रांत शंखाक खूब म्हत्व आसा. ताचें म्हत्व सांगपी एक सूक्तय अर्थवेदांत आसा. तशेंच आयुर्वेदीय ग्रंथातूय ताचें खाशेले गूणधर्म सांगल्यात.
भारतीय शिल्पशास्त्रांत शंखाचो प्राणिजो रत्नांत आस्पाव केला. धवासर हळदुवो शंख बरो म्हण्टात. तशेच बारीक तोंडाचें. फुगिल्ल्या आकाराचे आनी स्निग्ध शंख मोलादीक मानतात.
बंगालांत शंखाक खूब पव्त्र मानतात. दर एका मंगल कार्यांत थंय शंख नाद करतात. शंखापासून तरातरांची काखणां तयार करतात. हें काम करपी लोकांक शंखकार ह्या नांवान वळखतात. हालींसरा शंखाचे विविध कलाक सुराचे नमुने विक्रेखातीर दवरिल्ले दिसता.
विज्ञानिक शास्त्रा प्रमाण, शंख हें एका खाशेल्या जलरांचें संरक्षणाचे कवच आसा.
शंखवाळकर,प्रभाकर कृष्मा कामत: (जल्म: 31 ऑक्टोबर 1931,ताळगांव तिसवाडी ).
सुटकेझुजारी.ताणें प्राथमीक शिक्षण मराठीतल्यान घेतलें. तो आझाद गोमंतक दल संघटमेचो वांगडी आशिल्लो. पुर्तुगेजाआड गुपीत साहित्य वाटपाक आनी पत्रकां लावपाक तो आपलो भाव त्रिविक्रम कृष्णा शंखवाळकर हाका मदत करतालो. ताच्या भावाक पोलीसांनी अटक केल्ली तेन्ना पोलिसांक चुकोवन तो आझाद गोमंतक दल संघटनेच्या हेळगांव फाट्यांत गेलो. थंय ताणें गनिमिकाव्याचें प्रशिक्षण घेतले. 1957 त ताका भिकूभा. पांडे हाच्या मार्गदर्शनाखाला काम करपाक दमणांतल्या खुंठा वावरां धाडलो. थंय ताणें वारगुंड पू मोडून उडोवपाक आनी हेर आस्थापनां ऩश्ट करपाक वांटो घेतिल्लो. हाचे भायर ताणें आत्माराम मयेंकार हाच्या फुडारपणाखाला सोणशी आनी मावळिंगे हांगा घातकी हल्लो करपांत वांटो घेतिल्लो. 1988 वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केल्लो.
शंखवाळकार, ब्रम्हानंद : (जल्म: 6मार्च 1954 ताळगांव तिसवाडी).
पुराय नांव ब्रम्हानंद सगूण कामत शंखवाळकार, गोंयच्या फुटबॉल मळावयलो कांपो खेळगडो. एक बरो गोलकिपर म्हूण ताका आंतरराश्ट्रीय किर्त मेळ्ळ्या.
ताचें मुळांवें शिकप ताळगांव जालें. उपरांत फुडलें मेट्रीक मेरेंनचें शिक्षण ताणें प्रोग्रेस हायस्कूल, पणजी हांगा घेतलें, तर धेंपे कॉले ऑफ आर्टस अॅन्ड सायन्स, मिरामार हांगा ताणे पुवेचें शिक्षण पुराय केलें. बापायचे फुटबॉल खेळाचे दायज ताचेकडल्यान
मेळिल्ल्यान ताका भुरगेंपमासावन फुटबॉल खेळाची गोडी आशिल्ली. 1970त पनवेल स्पोर्टस क्लबाच्या वतीन पयले खेप खेळा सर्तींत वांटो घेतलो. फुडें 1974त साळगांव स्पोर्टस क्लबाखातीरूय तो खेळ्ळो. ह्या वर्सा संतोष ट्रॉफुिखातीर तो गोंय पंगडाक खेळ्ळो. 1975त भारताचें प्रतिनिधीत्व करप एशियन युथसोसर टुर्नामेंटांत ताणें ह्याच पंगडावतीन बँकोकची भोंवडी केली. फुडाराक ताणें जांभियाकूय नांव मेळयलें. यन्तांची शिकस्त करून संवरांतली उचेंली सुवात ताणें आपल्या कळाशेन हातासली. जांभियाक ताची कुशाळताय पळोवन केनककोंजान ताचो 'लिपार्ड ऑफ इंडिया' म्ङणून भोवमान केलो. 1976- 77त अफगाणिस्तानांतल्या काबूल हागांय ताणें उत्कृष्ट खेळ केलो. त्याच वर्सा मर्डेका चषकाखातीर कुवालांलपूर हांगा तो खेळ्ळो. 1977त दक्षिण कोरिया आनी हेर कडेन ताणें आपलें खेळाकर्तृत्व दाखयलें. 1973 ते 1977 मेरेन तो राश्ट्रीय पातळेचेर गोंयचे वतिन खेळिल्ल्यान गोंय सरकारान जिवबादादा करकार पुरस्कार दिवन ताचो भोवमान केलो. व्हड तांकीचो खेळ करून ताणें फुटबॉलखेळाच्या इतिहासांत आपलें नांव अज्रवंर केलां. फुटबॉलावांगडाच क्रिकेट, टेबलटेनिस, बॅडमिंटन, व्हॉलिबॉल हे खेळ आनी पेंवप ताका भोव आवडटा.
श: देवनागरी वर्णमाळेंतलो तिसावो वर्ण. ताच्या विकास क्रमांत पांच अवस्शा दिसतात. पयली अशोकाच्या खालसी हांगाच्या
