आसता. बैल हें तिचें वाहन. बैलाच्या रुखापेंदा ती रावता. ती रंगान गोरी आनी तिच्या मुकुटाचेर चंद्रकोर आसता.
मत्स्यपुराणांत योगेश्र्वरीचें वर्णन अशें दिलां: हिची जीब सकयल हुमकळत आसता. हिचे तकलेचेर जटांचो जूट आसता. आनी गळ्यांत कवटयांची माळ आसता.
रंगः खंयचेय वस्तीच्या मुखेल द्रृश्य गुणांमदलो एक गूण. उजवाडाच्या माध्यमांतल्यान दोळ्याचेर परावर्तीत जावपी संवेदनांतल्यान रंग ह्या गूणधर्माची प्रचिती येता. जशें कानाच्या पड्डयाचेर स्पंदन जावन आवाजाची संवेदना अणभवाक येता, नाकाच्या पेशींतल्यान वासाची अनुभूती प्राप्त जाता, तशी दोळ्याच्या नेत्रपटलाचेर रंगाची संवेदना प्रतीत जाता.
संवसारातल्या सगळ्याच सजीव-निर्जीव वस्तीक कसलो ना कसलो तरी रंग आसता आनी हो रंग एके वस्तीचो बाह्यगूणधर्म आनी आंतरीक रसायनीक जीवधर्म सांगता. दर एका रंगाचें ताचें आपलें अशें भौतीक आनी जैवीक कार्य आसता.
रंगाच्या माध्यमांतल्यान दर एके सजीव तशेंच निर्जीव वस्तीचो गूणधर्म कळपाक मदत जाता. तेचपरी दर एका रंगाचें ते ते सजीव-निर्जीव वस्तीखातीर आपलें अशें योगदान आसता. मोनजातीचे बाबतींत रंग हे संवादी, संरक्षक, आक्रमक, ओडलायणे अशे तरेचे आसतात, आनी हे रंग त्या त्या प्रसंगाप्रमाण आनी त्या त्या काळाप्रमाण मोनजातीच्या जिवीताक पूरंक थारतात. वनस्पतीचे बाबतींतय अन्नपूरवण, प्रजोत्पादन, संरक्षण अशीं कार्यां रंगाकडल्यान घडटात. आदिम काळासावन रंगाविशीं मनीस जातीक भोवच ओड आसा. कारण रंग हें मनाक प्रसन्न करपी एक तत्व आसा. आपलो परिसर रंगयाळो करपाची मनशाक सैमीक आवड आसता.
सैमीक तशेंच कृत्रीम रंगाच्या आदारान रंगकाम, लेखन सौंदर्य प्रसाधन, छापणावळ, कलाविश्कार असो जायतेतरेन रंगाचो उपेग मनीस कुळयेचे सुर्वेकसावन केल्लो दिसता.
आधुनीक काळांत रंगशास्त्र हें नवें शास्त्र मनशाच्या जिवीताच्या सगळ्या आंगांक स्पश्ट करपी थारलां.
संस्कृतीक नदरेनय रंगाक एक आगळे तरेचें म्हत्व प्राप्त जालां. ह्या म्हत्वाचो संबंद रंगाच्या गूणधर्मापरस केन्ना केन्नाय ताच्या भौतीक रुपासंबंदीत आसा. कांय धर्मांनी अमुकच रंग अशुभ आनी अमुकच रंग शुभ अशें समजप जाता. सादारणपणान धवो रंग शुभ आनी काळो रंग अशुभ मानप जाता आसलें, तरी कांय प्रदेशांनी कांय प्रसंगार हो सादारण नेम लागू जायना. न्हवऱ्या-व्हंकलेक पुराय धवें वस्त्र न्हेसप निशीध्द मानतात. तर मंगळसुत्रांतल्यो काळ्यो पिड्डुको शुभ मानतात. मडयाचेर धवेंच वस्त्र घालपाची चाल आसा. कांय देवांक अमुकच रंगाची फुलां-वस्त्रां आवडटात असोय समज आसा.
रंगनाथन, शियाळी रामामृतः (जल्म: ९ ऑगस्ट १८९२,शियाळी; मरणः २७ सप्टेंबर १९७२ बेंगळूर).
संवसारीक किर्तीचो ग्रंथालयशास्त्रज्ञ आनी भारतीय ग्रंथालय चळवळीचो जनक. ताचें मुळावें आनी म्हाविद्यालयीन शिक्षण शियाळी आनी चेन्नईंत जालें. ताणें १९१६त गणित हो विशय घेवन एम.ए.ची पदवी संपादन केली. १९१७ वर्सा ताणें शिक्षणाशास्त्राची एल्.टी.पदवी मेळयले उपरांत फुडलीं सात वर्सां ताणें गणिताचो अध्यापक म्हणून काम केलें. फुडें १९२४ वर्सा ताची मद्रास विद्यापिठांत ग्रंथापालाच्या जाग्यार नेमणूक जाली. उपरांत तो नामनेच्या ग्रंथालयाचे कार्यपद्दतींचें निरिक्षण आनी ग्रंथापालनाचो अभ्यास करपाखातीर इंग्लंडाक गेलो. थांयच्या वास्तव्यांत ताणें ‘स्कूल ऑफ लायब्रेरियनशिप’ हो अभ्यासक्रम पुराय केलो. ताणें क्रॉयडन भौशीक ग्रंथालयांत काम करून आनीक कितल्याशाच ग्रंथालयांचे कार्यपद्दतीचो तुळात्मक रितीन अभ्यास केलो. वेगवेगळ्या ग्रंथवर्गीकरण पद्दतींचो खोलायेन अभ्यास केल्ल्या कारणान भारतांत परततना वाटेरूच आपल्या नियोजीत द्विबिंदू-वर्गीकरण पद्दतीचो आराखडो ताणें उजवाडायलो.
फुडें १९२८त मद्रास गंथालय संघाची स्थापना करून ताणें भारतीय ग्रंथालय चळवळीची बुन्याद घाली. ग्रंथालयशास्त्राच्या मुलतत्त्वांचो विचार करपी ‘द लायव लॉस ऑफ लायब्ररी सायन्स’ हो ताचो पयलो ग्रंथ १९३१ वर्सा उजवाडा आयलो.
१९३१ ते १९६७ ह्या काळांत ग्रंथालयशास्त्रासंबंदीं खूब पुस्तकां ताणें बरयलीं. तातूंत कोलन क्लासिफिकेशन, क्लासिफायड कॅटलॉग कोड, रॅफरन्स सरवीस, डॉक्यूमँटेशन अँड इट्स फॅसेट्स, प्रोलेगोमेना टू लायब्ररी क्लासिफिकेशन हे ताचे ग्रंथ. ताणें निर्माण केल्ल्या द्विबिंदू पद्दतीविशीं खूब मतभेद आसले, तरी हे पद्दतीन ग्रंथवर्गीकरणाक नवी बसका मेळोवन दिली.
मद्रास विद्यापीठ ग्रंथालयाचो ग्रंथपाल म्हणून ताणें २१ वर्सां काम केलें. विद्यापिठाचे वतीन ग्रंथालशास्त्राचो शिक्षणक्रम सुरू करपाच्या कामाक ताणें फु़डाकार घेतलो आनी तो उपक्रम यशस्वी करून दाखयलो. एक बरो शिक्षक म्हणून ताची नामना आसली. १९४५त बनारस हिंदू विश्र्वविद्यालयांत खास आपोवण्यावयल्यान वचून ताणें सुमार २० म्हयने काम केलें.
