नाम- भुरगेंपण, गिरेस्ताकाय, जाण्टेंपण, गोड, कडू। कांय जाणकारांच्या मतान द्रव्यवाचक नाम आनी समूहवाचक नाम हे आनीक दोन भेद आसात। नामाचीं विकारक तत्वां (declension of nouns): ज्या तत्वांच्या आधारार नाम, सर्वनाम विशेशण हांचें रुपांतरण जाता ताका विकारक तत्व म्हण्टात। हीं तत्वां वाक्यांत शब्दांचें स्थितीचेर आधारून येतात। शब्दांत लिंग, वचन आनी कारक हांका विकार येता। लिंग- हिंदी भाशेंत दोन लिंगां प्रचलित आसात- पुल्लिंग आनी स्ीलिंग। वचन- हिंदीत दोन वचनां आसतात- एकवचन आनी बहुवचन। कारक- कारक शब्दाचो शाब्दिक अर्थ आसा क्रिया करपी। अर्थात क्रियेक पुराय करपाक खंयचीय भूमिका चलोवपी शब्द। नाम वा सर्वनामा उपरांत (ने, को, से, के लिए- हिंदीत) चिन्न लागता ताका कारक- विभक्ती म्हण्टात। हिंदी भाशेंत आठ कारक आसतात तें अशें आसात- कारक- विभक्ती चिन्न १ कर्ता- ने २ कर्म- को ३ करण- से, के साथ, व्दारा ४ संप्रदान- के लिए को ५ अपादान- से (वेगळावपी) ६ संबंध- का, की, के ७ अधिकरण- में, पर ८ संबोधन- हे हा अरे
सर्वनाम- नामां खातीर वा ताच्या जाग्यार वापरूं येता असले शब्द म्हळ्यार सर्वनाम, हिंदींत सर्वनांमाचे स भेद आसात। १ पुरुशवाचक सर्वनाम २ निश्चयवाचक सर्वनाम ३ अनिश्चयचवाजचय सर्वनाम ४ संबंधवाचक सर्वनाम ५ प्रस्नवाचक सर्वनाम ६ निजवाचक सर्वनाम
विशेशण- नाम वा सर्वनाम शब्दांची वोशेशता गुण, दोस, संख्या, परिभाण आदी दाखोवपी शब्द चिशशन जाता, ज्या शब्दाची विशेशता दाखयता ताका विशेश्य म्हण्टात। हिंदीत विशेशणाचे चार भेद मानल्यात। १) गुणवाचक २) परिंमाणवाचक ३) संख्यावाचक ४) सार्वनामीक वा संकेतवाचक
क्रियापद- क्रिया म्हळ्यार तो शब्द (पद) जाका लागून खंयचेंय कार्य करपाचो वा खंयचेय प्रक्रियेंत वा स्थितीत आसपाचो बोध जाता। क्रियेेचें मूळ रूप आसता ताका धातु म्हण्टात। तातूंत ना प्रत्ययाचो योग जाता आनी सामान्य रूप तयार जाता देखीक- पढना, लिखना, खाना, चलना आदी। क्रियापदाचे मुखेल दोन भेद आसात- १) अकर्मक क्रियापद २) सकर्मक क्रियापद
काळ (Tense)- क्रियेच्या ज्या रुपाक लागून कार्य संपन्न जावपाचो वेळ (काळ) कळटा ताका काळ म्हण्टात। काळाचे तीन भेद आसात- १) भूतकाळ २) वर्तमानकाळ ३) भविश्यकाळ
वाच्य (Voice)- क्रियेच्या ज्या रुपाक लागून कळटा की वाक्यांत क्रिये वरवीं संपादित विधानाचे विशय, कर्ता, कर्म आसा वा भाव आसा ताका वाच्य म्हण्टात। हिंदीत तीन प्रकाराचे वाच्य आसात- १) कर्तृवाच्य/कर्तरी प्रयोग २) कर्मवाच्य/कर्मणी प्रयोग ३) भावेवाच्य/भावे प्रयोग अव्यय- लिंग, वचन, पुरुश, काळ हांचे नदरेन ज्या शब्दांत रूप परिवर्न जायना ताका अव्यय म्हण्टात। हिंदीत अव्ययाचे मुखेल चार भेद आसात। १) क्रियाविशेशण अव्यय (Adverb) २) संबंधबोधक अव्यय (preposition) ३) समुच्चयबोधक अव्यय (conjunction) जोड ४) विस्मयादि बोधक अव्यय(interjectional) उमाळी/उद्गारी
विरामचिन्नां- भाशेच्या लिखित स्वरुपांत धांबप वा विरामा खातीर कांय संकेत चिन्नांचो वापर जाता ताका विराम - चिन्न म्हण्टात। हिंदीत मुखेल विराम- चिंन्नांचे रूप सकयल दिल्लेवरी आसात- १) पूर्णविराम (।) २) अर्ध विराम () ३) अल्पविराम (,) ४) प्रस्नचिन्न () ५) उदगार विन्न () ६) विभाजक चिन्न () ७) अवतरण () ८) विवरण चिन्नश्() ९) कंस () १०) ऋुटीपुरक () () () ११) संक्षेप सूचक ()
हिंदी साहित्य - हिंदी साहित्याच्या इतिहासाक लागींं लागीं एक हजार वर्सा जालीं। हिंदी साहित्याचो उगम आनी विकास हिंदी भाशेच्या उगमा आनी विकासा वांगाडाच जुळिल्लो आसा। एकुणिसाव्या शेंकड्या पयलीं हिंदीत कवी आनी लेखकांचें जिवीत आनी कर्तृत्व हांचेर कांय ग्रंथ बरोवन जाल्ले। हातूंत चौरासी वैष्णवन की वर्ता, दो सौ बावन वन की वार्ता , भक्तमाला, कविमाला आनी कालिदास हजारा आदि मुखेल ग्रंथ आसात। पूण ह्या सगळ्यांं भितर कवी आनी लेखकांच्या संबंदांत काल- क्रम सन-सवंत आदीिचो अभाव आसा। हाका लागून हिंदी साहित्याचेर वेवस्थीत अशी माहिती/
