बियो उश्ण हवामानांत शेतांत रोयतात. बियांक भायल्यान निबर कवच आशिल्ल्यान कोंब येवपाक खूब कळाव लागता. केन्ना केन्ना एक वर्स लेगीत लागता. जेन्ना बियांचें वयलें निबर कवच सोलून उडोवन बियो लायतात, तेन्ना त्यो रोखड्योच कोंबेतात. कंणगांची वेल रेंवट जमनींत बरी वाडटा. पिकाळ मोव जमनींत वेल खूब वाडटा आनी कणगांचीं मुळां सगळ्याक पातळटात. रोंपे लायतकच कणंगां लागपाक चार-पांच म्हयने तरी लागतात. जपानांत कणंगां सुकयतात आनी स्टार्च, आल्कॉहॉल करपाक वापरतात. अमेरिकेंत ताचो वापर फकत खावपाखातीर जाता. कणंगांच्या मुळांपसून काडिल्ले कोंब एक ते देड फूट अंतराचेर, एक फुट उंचायेचें आळें काडून पिकाळ, एश्ण जमनींत रोयतात. मुळाक कणंगां लागतकच इबाड जावंचो न्हय म्हूण तीं रोखडींच काडटात. कणंगांच्या पिकाक चड फॉस्फेरस- पोटॅश आनी उणें नायट्रोजन ह्या प्रमाणांत रसायनीक सारें घाल्यार ताची वाड बरी जाता. शेणसारें, पांचवें सारें घालतकच लांब, वांकडीं –तिकडीं कणंगां लागतात आनी ‘स्कर्फ’ ह्या कवक (fungal) रोगापसून ताची राखण जाता. कणंगां बरेतरेन काडून दवरल्यार ती स-सात म्हयने खावपाचे स्थितींत उरतात. अमेरिकेंत कणंगांची लागवड लुईझियाना, दक्षिण कॅरोलीना, न्यू जर्सी, व्हर्जिनिया, दक्षिण कॅरोलीन, मिसिसिपी, टेक्सास आनी कॅलिफोर्निया हांगा जाता. पॅसिफिक जुंवे, जपान आनी रशिया हांगाय कणंगांची लागवड जाता.
गोंयांत कणंगांची लागवड आगशी, व्हडल्या गोंयां हांगा जाता. गोंयांत तांबडी आनी धवीं कणंगां जातात. गोंयांत कणंगां जातात. गोंयांत कणंगांचो उपेग खावपाखातीर करतात. कणंगांची भाजी करतात. खीर करतात, कापां तळटात, म्हानां करतात आनी शेवयांचे घोंस करतात.
आंगार कंग्रे आशिल्लीं आनी चरबरीच कांटे आशिल्लीं. ‘कांटेकणंगां’ नांवाची कणंगांचीच एक जात गोंयांत दिसून येता. –कों. वि. सं. मं. कतार
इराणच्या आखातांतलें एक राज्य. क्षेत्रफळ १०,३६० चौ. किमी. लोकसंख्या ३,११,०००(१९८६). सुमार १६० किमी. लांब आनी ५६ ते ८० किमी. अरेबिया आनी दक्षिणेवटेन संयुक्त अरब अमीरात राज्य आसात. ह्या दोनूय देशांकडेन कतारच्यो शिमो पक्क्यो थारायल्ल्यो नात. दोहा ही हांगाची राजधानी.
भूंयवर्णन, हवामान, वनस्पत आनी मोनजात: सगळो वाठार चुनखडी फातरांचो आसा. भितल्लो वाठार ‘कार्स्ट’ भूंयस्वरूपाचो आनी समुद्रथरासावन ७६ मी. उंवायेचो आसा. कतारची चडशी भूंय फातरांनी, रेंवेची आनी सुकी आसा. मदींमदीं आनी चडशे दर्यांदेगांचेर झरे आसात आनी फक्त हांगाच कितें ती हरयाळी सांपडटा. हांगा गिमांत तापमान सामकेंच चड ३४° से. आनी शिंयाळ्यांत उणें १६°से. आसता. वर्सुकी पावस सुमार ५ ते १० सेंमी पडटा; पूण पावस पडटलोच अशी शाश्वती नासता. कांट्यांचीं झोंपां आनी कांय वाठारांनी आशिल्ल्या तणाचेर जियेवपी उंट आनी हेर बारीक-मरीक मोनजात, वसंत ऋतूंत हांगा येवन शरद ऋतूंत दुसरेकडेन वचपी सुकणीं हांगा सांपडटात. इतिहास: कतारच्या पूर्ल्ल्या इतिहासाचेर उजवाड घालपी पुरावे हांगा सांपडूंक नात. रातव्या शेंकड्यांत पैगंबराचे मुस्तींत इस्लाम धर्म आपणायल्या उपरांत फुडें ह्या धर्मांतल्यान फुटून वचपी कांय लोकांनी (कार्मोथियम) मक्केचेर आपलो हक्क गाजयलो. बरींच वर्सा हांगाचो शेख इराणचो मांडलिक आशिल्लो. १९ व्या शेंकड्यांत इराणाकडल्यान फुटून अल् थाणी आपलें स्वतंत्र राज्य निर्मिले. ताणें ब्रिटिशांवांगडा १८६८ त इश्टागत केली, आनी हांगाच्या लोकांक चाच्यांच्या त्रासांतल्यान सोडयले. पूण उपरांत कतारच्या सुलतानान तुर्कस्थानचो आलाशिरो घेतलो. हाका लागून १९१३ मेरेन हांगा तुर्कस्थानची महसुल कचेरी आशिल्ली. १९१६ त संयुक्त अमीर राज्यांनी मान्य केल्ल्यो अटी कतारान मानून घेवन ब्रिटिशांकडेन कबलात केली आनी हें राज्य ब्रटिशांचे राखणेखाला आयलें. १९६५ त हे घडणुकेआड लोकांची तिडक तेंगशेर पाविल्ली. जून १९६७ त कतारान इंग्लंड-अमेरिकेक तेलाची पुरवण बंद केली. १९६८ त ब्रिटिशांनी हांगासावन सैन्य काडून घेवपाची पुरवण बंद केली. १९६८ त ब्रिटिशांनी हांगासावन सैन्य काडून घेवपाची घोशणा केली. कतारान हेर संयुक्त अरब अमीर राज्यांवांगडा कबलात केली. १९७१ त कतारान ब्रिटिशांकडल्यान पुराय स्वतंत्रताय मेळयली आनी हो देश संयुक्त राश्ट्रांचो (UNO) वांगडी जालो. १९७२ त हांगा जाल्ल्या कटांतल्यान अमीर शेख खलीफ राजा जालो. १९७६ त ह्या देशान ईजिप्ताकडेन इश्टागतीचे संबंद बरेच दाट केल्ले, पूण १९७९ तल्या ईजिप्त इस्त्राएल शांतताय कबलाती उपरांत ते संबंद तुटले.
राज्यवेवस्था: कतारांत राजेशाय चलता. स्वतंत्रताय मेळच्या पयलीं परदेशविशींचीं धोरणां आनी मुसलमान सोडून हेर धर्मीयांच्या राखणेच्या हक्काचेर ब्रिटिशांचें नियंत्रण आसतालें. संविधान १९७० च्या कायध्याप्रमाण चलता. चडशी सत्ता सुलतानाच्या घराण्याकडेन आसता. थळावो राज्यकारभार नगरपालिका मंत्रालय पळेता. हांगा राजकी पक्ष आनी विंगडविंगड विचारसरणेच्या संघटनांक परवानगी ना. न्यायवेवस्था १९७० च्या मुळाव्या कायध्यांप्रमाण आनी शरीयतलच्या तत्त्वांचेर चलता. मजलीस-एश्-शुरा हें हांगाचें सगळ्यांत इंचेल्या पांवड्यावेलें कार्यकारी मंडळ. हातूंत २३ प्रतिनिधी आसात. ह्या देशाक पध्दतशीर संविधान ना आनी कार्यकारी मंडळांतल्या सगळ्या सदस्यांची नेमणूक सुलतान करता. अर्थीक स्थिती: मोतयां काडपाचो वेवसाय हो हांगाचो एक पूर्विल्लो वेवसाय. सध्या तेल उत्पादन आनी कृत्रिम मोतयांच्या धंध्याक लागून हो वेवसाय फाटीम पडला. १९३९ त तेलाचो सोद लागल्या उपरांत उत्पादन वाडत गेलें. अर्थवेवस्था ९०% तेल उत्पादनाचेर आदारल्या. कांय वाठारांनी नुस्तेमारी, व्हडीं बांदप, खाजराची लागवड आनी गोरवां,
