परमेशमवरच्या ठाय आत्म्याचें विलिनिकरण हेंच सूफीचें निमाणे साध्य आसा.
ह्या पंथांतल्या साधकान नमाज, कुराणपठण आनी खशेल्यो प्रार्थना ह्यो नेमान करुंकच जाय. सूफी साधूंच्यो कुतुब, गौस , अवताद , अबदाल, अम्ह नजीब, नकीय आनी अवलिया अशो श्रेणी आसात. अली हुजवेरीन कश्फुल महजुद हो ग्रंथ मुखेल करुन साधकांखातीरच बरयला. ज्ञानांतल्यान साधकाक साधना मेळूंक शकता. तेखातीर ज्ञानाप्रमाण आचरण करप हें साधकाचें मुखेल कर्तव्य जावन आसा. ज्ञान दोन तरांचे आसतात. ते म्हळ्यार परमात्माक ज्ञान आनी लौकिक ज्ञान.
इ.स.च्या आठव्या शेंकड्यासवन सूफीसंत भारतांत पावले आनी तांणी धार्मीक प्रचार कार्य सुरू केलें. 13 व्या शेंकड्यामेरेन देवगिरी, बुऱ्हाणपूर, औरंगाबाद, हैद्राबाद, गुलबर्गा, बिदर, विजापूर हीं सूफींचीं थळां जालीं. सूफीमताचो प्रसार- प्रचार करपी चार व्यक्ती भारतांत मुखेलपणान दिसतात. त्यो म्हळ्यार चिस्ती, कादिरी, सुहरावर्दी आनी नक्षबंदी. फुडाराक तांच्या नांवावयल्यान चार संप्रदाय भारतोंत प्रचलित जालो. सूफीमतांचो बरोच प्रभाव भारतीय आचारविचारांचेर पडिल्लो दिसून येता. संत कबिराच्या रचनांचेर हो प्रभाव चड दिसता. शिखांचो गुरू ग्रंथसाहेबांत शेख फरीद ह्या सूफिसंताचीं शेंकड्यानी पदां आस्पावल्यांत . सूफी साहित्यांत विवेचनात्मक निबंद, संत आनी साधकांचीं चरित्रां, तशेंच तांच्यो चमत्काराच्यो कथा आनी प्रेमप्रधान प्रतिकात्मक काव्यां ( मसनवी) दिसतात. गजाली, अरबी, जिल्ली, कुशेरी, सुहरावर्दी, मुहम्मद शाबिस्तेरी, दौलतशाह, मौलानी रूमी, अत्तार, हाफिज, फारिज हांचे हे साहित्य जावन आसा. लैला- मजनू, शिरी- फरहाद, युसुफ- जुलेखा, पद्मावत, चंदायन, मिरगावती हीं सगळीं काव्यां भारतांत निर्माण जाल्यांत.
सूरदासः(इ.स. 1478- 1583) नामनेचो हिंदी संतकवी. दिल्ली लागसार सिही नांवाच्या ल्हानश्या गावांत सूरदासाचो जल्म जालो. ताचो बापूय एक निर्धन सारस्वत ब्राह्मण आसलो. सूरदास हो जल्मताच कुड्डो आशिल्लो. तरी ताका ज्योतिश आनी शकुन सांगपाची विद्या जल्मजात प्राप्त जाल्ली अशें सांगतात. पिरायेच्या सव्या वर्सा ताका हे विद्येचो प्रत्यय आयलो.
भुरगेपणांतच सूरदासान घर सोडून, सिही गांवासावान सुमार 8 मैल पयस आशिल्ल्या एका तळ्याच्या काठांर तो खोंप बांदून रावलो. उपजिवीकेखातीर ताणें ज्योतिश सांगपाचो धंदो आपणायलो. ताचे हे विद्येंतल्यान अलौकिक सामर्थ्याखातीर तो सरभोंवतणच्या वाठारांतल्या लोकांचो आवडटो जालो. उपारंत ताचे भोंवतणी कांय शिश्य- शागीर्दय जमूक लागले. उपरांत तो मथुरेक गेलो. थंयच्यान विश्रामघाटार ताणें आपली कुटी उबारली. हांगाय
This page contains an image which should be extracted and uploaded to Commons (if it is free in the country of origin) or to Wikisource (if it is free only in USA).
शकुन- भविश्य विचारपाखातीर भोंवतणी गर्दी जावपाक लागली. हाचो परिणाम मथुरेच्या चौब्यांच्या ज्योतिश धंद्यार जावंक लागलो. ताणें सूरदासाविशीं कागाळ सुरू केली. मागीर ताणें मथुरा सोडून आग्रा- मथुरा मार्गाच्या मदीं यमुना न्हांयचे देगेर , गौघाट नांवाचे सुवातेर आपलो राबितो केलो.
गौघाटाचेर ताणें अध्यात्मसाधना सुरू केली आनी कांय तेंपान सरभोंवतणच्या वाठारांतलो एक सत्पुरूश म्हण नामनेक पावलो. सूरदासाक लौकिक दृश्टीचो सत्पुरूश म्हण मान आसलो, तरी ताच्या मनाक मनःशांती प्राप्त जावंक नासली. वल्लभाचार्याची जेन्ना सूरदासाकडेन भेट जाली तेन्ना सूरदासान आपली खंत ताचेंकडेन उक्ती केली. तेन्ना वल्लभाचार्य ताका घेवन गोकुळांत गेलो. थंय ताणें सूरदासाक श्रीमद्भागवतांतल्यान कृष्णाच्या वृंदावन लीलांचे माधुर्य विस्कटावन सांगलें आनी ताका ह्या लीलांचें गायन करपी पदां रचपाची आज्ञा केली.
सूरदासान ह्या गुरूचे आज्ञेक पाळो दिलो. श्राकृष्णलीलांचें गायन करपी सहस्त्रावधी पदां रचून मनःशांतीची खोस ताणें स्वता अणभवली. तशेंच ह्या पदांचें आस्वादन घेवपी असंख्या भक्तांकय ती जोडून दिला. हाच्या फुडले आयुश्य सूरदासान गुरूचे आज्ञेनुसार वृंदावनांतल्या श्रीनाथाचे पूजेन भजन- किर्तन करपांत सारलें. दिसानदीस घडपी ताच्या साधुत्वान, गीतमाधुर्यान आनी गानकौशल्यान हजारानी भाविकांक आनी रसिकांक ताणें ओड लायली . सूरदासाची भास सोपी आनी ताच्या पदांतल्या येवपी प्रसंगचित्रां प्रत्ययकारी आसता. ताच्या नांवार सुररामायण, साहित्यालहरी, सूरसागरसारावली, सूरसागर, नागलीला, सूरपचीसी, गोवर्धनलीला, दृष्टिकूट हे ग्रंथ आसात. ताच्या काव्यांतल्यान बहुश्रूत, अनुभवसंपन्न, विवेकशील, चिंतनशील, भक्तिरसपरिपूर्ण व्याक्तिमत्वाचो प्रत्यय येता. सरव्यभक्ती, वात्सल्यभक्ती, माधुर्यभक्ती विनोदवृत्ती हे ताच्या काव्याचे खाशेले गुण आसात. एकेच पावट तो लौकिक आनी अलौकिक पातळेवयले जीणेची अनुभूती घेता.
सूर्यः ग्रहमाळेचो चालक. तो आकाशगंगेंतल्या सगळ्यांत व्हड
