आसता. बियेक भायल्यान घट्ट अशें कवच आसता आनी ह्या कवचाभितर गर आसता. ताका म्होंवसो म्हण्टात. काजूक ब्राझिलांत अकाजौ अशें म्हण्टात. ताचो फ्रेंच भाशेंत काशू असो अपभ्रंश जालो. काजू हें मूळ ब्राझील देशांतलें पीक. दक्शिण-उदेंत ब्राझिलांत ह्या पिकाचो उगम जालो, अशी नोंद मेळटा. पोर्तुगेजांनी सोळाव्या शतमानांत जमनीची झीज थांबोवपाक तशेंच रानांची टक्केवारी वाडोवपाच्या हेतान हें झाड भारतांत हाडलें. 1578 वर्सा केरळ राज्यांतल्या कोचान ह्या गांवांत ह्या पिकाची लागवड सगळ्यांत पयली केली, असो उल्लेख आसा. उपरांत हें पीक दक्शिण भारताचे दर्या देगेर ल्हवल्हव पातळ्ळें. काजूचें पीक हें नगदी पीक (cash crop) म्हुण वळखुपाक विसाव्या शतमानासावन सुरवात जाली. भारतांखेरीज ब्राझील, टान्झानिया, मोझांबीक ह्या देशांनी काजूची लागवड मोट्या प्रमाणांत जाता. भारतांत केरळ, तमिळनाडू, ओरिसा, कर्नाटक, गोंय, महाराष्ट्र ह्या राज्यांनी काजूची मोट्या प्रमाणांत लागवड जाता. गोंयांत सुमार 44,520 हेक्टर श्हंत्र काजूचे लागवडीखाला आसा. ही लागवड सादारण सत्तरी, काणकोण, सांगें, फोंडें, पेडणें तालुक्यांनी चड प्रमाणांत आसा. भारतांत सुमार 5.9 लाख हेक्टर क्शेत्रांत ह्या पिकाची लागवड जाता. काजूच्यो चड उत्पन्न दिवपी जाती आतां विकसित जाल्या. वेंगुर्ले हांगाच्या काजू संशोधन केंद्राचेर जायत्यो जाती विकसित केल्यात. तातूंतल्यो वेंगुर्ला-1 आनी वेंगुर्ला-4 ह्यो जाती बरे प्रतीच्यो. हे जातीची कांय खाशेलपण अशी- वेंगुर्ला-1 : 1974 वर्सा अणसूर -1 हे जातीपसून निवड पध्दतीन ही जात विकसित केल्या. दर झाडापसून सरासरी 20 किग्रँ. बयो मेळटात. हे जातीचे मुट्टे मध्यम आकाराचे आनी हळडुव्या रंगाचे आसतात. वेंगुर्ला-4 : 1982 वर्सा मिदनापूरलाल आनी वेतोर-56 ह्या जातींचो संकर करून ही जात विकसित केल्या. ही जात दर झाडाक 30 किग्रँ उत्पन्न दिता. मुट्टे मोटे आनी आकारान गुलाबी रंगाचे आसतात. हे जातीभायर आनीक कांय चड उत्पन्न दिवपी जाती विकसित जाल्यात, त्यो आशोः व्ही. आर. आय-2, बी. एल. ए. 34-4, बी. पी. -4, बी. पी. पी. -6, बी. पी. पी. – 2, डब्ल्यू. बी. डी. सी. व्ही, टी. न. 40, उलाल- 1, उलाल-2, , एन. डी. आर. -2-1, के-22-1. काजू हें विशुववृत्तावयल्या उश्ण आनी दमट हवामानांत वाडपी झाड. निबर आनी उदकाचो ताण सहन करपी हें झाड एकदम थंड आनी एकदम उश्ण हवामान सहन करपाक शकना. 750 मी. उंचायेचेर मेरेन काजूचीं झाडां बरी वाडपाक शकतात. ह्या पिकाक रेंवट आनी देंवतेची, बरो निचपो आशिल्ली जमीन मानवता. काजूची लागवड बियांपासून केल्यार चड उत्पन्न मेळटलें, हाची खात्री दिवंक जायना. पूण कलमा (गार्फा) पसून लागवड केल्यार चड उत्पन्न दिवपी जातीचे सगळे गूण त्या कलमांत येतात. तेखातीर काजूची लागवड चड करून अदीक उत्पन्न दिवपी काजूच्या झाडाची कलमां लावन करतात. काजूचीं कलमां कितल्याशाच पध्दतींनी करतात. देखीक- इपीकोटाल, सुदारीत इपीकोटील, मृदुकाश्ट, बगल कलम, गुटी. हातूंतलीं मृदुकाश्ट पध्दतान केल्ली कलमा मोट्या प्रमाणांत जातात, तेखातीर ही पध्दत वापरतात. बियांपासून काजूची लागवड करपाची जाल्यार पयलीं देड ते दोन म्हयन्यान रोंपे तयार करून लायतात. रोंपे तयार करपाखातीर काजूच्यो बर्यो सुकिल्ल्यो आनी वजनदार अश्यो बियो घेतात. रोंपो जावं कलम लावपाखातीर 50x50x50 सेंमी. आकाराचीं फोणकुलां 8x8 मी. अंतराचेर खणटीत. हीं फोणकलां, अर्द किग्रँ. सुरी फॉस्फेट, अर्द किग्रँ. स्टेरामील, एक कायल कंपोस्ट जावं शेणखत, 100 ग्रँम बी. एच्. सी. 10 टक्के हें वखद घालून आनी माती घालून भरून काडटात. ह्या फोणकुलांत मदीं रोंपे वा कलमां लायतात. उदकाची वेवस्था आसा त्या जाग्यार काजूची लागवड खंयच्याय म्हयन्यांत करूं येता. पूण ज्या जाग्यार उदकाची वेवस्था ना, थंय पावस पडनाफुडें जूनांत लागवड करतात. रोंपो वा कलम एक वर्स पिरायेचें जातकच ताका 100 ग्रँम नत्र, 80 ग्रम स्फुरद हें सारें दितात. कांय वर्सांनी ह्या रोंप्याक पलाश सारेंय दितात. काजूचें झाड पावसाच्या उदकाचेर जियेतात हें खरें आसलें तरी गिमाच्या दिसांनी उदक दिल्यार हें झाड चड उत्पन्न दिता. काजूच्या बागांनी नडणी वाडपाक दिवंक फावना. हातांनी वा ट्रँक्टराचो वापर करून नडणेचो नायनाट करतात. ग्रामाक्सोन सारक्या नडणेच्या वखदांचो फवारो मारूनूय हे नडणेचो बंदोबस्त करपाक जाता. काजूची लागवड कलमां लावन करीत जाल्यार काज बेगीन लागता. कांय कलमी झाडां तर एका वर्साभितरूच फुलतात. पूण इतल्या ल्हान झाडांक फळां लागूंक दिलीं जाल्यार ताचो झाडाचे वाडीचेर परिणाम जावं येता. तेखातीर झाड कमीत कमी दोन वर्सां वाडयतात. काजूची बियांपसून लागवड केल्यार 4-5 वर्सांनी झाड लागता. झाडाक नोव्हेंबर-डिसेंबर म्हयन्यांत फुलां येतात आनी मार्च- मे मेरेन फळां लागतात. फुळां पिकतकच ह्या मुटट्यांच्यो बियो वेगऴ्यो काडून, मुटट्यांचो रोस काडटात. ह्या रोसापसून फेणी हो सोरो तयार करतात. पूण असो हो मुटट्यांचो उपेग फकत गोंयांतूच जाता, देशांतल्या हेर राज्यांनी मुटट्यांचो सोर्याखातार उपेग केल्लो दिसना. गोंयांत काजूचें सरासरी उत्पन्न दर झाडाक 1.5 किग्रँ. बियो इतलें आसा. कांय झाडां 100 ते 200 ग्रँम बियो दितात तर कांय झाडां 30-40 किग्रँ. उत्पन्न दितात. भारतांत सुमार 2.45 लाख टन काजू बियांचें उत्पादन जाता. ह्या पिकाक लागून भारताक सुमार 334 कोटी रूपयांच परकीय चलन मेळटा. 1986 वर्सा आंकडेवारीप्रमाण गोंयांत सुमार 13,500 टन काजूबियांचे उत्पादन जालें आनी 81,000 टन मुटट्यांचें उत्पादन जालें. ह्या मुटट्यांपसून सुमार 10 लाख लिटर फेणी तयार जाली. गोंयांत सुमार 13 काजूचे कारखाने आसात. काजूचें फळ मट्टो हें एक पुश्टीक अशें फळ. मुटट्यांत क जीवनसत्त्व आसता. मुटट्यापसून जाम, चटणी, लोणचें करपाक जाता. मुटट्यांचो रोस काडून तापयतात आनी ताचें शुध्दीकरण करून ताचेपसून हुर्राक तयार करतात. हें हुर्राक मागीर आनीक शुध्द करून ताची फेणी तयार करतात. फेणयेंत सोर्याचें (आल्कोहॉलचें) प्रमाण चड आशिल्ल्यान ती चड प्रमाणांत घेतल्यार भलायकेक अपायकारक आसता पूण थोड्या प्रमाणांत सेवन केल्यार, थंडी आनी हेर दुयेंसांचेर फेणी हें एक वखद जावन आसा. मुटट्यांचो रोस काडून जाल्या उपरांत
