आल्कोहॉल तयार करपाची क्रिया वाजसनेही संहितेत आसा. परशुरामाच्या काळांत हैहय राजाचे राजवटींत अशें तरेचो सोरो तयार करताले. त्या काळांत सोरो हाड
व्हर करपाखातीर कातडी, पखाली आनी बुधले वापरताले. पखालीच्या सोंडयेवरी तोंडातल्यान सोरो ओतताले देखून सोरो विकप्यांक शौंडिक म्हण्टाले. तशेंच सोऱ्याच्या दुकानाचेर विशिश्ट बावटो आसूंक जाय, ताचेर सुरापात्रांची चिन्नां आसूंक जाय असो उल्लेख मनुस्मृतींत मेळटा.
सद्याच्या काळांत सोरो तयार करपाखातीर मोलॅसस म्होंवाची फुलां, काजू, द्राक्ष्यांचो मुखेल पणान उपेग करतात.
मोलॅसिसपसून सोरो – उसाचो रोस आटोवन साकरेचें स्फटिकीकरण करुन ती काडून घेतकच चीं चिपटां उरतात तांका मोलॅसिस म्हण्टात. हातूंत 20% सुक्रोज 20% ग्लुकोज, 20% हेर कार्बनी आनी 30% अकार्बनी पदार्थ 20% उदक आसत. सादारणपणान 2000 टन उसापसून सुमार 70-80 टन मोलॅसिसचें उत्पादन मेळटा. एक टन मोलॅसिस पसून किण्वन आनी ऊर्ध्वपतन करतकच सुमार 200 लि. आल्कोहॉलाचें उत्पादन मेळटा. वट्ट आल्कोहॉलाच्या उत्पादनांत सुमार 40% आल्कोहॉल सोरो करपा खातीर वापरतात. आनी शुध्द आल्कोहॉलापसून देशी सोरो तयार करतात.
म्होंवाचो सोरो- खूब पुर्विल्ल्या काळापसून भारतांत म्होंवाच्या फुलांचें ऊर्ध्वपतन करुन सोरो तयार करपाची कला प्रचलीत आशिल्ली. ह्या फुलांत 60-70% साकरेचें प्रमाण आसता. मोलॅसिस पसून मेळपी सोऱ्याचें देड पटीन चड उत्पादन तितल्याच वजनाच्या म्होंवाच्या फुलांपसून मेळटा.
फेणी – काजूच्या मुट्ट्यांच्या रोसापसून तशेंच माडाचे सुरीपसून ऊर्ध्वपतन करुन जो सोरो मेळटा ताका फेणी अशें म्हण्टात. सुरी पसून तयार केल्ल्या सोऱ्याक माडा फेणी आनी मुट्ट्याच्या रोसापसून केल्ल्या सोऱ्याक काजू फेणी म्हण्टात. फेणी काडटा आसतना मुळाव्या ऊर्ध्वपतनाक मेळपी सोऱ्याक हुर्राक म्हण्टात.
देशी सोरो – शुध्द आल्कोहॉलापसून तयार केल्ल्या सोऱ्याक देशी सोरो म्हण वळखतात. हातूंत आल्कोहॉलाचें प्रमाण मापी 11.4 ते 45.60% आसता.
ताडीमाडी – ताड आनी माड ह्या झाडांचें पोंयेंत खाच घालून तातूंतल्यान पाजरपी सुर एकठांय करुन ती आंबयतात आनी ताचेपसून सोरो तयार करतात. हातूंत आल्कोहॉलाचें प्रमाण 10% वचूंक शकता.
आसवां – चडकरुन आयुर्वेदीय वखदांनिर्मितीत वेगवेगळे तरेंचीं आसवां (द्राक्षांसव, कंकासव, कुमारीआसव) तयार करतात. हातूंत आल्कोहॉलाचें मापी प्रमाण 10-15% मेळटा.
उद्देगीक उत्पादन – भारतांत ब्रिटीशांच्या काळांत सोऱ्याच्या उत्पादनांक सुरवात जाली. भारतांत बियर, रम, जिन, व्हिस्की, व्हायन, ब्रँडी आनी जायते प्रकार तयार करतात. हाचे भायर जायत्या सैमीक पदार्थापसून थळाव्या स्वरुपाचो निखळ आनी ऊर्ध्वपतित सोरो त्या त्या थळांनी तयार करतात. भारतांत बियरीचो पयलो कारखानो 1860 वर्सा सुरु जालो. हांगा लागर बियर सगळ्यांत चड लोकप्रिय आसा. 1982च्या सुमाराक भारतांत सुमार 53 कारखाने वेगवेगळ्या तरांच्या सोऱ्यांची निर्मिती करताले.
हातभाटयेतलो सोरो – अशास्त्रीय पध्दतीन आनी बेकायदेशीर रितीन तयार केल्लो सोरो. असो सोरो करपाची प्रक्रिया ही चोरुन करपाची आशिल्ल्यान घरचें घरां आनी हातांन चलपी भाटयेंत करतात. कैफ (किक) चडप हे ह्या सोऱ्याचें मुखेल उद्दिश्ट आशिल्ल्यान भांग, गांजो, चरस सारके कैफ दिवपी पूण विखारी पदार्थ आनी तो तयार करपाक वापरांत येवपी म्हेळी साधन सामग्री आनी हातभाटयेचो गलिच्छ परिसर हाकालागून असो सोरो घेवपी लोकांक विखबादा जावन खूबजाणांक आपलो जीव वगडावचो पडलो.
सोऱ्याचे शरिरावयलें परिणाम – सोऱ्यांत आशिल्ले आल्कोहॉल हें मनशाच्या शरिराचें तेचवांगडा मनाचें थाराविक अशें परिणाम करता. सोरो पितकच सुरवेक तोंडातलें लाळेवरवीं आनी उपरांत जठररसाक लागून आल्कोहॉलाचें विरलीकरन जावन तें पुराय शरिरांत पातळटा आनी ताचेर कसल्योच प्रकिया (देखीक पचन प्रक्रिया) जायनासतना जठरांत तशेंच ल्हान आंतड्यान ते जिरता. उपरांत जठराच्या बुळबुळीत अस्तरांतल्या बारीक वाहिन्यातल्यान अभिशोषण (जिरप) जातकच उरिल्ले आल्कोहॉल आंतकड्यातल्यान बारीक वाहिन्यातल्यान रक्तांत वता.
सोऱ्याचो प्रकार, जठराची स्थिती आनी मानसिक अवस्था आदी गजालींचो अभिशोषणाचेर परिणाम जाता. देखीक – आल्कोहॉलाचें प्रमाण चड आशिल्लें व्हिस्की सारकें पेंय जठरांत शिरतकच जठराचें निर्गम दार आंवुळटा आनी हें पेय कांय वेळ जठरांतच उरता. ताका लागून ल्हान आंतकड्यांतलें अभिशोषण वेळान जाता. कार्बनडायऑक्सायड युक्त पेयां सोऱ्यांत भरशिल्लीं आसल्यार अभिशोषणाची गरज गती वाडटा. जठरांत चड करुन वसेंचे अन्न आसल्यार अभिशोषण उणें जाता. जठर आनी ल्हान आंतड्यात अभिशोषण केल्लें आल्कोहॉल यकृतांत येता आनी हांगा ताचेर व्हड प्रमाणांत चयापचयात्मक प्रक्रिया घडटात. तशेंच आल्कोहॉलाचें कांय अंश काळजाचें उजवेंवटेन थंयच्या फुफुस्सात आनी परत काळजाचें दावेवटेन येवन शुध्द रगत प्रवहातल्यान शरिरातल्या उतकांमेरेन पावता. शरिरातल्या उतकांन आल्कोहॉलाचो साठो जायना ताका लागून शरिर रोकड्या रोकडें आल्कोहॉलाची विलेवाट लावपाक सुरवात करतात. सोरो पियेवप आनी जेवण जेवप एकाच वांगडा केल्यार चड बेगीन ना जाता अशें दिसून आयलां.
यकृतांत चयापचयावरवीं ऑक्सिडीकरण जावन अभिशोषण
