हाडलो. थंय ताका भरपूर मार दिवन, परत जूनांत वास्को व्हेलो. पूण जून 1956 त ताणें आपल्या हेर वांगड्या सयत बंदखणींतल्यान पळून वचपाचो धाडसी यत्न केलो. थंयच्यान अस्नोडा मार्गान तो बेळगांव पावलो. बेळगांवच्या आझाद गोमंतक दल संघटनेच्या फांट्यांत तो काम करूंक लागलो. प्रभाकर सिनारी जयद्रथ चोडणकार आनी येशी नायक हांचे वांगडा सुपानगुडी आनी चांदेल पोलिस ठाण्याचेर घातकी हल्लो केलो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
शेटये, सुबोध वासुदेव: (जल्मः28 ऑगस्ट 1942, म्हापशें-बारदेस).
सुटकेझुजारी. ताणें इंग्लिशींतल्यान माध्यमिक मेरेन आनी तंत्रीक शिक्षण घेतलें. 1955-57 ह्या काळांत तो आझाद गोमंतक दलाचो आनी 1957-61 ह्या काळांत तो रँक्युअर पॅट्रिओटीकचो वांगडी आशिल्लो. गोंय शीमेवयल्यान पत्रकां आनी स्फोटकां हाडप, तिरंगी बावटे लावप असलीं राष्ट्रीय कामां तो करतालो. पुर्तुगेजांआड काम करपी ताच्या भावाक बंदखणींतल्यान पळून वचपाक ताणें आदार दिल्ल्यान ताका अटक जाली. उपरांत चौकशी करून ताची सुटका जाली. 1958 त म्हापशें नगरपालिकेंत बाँब स्फोट घडोवन हाडपाचो कट तांणी रचिल्लो. तें पोलिसांक कळून पोलिसांनी ताका धरपाचें फर्मान काडिल्लें. पूण शीमेभायर पळून वचपाक ताका यश मेळ्ळें. 1974 वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
शेनवार: सप्तकांतलो सातवो वार. ह्या दिसा सूर्य उदेता त्या वेळार शनीचो प्रभाव आसता, म्हणून पुराय दिसाक शेनवार हें नांव मेळ्ळां ह्या वाराचो अधिपती इंद्र आसून ब्रम्हा ही ताची देवता आसा.चवथ्या प्रहराचेर हाचो विशेश काल आसता. हो रातीदोशाचो वार आसा. ह्या वाराक तेल लावन न्हावंचें अशें सांगलां. हो वार संपत्तिप्रद मानतात.
शनी अनिश्ट आसता त्या वाराक मारुतीची उपासना करतात, शनिमाहात्म्य वाचतात. श्रावणांतल्या शेनवाराक संपत शेनवार अशें नांव आसा. त्या दिसा सूर्य उदेवंचे पयलीं अश्र्वत्थाची पुजा करची आनी एका मूज जाल्ल्या भुरग्याक न्हाणोवन जेवण वाडचें अशें सांगलां.
शेनवाराक भोंवडेर वचचें न्हय, नवें वस्त्र घालचें न्हय, मंगल कार्य करचें न्हय अशें सांगलां. शेनवारा भाजलेले चणे खावंचे न्हय. कोळसो, तेल, मीठ विकतें घेवंचें न्हय. शेनवारा नव्या घरांत रावपाक वचप असलीं स्थीर कामां करूं येतात. लोखण, तिखें, शिंशें, कथील ह्या धातूंचे वेव्हारूय ह्या दिसा केल्यार फळादीक जातात.
चैत्र कृष्ण त्रयोदशी शततारका नक्षत्र आनी शेनवार हांणी युक्त आसल्यार तो महावारुणी योग जाता. ह्या योगाचेर गंगेंत न्हावप खूब पुण्यकरी मानलां.
-कों.वि.सं.मं.
शेर्पा: नेपाळांतली एक जात. तिबेटांतल्या शर्प ह्या शब्दा पसून शेर्पा हें नांव आयलां. शर्प ह्या शब्दाचो अर्थ उदेंतेकडलो असो आसा. पूण शेर्पांची चडशी वसती तिबेटाचे दक्षिणेक आसा. नेपाळच्या हेर वाठारांनीय शेर्पा आसात. कांय शेर्पा लोक नेपाळची शीम हुंपून बंगालच्या दार्जिलिंग जिल्ह्यांत येवन रावल्यात. शेर्पा लोकांची मुखेल वसती खुंवू, फारक आनी सोलू ह्या तीन विभागांनी आसा. खुंवूंतले गांव 12 ते 13 हजार फूट उंचायेचेर आसून फारकांतले गांव 8 ते 9 हजार फूट उंचायेचेर आसात. ह्या तीनय भागांक मेळून सोलू-खुंवू वा शर-खुंवू हें सामान्य नांव आसा. ह्या तीनय भागांतले शेर्पा ऐकेच जातीचे आसले तरी खुंवू आनी सोल ह्या विभागांतलें हवामान आनी जमनीचो वाठार हातूंत खूब फरक आशिल्ल्यान शेर्पांच्या राबित्यांतूय खूब फरक आसा.
नेपाळांत जे तिबेटी लोक रावतात, तांकां नेपाळी लोक भोटिया ह्या सामान्य नांवान वळखतात. पूण भोटियांच्यो खूब जाती आसून, तातूंतली शेर्पा ही जात पर्वत-भोंवडेचे कुशळतायेक लागून चड प्रसिद्द आसा. हिमालयांतल्या अशीर देगणां आनी एव्हरेस्टाच्या तेमकांच्याय सुवातींनी हे लोक वसल्यात.
शेर्पा लोकांची अठरा घराणीं आसून, तांच्यांत परस्पर लग्नसंबंद जातात. तांचे भाशेंत घराण्याक ‘रु’ म्हणटात. दर एक घराण्याचें कुलदैवत वेगळें आसता. ह्या सगळ्या दैवतांचो आस्पाव झिदग म्हळ्यार भूदेवता ह्या वर्गांत केला. खुंवूयूल्ह नांवाचो स्थानिक देव ह्या सगळ्या दैवतांपरस श्रेष्ठ मानतात. ह्या अठरा घराण्यांतल्या लोकांक समाजांत चड प्रतिश्ठा आसता कारण तांकांच खरे शेर्पा मानतात. हेर शेर्पा तांचेपरस कमी मानतात, तांकां खंबा म्हणटात. पूण सगळे शेर्पा एकचारान रावतात. ह्या खंबा शेर्पांतूय खड्यू आनी खमेंड्यू नांवाचे वेगळे पोटभेद आसात. खड्यू हे खमेंड्यू शेर्पांपरस उच्च. ह्या दोनूय पोटभेदांनी परस्पर लग्नसंबंद जायनात.
शेर्पा लोक बौध्द पंथाचे अनुयायी आसात. ते आपल्या घरांत प्रार्थाना करतात, प्रार्थना-चक्रां फिरयतात आनी गोंबा, चोरटेन हांकां प्रदक्षिणा घालतात. कांय लोकांच्या घरांत देवघर आसता. शेर्पा लोकांक म्हत्वाचे धार्मिक विधी आनी भौशीक सणा-परबांक लामाची गरज पडटा. ते खातीर पीठ वा शीत आनी लोणी घालून तोरमा
