हे लोक मडीं पूरतात. सुतक तीन दीस पाळटात. तिसऱ्या दिसा मेल्ल्या आतम्याक शात, रोस, सोरो आनी कोंबो आंपतात आनी घरांतल्या नाल्लांत येवन रावपाखातीर ताचेकडेन मागणें करतात. उपरांत काकबली दिवन जातींतल्या लोकांक जेवण घालतात.
जायते सिद्दी लोक घरकाम करून आनी भीक मागून जगतात. धा- पंदरा लोकांचो गट करून धोलाचे साथीचेर बाबा घोराच्या तोखणायेचीं पदां गावन ते भीक मागतात. हे लोक कश्ट करपी आसून शेतमजूर म्हण काम करतात. कांय लोक शेतवडय करतात.
सिध्दपिठां: सिध्दाच्या साधनेचीं जीं केंद्रां देशाच्या वेगवेगळ्या भागांत आसात तांकां सिध्दपिठां म्हण्टात. तातुंतलीं कांय पिठां मुखेल केंद्रा आसात, तर कांय उपपिठां, क्षेत्रां आनी गौण स्थानां आसात.
सिध्दपिठांची संस्था आनी नांवां ह्या विशीं कांय मतभेद आसात. एको परंपरे प्रमाण जालंधर, ओडियान, अर्बुद आनी पूर्णगिरी हां चार मुखेल सिध्दपिठां आसात.
साधनमालेंत ओडियान आनी कामरूप हांचें माहात्म्य चड आनी उरिल्ल्यांचें गौण आशिल्ल्याकारणान ह्या पिठांक महासुखचक्र म्हण्टाले. संशोधकांच्या मतान श्री हट्ट म्हळ्यार आसामांतलें सिलहट. अर्बुद हें अबू दोंगुल्लेचें पुर्विल्लें नांव.
पुर्णगिरीच्या विशयांत दोन अनुमानां आसात. एक अमुमान अशें, महाराष्ट्रांतलें पूणें म्हळ्यार पुर्णगिरी आनी दुसरें आसामांतलें पुण्यतीर्थ हें पुर्णगिरी.
जालंधर म्हळ्यार पंजाबांतले आयचें जालंधर. ते जालधरपा ह्या महासिध्दाच्या साधनेचें केंद्रस्थळ आशिल्लें. ओडियान हो स्वात पर्वतराजांतलोएक तंत्रप्रधान प्रांत आशिल्लो अशें म्हण्टात.
कामाख्या वा कामरूप हें खूब पुर्विल्ल्यो काळासावन तांत्रिक साधमेचें एक व्हड केंद्र आसा. हें स्थान गौहाटी गांवांक तेकून आसा. ह्या केंद्रांत शैव आनी बौध्द ह्यो दोन तंत्रसाधना एकठांय आयल्यो आनी बौध्द तंत्रानी व्हड प्रमाणांत शैवसाधना आपल्यांत हाडलीं ह्या मुखेल पिठांशिवाय श्री पर्वत वा श्री शैल हें वज्रयानी साधकाचें एक मुखेल केंद्र आशिल्लें.
चडशीं सिध्दपिठां भारताच्या आर्यपूर्व जनजातींच्या निवासक्षेत्रांतच आसता. महाराष्ट्र, वायव्य, भारत, बंगाल, आसाम, ओडिसा हे आर्यवरेतांचे बहिरंग प्रदेश आशिल्लें.
सिध्दरामेश्वरः (इ. स. चो 12 वो शेंकडो, सोलापूर)
एक विरशैव संतकवी हाच्या आवयचें नांव सुग्गलदेवी आनीबापायचें नांव मुद्दगौड. तींदोगांय सुशील, सदाचार आनी शिवभक्त आशिल्लीं म्हातरपण येमेरेन तांकां भुरगें नाशिल्लें. सिध्दराम जल्मलो तेन्ना ताच्या आवय - बापायचें वय साठ आनी णव्वद आशिलल्याचें सांगतात.
सिध्दराम जल्मताच मोनो आशिल्लो. बऱ्याच वर्सांनी ताका वाचा फुटली. ताचें खरें नांव धळीमहाकाळ आशिल्लें. पूण कालान्तरान हें नांव फाटीं पडून सिध्दरामेश्वर ह्या नांवानच तो नामनेक पावलो.
सिध्दराम ल्हानपणांत गंभीर आनी विचारांनी घुसपल्लो आसलो. शिक्षणांत जांव खेळांत ताचें लक्ष नाशिल्लें. जनावराविशीं मात ताका खूब आपूलकी दिसताली. ल्हापणांत तो घरची गोरवां चरपाक व्हरतालो. पूण गोरवांक रानांत चरपाक सोडून तो न्हंयचेर देगेर रेंवेचें शिवलींग करून ताची पुजा करपांत गुल्ल जातालो.
तो आठ वर्सांचो आसतना रानांत ताच्याफुडें एकदम एक जंगम प्रगटलो आनी ताचेकडेन धंयशीत मागपाक लागलो. सिध्दरामेश्वरान ताका थंयच रावपाक सांगलें आनी घरा येवन तो धंयशीत घेवन ताका दिवपाक परत रानांत गेलो. पूण जंगम थंय नाशिल्लो. ताका अजाप दिसलें. दाखून ताचें मन अस्वस्थ जालें. शेवटाक तो श्रीशैलमल्लिकार्जुनाक गेलो. पूण थंय ताका त्या जंगमाचें दर्शन जालें ना. शेवटाक निराश जावन ताणें कमरीकोळ्ळ नांवाचे खोल घाळींत उडी मारली. त्या वेळार भगवान मल्लिकार्जुनान ताका राखलो आनी सांगलें- ' दिनदुबळ्यांची सेवा हीच म्हजी भक्ती '
मल्लिकार्जुनाच्या सांगणेप्रमाण सिध्दरामेश्वरान आपणाक अनाथ अपंगाच्या सेवेक ओंपलो. सोलापूर शिमे भायर एक खोंप बांदून तो रावपाक लागलो. ताच्या अलैकिक बळग्याक लागून लोक ताका सत्पुरूश म्हणून वळखूपाक लागले.
सोलापूर राजा नन्नपा आनी ताची राणी चामलदेवी सिध्दरामाच्या साधुत्वान प्रभावी जाली. तांणी ताका शिवाचें देवूळ बांदपाखातीर जमीन आनी पयशें दिले. सिध्दरामेश्वरान एक व्हडल्या जलाशयांत एक सिवालय बांदलें.
सिध्दरामान उबारील्ल्या सोलापूरच्या ह्या नामनेच्या जलाशयांतल्या शिवालयांत शिवलिंगावांगडा सिध्दरामाची धातूमुर्ती आसून ताची नेमान पूजा जाता. आयज सोलापूर शारांत हें ओडलायणें आनी दर्शनीय स्थान, जावन आसा.
सिध्दरामान ल्हान -व्हड मेळून सगळींच आडसश्ट ते सत्तर शिवालयां बांदलीं, अशें सांगतात. हीं शिवालयां बांदपांत आनी लोकांची सेवा करपांत तो आपणाक पूर्णपणान विसरलो.सोलापूरचें शिवालय बांदता आसतना एक खोप वीरशैव पंथाचो श्रेश्ठ आचार्य
