परमार्थप्रसाराचें आनी परमार्थवाङ्मयिनिर्मितीचें केंद्र जालें. शेख महंमदान आपल्या कवनांतल्यान हिंदू आनी मुसलमान ह्या दोनूय धर्मांतल्या साद्या- भोळ्या समजुतींचेर प्रहार केले. जे तिडकीन तो मूर्तिभंजन करपी धर्मांध मुसलमानांचेर तुटून पडटा त्याच नेटान तो मूर्तिपूजक हिंदूंचे अंधश्रध्देचेर आघात करता. मूर्तींत देव ना, हें तत्त्व हिंदू-मुसलमानांनी सारकें समजून घेवंचें, तशें केल्ल्यान मुसलमान मूर्तिभंजनापसून आनी हिंदू मूर्तिपूजनापसून परावृत्त जातले अशें तो म्हणटा.
शेख महंमदाक, हिंदू-मुसलमान ह्या दोनय धर्मांतल्या लोकांकडल्यान खूब त्रास जालो. हिंदू गुरू, हिंदू धर्मग्रंथ, हिंदू संतचरित्रां आनी हिंदू संतवाणी ताणें उत्कट भक्तिभावान आपणायल्ल्यान मुसलमान लोक ताका ‘काफर’ समजूंक लागले. शेख महंमद हो जातीन मुसलमान आशिल्ल्यान आपले मूर्तिपुजेचो आनी हेर धर्मीक रीतींचो तो निशेध करता म्हूण हिंदू लोकय ताका विरोध करूंक लागले.
आपल्या प्रदीर्घ जिवितांत ह्या योगीन ‘योगसग्रांम’ हो मुखेल ग्रंथ बरयलो. तशेंच ‘पवनविजय’ आनी ‘निष्कलंकप्रबोध’ हे दोन पुराय जावंक नाशिल्ले ग्रंथ बरयले. रुपकां, भारुडां, अभंग, पदां, हिंदुस्थानी कवित्त अशी काव्यरचनाय ताणें केल्या.
श्रीगोंदे हांगा ताणें कितल्याशाच मुमुक्षूंच्या काळजांत परमार्थ जागोवन मुक्तीचो महापथ दाखयलो. थंयच ताचे कबरीकडे, फाल्गुन शुध्द नमीदिसा, ताच्या पुण्यतिथी निमतान दर वर्सा हिंदू-मुसलमान भक्त जमून शेख महंमदाचे पुण्यस्मरण करतात.
-कों.वि.सं.मं.
शेट, मुकुंद मोर्तु: (जल्मः11 फेब्रुवारी 1933, कुंभारजुवें-तिसवाडी).
सुटकेझुजारी. ताणें माध्यमिक मेरेनचे शिक्षण इंग्लिखींतल्यान घेतलें. 1954 वर्सा सावन तो ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. तो भूंयगत राष्ट्रीय वावरांनी वांटो घेतालो. पत्रकां लावप, हातीपत्रकां वांटप, तिरंगी बावटे लावप असलीं कामां तो करतालो. 17 फेब्रुवारी 1955 ह्या दिसा शिरोडा हांगा ताणें सत्याग्रहांत वांटो घेवपाचें थारायल्लें. पूण ही बातमी आदींच पोलिसांक पावन तांणी ताच्या वांगड्यांसयत ताका अटक केलो. ताका प्रादेशिक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून णव वर्सां खर बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली आनी दिसाक 10 इस्कूद ह्याप्रमाण दोन वर्सां दंड भरूंक लायलो. 20 वर्सा खातीर ताचे राजकीय हक्क काडून घेतले. 26 ऑगस्ट 1955 ह्या दिसा ताची बंदखणींतल्यान सुटका जाली. उपरांत तो शिक्षणाचो प्रसार करपाक लागलो. 1967 वर्सा तो कुंभारजुंवें ग्रामपंचायतीचो सरपंच म्हूण वेंचून आयलो.1973 वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
शेट, शिवराम गणेश: (जल्मः26 मार्च 1928, आखाडा-तिसवाडी).
सुटकेझुजारी. ताणें प्राथमिक शिक्षण मराठींतल्यान आनी मॅट्रिक मेरेन शिक्षण घेतलें. डॉ.लोहियाचे अटके आड तेंको दिवंक 19 जून 1946 दिसा काडिल्ले प्रभातफेरींत ताणें वांटो घेतिल्लो. तेन्ना पोलिसांनी ताका धरलो, मार दिलो आनी बोडको करून सोडलो.उपरांत तो पत्रकां लावप, पुस्तिका वांटप, तिरंगी बावटे लावप असलीं कामां करतालो. 18 जानेवारी 1955 ह्या दिसा पोलिसांनी ताका परत धरलो आनी आल्तिनो बंदखणींत घालो. ताका प्रादेशीक लश्करी न्यायालया मुखार उबो करून 27 मे 1955 ह्या दिसा चार वर्सां बंदखणीची ख्यास्त दिली. 15 वर्सां खातीर ताचे राजकीय हक्क काडून घेतले. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केलो.
-कों.विं.सं.मं.
शेटये, जयराम वैकुंठ: (जल्मः3 एप्रिल 1925, रायबंदर-तिसवाडी).
सुटकेझुजारी. ताणें कलाशाखेचें पयलें वर्स मेरेन शिक्षण घेतलें. तो ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ हे संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. राष्ट्र सेवा दल संघाच्या कोल्हापूर शाखेचो फुडारी म्हूण तो काम करतालो. चळवळींनी वांटो घेवप, 1954 च्या सत्याग्रहींक जेवणखाण आनी रावपाक आदार दिवप असलीं कामां तो करतालो. 1946 ते 1955 ह्या काळांत ताका चार खेपे बंदखण आनी दोन खेपे गोंय शीमेभायर घालो. प्रभाकर सिनारी, विश्र्वनाथ लवंदे, जॉर्ज व्हाज हांच्या फुडारपणाखाल तो काम करतालो. देवगड, कोल्हापूर आनी बेळगांव वाठारांतल्यान ताचो भोवमान जालो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताच्या वावराचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
शेटये, श्रीकृष्ण वासुदेव: (जल्मः20 सप्टेंबर 1935, म्हापसा-बारदेस).
सुटकेझुजारी. ताणें प्राथमीक शिक्षण मराठींतल्यान घेतलें. तशेंच णववी मेरेनचेंय शिक्षण ताणें घेतलां. 1955 सावन तो आझाद गोमंतक दल संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. उपरांत तो रँक्युअर पॅट्रिओटिकाचो वांगडी जालो. 1956 त श्रीकांत हाचे वांगडा ताणें म्हापसा नगरपालिकेंत स्फोट घडोवन हाडपाचो यत्न केलो. 23 फेब्रुवारी 1957 दिसा पोलिसांनी ताका वास्को अटक करून पणजे
