कैल्तासार वचप, व्रतां, विधी आनी मंत्र हे विशय ह्या पवाँत आयल्यात. श्त्रबेन हाच्या मताप्रमाण पयल्तींच्या हरिवंशाचे स्वरूप आयचेपरस खूब ल्हाज आशिल्ले. ते जदरेल हरिवंशाक एक प्राचीज पुराण मानू येता. डॉ. हाजरा हाणें इ.स. ४00 वसाँ हो हरिवंशाचो काळ मानल्ता. श्रीध२ कवीचो हशिविजय ही अंथ चइसो हश्विंशाचेर आदारिल्लो आसा. - कों, वि. सं. मं. हर्जिया : जेब्जा कुडींतलो श्वंयचोय एक अवयव तो जे पोकळ सुवर्तेत आसता तिचे भोंवतणी आसपी आवरणांतल्याज भायर झरता ते अवस्थेक हर्जिया अशें म्हण्टात. कुडीतले अवयव जे आपले स्वताचे पोकळ सुवातीजी आसतात. तांकां ‘बॉडी कॅविटीस' अशें म्हण्टात आजी हे पोकळ सुवाती भोंवतणी जें आवरण आझता त्या आवरणाक ‘कॅविटी वॉल' (cavity wali) अशें म्हण्टात. मजशाचे कुडीतले जायते अवयव देश्वीक पुलमांव म्हळ्यार त्तंउस (Lungs), काळीज मेंहव्5यार हार्ट (Heart), आंतकडयो महळ्यार ‘इंटेस्टायनस' (Intestines) हे अवयव आपापले पोकळ सुवातीत भितर आसतात. केळ्जाय हे पोकळ झुवाती भोवतणी आसपी आवरणां एवंयचेय एके सुवातेर फुटटात वा तुटटात, जाका लागूज भितर आशिल्लया अवयवाचो एक भाण आपली सदची सुवात झोडूज तातुंतल्याल भायर सरता आली माणीश् हर्जिया हो प्रकार जाता. मजशाचे कुडींत चड सामाव्यतायेज उपराझपी हर्जिया ही ‘इं~वायव्नल हर्जिया' (Inguinal Hernia) हे जातींतली आसता. हर्जियाचे हे जातीत, आंतकडेचे एक वेंटाळे म्हणजे 'लूप' (Loop), मस्क्युलर वॉल (Muscular wall) हातुंतल्याज भायर सरता. हर्जिया हो प्रकार चडकरूज स्जायुचे वण्टीत एवंय तरी एक सदळ अशी वाट तयार जाल्लयान उपरासता. जेळ्जा एक अवयव वा ताचो एवंयचोय एक भाग हे मेकव्ठे वाटेंतल्याज आयश् झश्ता तेव्जा तो चडकरून आपले वांगडा पोटांतले भितरले वटेज आसपी आवरणाच्या एका भागाकूय भायर ओडटा. हें जें पोटांतले भितश्ले वटेज आवरण आमता ताका ‘पेरेिटोनियम' (Peritoneum) अशें म्हण्टात. हें आवरण भायर आयिल्लयान हर्निया भोंवतणी एक पोती तयार जाता. हे पीतयेक ‘हर्जियल सेंक' (Hernial Sac) সহাঁ নুবচCান, आमी जी पिडेस्ताक तपासतना हर्जिया ह्या प्रकाशची पश्क्षिा करतात ती ही भायर भितर सरपी हर्जियाची पोती पोटाचे काती पोंदा हाताक लागिल्लद्यान वा दिशटी पडिल्लयाळच करतात. ही जी इंज्वायनल हर्निया आसता ती जायत्या फावटी १५८ कोंकणी विश्वकोश : ४ आसता एक एक फावट आंवळून येतात ते पोटाचे सकयले स्जायू जाका लागून आंतकडेचो भायर आयिल्लो भाण मर्दीच चिड्डूल उरपाची शक्यताय आसता. ह्या प्रकाशक ‘स्ट्रांशुलेटेड हर्निया' (Strangulated Hernia) अशें म्हण्टात. अशें जाल्याए एक शंभीर अशी परिस्थिती उपरार्मू येता आजी पिडेस्ताचेर ताकतिकेज उपाय कश्चे पडटात. हे एवातीर शज्ञवैज मात लनेगीत वेळ वगडायनासतना पेिडेस्ताचेर शस्त्रक्रिया करतात आजी आंतकडेचो चिड्डलो भाण मेकळी करून उपशशिल्ली आडरवळ पयस करतात. अशें हें हर्जियाचे बाबतीत सशस प्रमाणांत घडटा आनी पिडेस्ताक एके गंभीर अशे कटकटीक तोंड दिवचे पडटा. हे एवातीए जांकां कोणाक इंउवायनल हे जातींतलो हर्जिया जाल्लो आसता तांणी तो वाटेर एवंयूय चिड्डूज उरचे पयलींच दोतोश म्हन्यांत वचूज ताचेर फावो तो उपाय करूक जाय. हर्जिया ह्या प्रकाराच्यो सामान्य झुवाती ह्या चित्रांत दाश्वयल्यात - जांकां कोणाक आपली ही पिडा शेकडीच जाण्यार घालूक शस्त्रक्रिया करून घेवपाची जासता तांणी तांची हर्जिया जडार पडूंजये आजी वयली परिस्थिती उपशमुंजये हे एवातीर पटयाचो उपेण करू येता. ह्या पटयाक ट्रस' (Truss) अशें म्हण्टात. हो पटो जर कमश भोंवतणी घट बरो आंवळून बांदलो जाल्यार आंतकडेचो भाण जो हर्जियाच्या श्ठपाळ भायर सश्ता ती तश्सो सश्रूक पावचोना आळी तो पोटाच्या सकयल्या भागाच्या स्जायुंचे वण्टी भितरच उरुंक पावतलो आजी पिडेस्ताक तात्पुरतें तरी कसल्याच कटकटी विणें ऑवक - फिरूक मेळटलें. पूण हांगा एकच मतीत घरपाचे म्हळ्यार एक फावट कोणाकंय हर्जिया ही प्रकार जालो म्हणटकच तो व्ना कएतळ वडोवक ताणे आपल्याचेए केळ्जायतश्री शस्त्रकिया करून घेवंचीच पडटा. ती करना जाल्यार हर्जिया जा जायजासतना सासणाचो तसोच
