Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/870

From Wikisource
This page has not been proofread.

भारताचो पांचवो प्रधानमंत्री. पिरायेच्या सत्तराव्या वर्सा ताणें प्रधानमंत्री पद ग्रहण केलें. ताचें सरकार 28 जुलय 1979 ते 14 जानेवारी 1980 अशें फक्त पांच म्हयने पंदरा दिसच तिगून उरलें. मोरारजी देसाय हच्या फुडारपणाखालचें सरकार बरखास्त जालें.

Singh_choudhari_charan

उपरांत राश्ट्रपती निलम संजीव रेड्डीन केंद्र सरकार घडोवपाखातीर चरण सिंहाक आमंत्रीत केलो. ताणें श्रीमती इंदिरा गांधीच्या तेंक्यान केंद्र सरकार घडयलें. पूण 20 ऑगस्ट 1979 दिसा इंदिरा गांधीन आपलो तेंको काडून घेत्तिल्ल्यान चरण सिंहाचेंय सरकार गडगडलें. संसदेची एकय अधीकृत बसका जायनासतना, बरखात्स जाल्ली ही भारताची पयली लोकसभा.

चरण सिंहाचो जल्म उत्तर प्रदेशांतल्या मेरठ जिल्ह्यांतल्या नूरपूर गांवांत एका शेतकामती घराण्यांत जालो. 1923त ताणें विज्ञान विशयांत पदवी घेतली. जाल्यार 1925त आगरा विद्यापिठांतल्यान पदव्युत्तर शिक्षण घेतलें. ताणें कायद्यांचेय शिक्षण घेतिल्लें. गाजियाबादेक ताणें वकिलीय सुरू केल्लीं. 1929त मेरठ आयल्या उपरांत ताणें स्वातंत्र्य चळवळींत वांटो घेवपाक सुरवात केली. तेखातीर ताका बंदखणीचीय ख्यास्त जाल्ली.

1925त चरण सिंगाचें गायत्री देवीकडे लग्न जालें. 1932 ते 1936 मेरेन तो मेरठ जिल्हा परिशदेचो उपाध्यक्ष आसलो. 1937त तो पयले खेप मेरठ जिल्ह्यांतल्या छापरौली मतदार संघातल्या विधानसभेचो वांगडी जालो. उपरांत 1946, 1952, 1962 आनी 1964 त ह्यच मतदार संघांतल्यात वेंचून योवन विधानसभेंत प्रतिनिधित्व केलां. ताका 1946त त्या तेंपावयलो उत्तर प्रदेशाचो मुखेलमंत्री प. गोविन्दवल्लभ पन्त हाणें संसदीय सचिव केल्लो. उपरांत तो राजस्व शेतकी मंत्री जालो. 1959त मुखेलमंत्री डॉ. सम्पूर्णानंदाकडेन ताचो मतभेद जाल्ल्यान ताणें मंत्रीमंडळांतल्यान राजिनामो दिलो. चन्द्रभानू गुप्त सरकारांत 1960त तो ग्रहमंत्री आनी शेतकी मंत्री जालो. 1962-63 त सुचेता कृपलानीच्या मंत्रीमंडळांत तो शेतकी आनी वन मंत्री जालो. 1967त चन्द्रभानू गुप्त हांचे परतून सरकार आयल्या उपरांत चरण सिंहाचो आस्पाव ताच्या मंत्रीमंडळान आसलो. पूण अठराव्या दिसाची ताणें मंत्रीमंडळाक सोडचीट दिवन काँग्रेसिंतल्यानय भायर सरलो, तेन्ना ताणें हार 16 समर्थकांच्या आदारान ' जन काँग्रेस' नांवाचो आपलो नवो पक्ष तयाक केलो. उपरांत कांय हेर बिगर काँग्रेसी समर्थकाक आपलेवटेन हाडून 1936 त संयुक्त विधायक दलाची स्थापना करून विधानसभा वेंचमूक लडयली. संयुक्त विधायक दलाचो नेतो म्हूम 3 एप्रिल 1967 त तो उत्तर प्रदेशाचो मुखेलमंत्री जालो. पूण एका वर्सा भितरूच ताचें सरकार बरखास्त जाल्ल्यान राज्यांत राश्ट्रपती राजवट लागू केली. उपरांत 1968 त ताणें भारतीय क्रांति दल नांवाचो पक्ष निर्माण केलो. उपरांत फेब्रुवारी 1969 त जाल्लें वेंचणुकेंत तीचो पक्ष विरोधी पक्षाच्या रूपान वेंचून आयलो. पूण 1970 त काँग्रेस सरकार गडगडिल्ल्यान काँग्रेसींतल्यान भायर सरिल्ल्या काँग्रेसाच्या आमदारांच्या तेंक्यान तो उत्तर प्रदेशाचो मुख्यमंत्री जालो. पूण राजनिती अस्थिरतायेक लागून ऑक्टोबर 1970 त परतून राजवट थंय लागू करची पडली. 1974 त ताणें आपले अध्यक्षतेखाला भारतीय लोक दल नांवाचो पक्ष तयार केलो. 1977 त तो लोकसभेचेर वेंचून आयलो. उपरांत मोरारजी देसायाच्या फुडारपणाखाला घडिल्ल्या केंद्र सरकारान तो ग्रहमंत्री जालो. पूण जून 1978 त मोरारजी देसायाकडेन ताचो मतभेद जावन तो आपल्या हेर सहकाऱ्यावांगडा भायर सरलो.पूण जनता पार्टीचो वरिश्ठ नेतो जयप्रकाश नारायणाच्या आदारान तो 24 जानेवारी 1979 दिसा पकतून एकदा उप - प्रधानमंत्री जालो. पूण मोरारजी देसायाकडेन परतून मतभेद जाल्ल्यान ताणें आपल्या हेर सहकाऱ्यासयत मोरारजी देसायाच्या सरकाराक सामुहीक सोडचीट दिली.

24 जुलय 1979 दिसा तो इंदिरा काँग्रेसच्या तेंक्यान भारताचो पांचवो प्रधानमंत्री जालो. पूण इंदिरा गांधीन आपलो तेंको काडून घेतिल्ल्यान रोकडेंच ताचें सरकार गडगडलें.

सिंग, विश्वनाथ प्रतापः (जल्मः 25 जून 1939, अलाहाबाद. उत्तर प्रदेश) भारताचो आठवो प्रधानमंत्री. 2 डिसेंबर 1989 दिसा भारताचो प्रधानमंत्री म्हूण ताणें सोपूत घेतलो. पूण ताच्या राश्ट्रीय मोर्चा प्रणीत सरकारान इकरा म्हयन्यांभितर विश्वासदर्शक थारावक तोंड दिवचें पडलें.

Singh_Vishwanath_Pratap

7 नोव्हेंबर 1990 दिसा लोकसभेंत ताचो 386 मतांआड 142 असो पराभव जालो. स्वतंत्र भारताच्या इतिहासांत संसदेंत पराभव जावपी हें पयलें सरकार. विश्वनाथाचो जल्म अलाहाबादेक जमीनदार घराण्यांत जालो. राज दय्या हाचो तो पूत. पिरायेच्या पांचव्या वर्सा ताका मंदाच्या राजान पोसको घेतलो. उपरांत ताणें विश्वनाथाच्या आवयबापायक वा भावांक ताका मेळपाक दिलें ना. पूण