तेच भशेन कांय विखाळ पदार्थ कातीवरवीं कुडीचेर परिणाम करूंक शकतात. कातींत घटाय दिवपी Vitamin D सारको घटक अल्ट्राव्हायलेट किरणांच्या आदारान तयार जाता. कुडीची वाड जातना कात वाडटा वा आंवळून येता (देखीक- गुरवाचाराच्या वेळार). मरणा उपरांत कातीच्या अभ्यासावयल्यान सादारणपणान केन्ना मरण आयलां, हाचो अदमास काडूं येता. मनशाक जावपी कातीचे रोगः 1. खरज (खोरोज) (Scabies) : हो एक वशाचो रोग जावन आसा. सारकोप्टीस स्केबी नांवाच्या एका सूक्ष्म किडीक लागून ह्या रोगाची लागण जाता. हो रोग संसर्गी आसा आनी एकल्याक लागून दुसर्याक सहज जावंक शकता. ह्या रोगाचें पयलें लक्षण म्हळ्यार आंग खोरजप. किडीन कातीभितर बारीक बुराक पोखरिल्ले आसतात. ते ल्हवल्हव नदरेक पडूंक लागतात. ह्या बुराकांनी कीड तांतयां घालता आनी त्या वेळार कातीक बुड्डण सुरू जाता. हीं तांतयां फुटून अर्दकुटे वाडिल्ले किडे भायर सरतात. नर आनी मादीचो संबंद आयल्या उपरांत नर किड्याक मरण येता आनी मादी किडीची वाड जावन ती चड बुराक पोखरूंक लागता. खोरोज जावपाचे कांय खास जागे आसात. देखीक- हाताच्या बोटांमदलो जागो, खांके, बोंबले भोंवतणी, पोटाचो सकयलो भाग, जांघांचो भितरलो भाग आनी जननेंद्रिंया लागसार. पूण चड प्रमाणांत जायत जाल्यार खोरोज आंगभर पातळटा. खोरजेच्या किड्याक आळाबंदाक हाडपाखातीर आंगावयले कपडे आनी वापरांतल्यो हेर गजाली नितळ आसप गरजेच्यो. रोगाची लागण जाल्यार कपडे उदकांत उकडून तांचेर फेर्र मारतात. ह्या रोगाचेर वखदां आसात, तीं अशीं- बेन्झाइल बेन्झोएट, गामा बेन्झीन हॅक्साक्लॉराइड, मोनोसल्फीराम, क्रोटामिटोन. वखदां लावचेपयली आंग धुवंक जाय. उपरांत खरखरीत कपड्यान आंग पुसून वखद मानेसावन पांयांच्या बोटांमेरेन सगळे कुडीक लावंक जाय. आंग सदांच नितळ आसल्यार खोरोज जावंक पावना. 2.चरते (Ringworm): हो एक आंगार पातळपी सुक्या रंवथ्याचो राग. कात बुरशी आसल्यार हो सुको रंवथो भायले कातींत बरे तरेन वाडटा. केंसांनी आनी नाखटांनीय हो रोग पातळटा. चरत्याचे खूब प्रकार आसातः माथ्यांतलें चरतें, खाडांतलें चरतें, कातीचें सादारण चरतें, जांघांर जावपी चरतें, हातापायांचें चरतें आनी नाखटांचे चरतें. खाडाचें चरतें चड प्रमाणांत जाण्ट्या दादल्यांक जाता. म्हाल्याच्या वाखरांतल्यान हो रोग चड पातळटा. कातीचें सादारण चरतें आंगाच्या खंयच्याय भागार दिसूं येता. पयलीं एक बारीक पुळी येवन उपरांत ती भोंवतणी वांटकुळी पातळत वता. मदलो कुजको बरो उरता. अशेतरेन तो सगळ्याक पातळटा. कुडीच्या भितरल्या भागांनी जावपी चरतें घामसाणीक लागून जाता. हातापांयांचें चरतें उश्ण वातावरणाक लागून जाता. नाखटांचें चरतें जातकच नाखटां दाट पूण ठिसूळ जातात आनी रोखडींच मोडटात. ह्या रोगाआड कपडे नेमान बदलप, आंग नितळ दवरप अशी जतनाय घेवंक जाय. हाचेर कांय रंवथोनाशक वखदां मेळटात, तीं अशी- क्लोत्रिमॅझोल, मिकोनाझोल, इकोनाझोल बी. 3.शिबा (Tenia Versicolor): कातीचेर वयल्यावयर पातळपी हो एक रोग. हाचो रवंथो आंगभर पातळटकच आंगार ल्हान-व्हड, वाकडे तिकडे दाग दिसतात. हे दाग धवे, हळडुवे वा चॉकलेट कोराचे आसतात. दागांवयर बारीक खवळां दिसतात. घाम चड येवपी मनशांक हो रोग चड दिसून येता. वतांत काम करपी लोकांकूय हो रोग जाता. हो रोग आळाबंदाक हेडपाखातीर आंग सुके दवरप म्हत्वाचें आसता. कपडे हून उदकांत धुवन घेवचे. आंगाक लावपाचीं कांय वखदां म्हळ्यार सोडीयम हायपोसल्फाइट, सल्फर, सेलीनियम सल्फाइड, टिंक्चर आयोडीन हीं आसात. 4.पिताम (Urticaria): पिताम जातकच आंगाभर वा खंयच्याच भागाचेर दादड पातळटात आनी त्या दादडांक बरीच बुड्डण सुटता. पिताम जावपाचीं कांय मुखेल कारणां म्हळ्यार- 1. जीव चाबून-जळारां, भिकूण, म्होंवामूस आदी. 2. खाणांतल्यान-कुल्ल्यो, कालवां, तांतयां, सुंगटां अशे आनी कांय हेर जिन्नस चड प्रमाणांत खाल्यार. 3. वखदांचो कसलोय परिणाम जाल्यार. 4. धुल्लाक लागून वा हवेंचल्या हेर प्रदूशणाक लागून. पिताम जातकच ती कित्याक लागून जाल्या, हे समजून घेवप चड म्हत्वाचें. जे गजालीक लागून पिताम जाल्या, ते गजालीचो वापर करपाचें बंद करीत जाल्यार पर्थून पिताम जायना. दादड चड आयल्यार ताचेर थंडसाणीक लोशन लायत जाल्यार बुड्डण उणी जाता. मेंटीहिस्टामिनस ह्यो गुळ्यो घेतल्यार पिताम उणी जाता. 5.मुमरां (Acne Vulgaris): हो कातीचो रोग सादारणपणान आडसाटे चले वा चलयांक (22 वर्सां पिरायेमेरेन) चड प्रमाणांत जाता. चलयांक मासिक पाळी सुरू जाता तेन्ना आनी चल्यांक खाडमिश्यो फुटता तेन्ना मुमरां येवंक सुरवात जाता. पयलीं तलकट पुळयो येतात आनी त्यो ल्हवल्हव मोट्यो जावन तातूंत मातेरीसारकी द्रव तयार जाता. ह्यो पुळयो फोडीना जाल्यार आपशींच सुकतात आनी कांय पुळयांचे दाग वा मावो उरतात. मुमरां जावपाची कांय खास जागे म्हळ्यारः पोले, नाक, खाडकी, माथें, हड्डें, फाट आनी भुजां. माथें तेलकट आसल्यार मुमरां चड प्रमाणांत जातात. मुमरांक खास अशीं वखदां नात. तेलकट, तिखट आनी गोड वस्तू चड प्रमाणांत खायत जाल्यार मुमरांचें प्रमाण वाडटा. मुखामळ साबू लावन दिसांतल्यान तीनचार फावट धुवंक जाय. हाका लागून तेलसाण उणी जाता. प्रसाधनां बरे प्रतिचीं वापरचीं. केंस तेलकट आसल्यार शँपू घालून धुवाक जाय. व्हिटामीन ए चें लोशन मुमरांक लायत जाल्यार गूण पडटा. मुमरांनी मातेरीसारकी द्रव चड आसल्यार टेट्रासायक्लिन गुळयो घेतल्यार मुमरां बरीं जातात. मुमरां फोडचीं न्हय. कारण तातूंत इन्फेक्शन जावन ताचो वायट परिणाम जावं येता. 6.सर्पी (नागीण, सर्पसुत्तु) (Herpes Zoster): हो एक चामडेंत भितरमेरेन जावपी रोग. ह्या रोगांत उदकान भरिल्ल्यावरी वळीन फोड येतात आनी ते चडशे नेर्वांचे दिकेन जातात. सर्पी जावपाचे सदचे जागे म्हळ्यार खांके आनी कमराभोंवतणी. एका सूक्ष्म व्हायरसाक लागून हो रोग जाता. व्हायरस आंगांत पावतकच 7 ते 21 दिसांभितर पुळेर येता. उपरांत जोर येवंक सुरवात जाता. थोड्या दिसांनी उदकाचे फोड येतात. ते दुखतात आनी ल्हवल्हव मोटे जातात. आंगावयल्यो गांठी सुजतात आनी दुखूंक लागतात. दोनतीन सप्तकांनी हो पुळेर सुकता आनी ताच्यो मावो उरतात. ह्या रोगाचेर एसायक्लोवीर नांवाचें नवें वखद सध्या आयलां. हे भायर थंडसाणीक केलामीन लोशनाचोय वापर करतात. जोर चड आयल्यार एस्पिरिन वा पॅरासिटामॉल दिवंक जाय. पुळेरांत मातेर जाल्यार अँटिबायोटिक गुळयो घेतात. हो रोग बरो जातकच शिरांनी दूख जाता. 7.कुश्ठरोग (म्हारोग) (Leprosy): हो सांसर्गिक रोग भारतांत आनी गोंयांत पयली बर्याच प्रमाणांत दिसतालो. सध्या तो उण्या प्रमाणांत आसा. मायकोबेक्टिरियम लेप्री ह्या जंतूंक लागून हो रोग पातळटा. ज्या मनशाची रोगाकडेन झगडपाची प्रतिकारशक्त उणी आसता, ताका ह्या रोगाची लागण जाता. ह्या रोगाचे दोन मुखेल प्रकार आसातः खर (Lepromatous) आनी लेव (Tuberculoid). हांचेमदीं मध्यम प्रकारूय बरेच आसात. लेव प्रकार रोखडो बरो जाता. ह्या प्रकाराचे सुर्वेक एक वा चड शिरो (nerves) मोट्यो जातात आनी तपासतना त्यो हाताक लागतात. आंगाचेर दाग पडूंक सूरवात जातात. हे दाग हात-पांय, भुजां आनी कुल्यांचेर चड दिसतात. हे दाग धवसार आसतात आनी स्पश्टपणान दिसतात. दागांची सुवात भेरेल्ल्यावरी जाता. हे दाग सांपडटा म्हणसर घाम येवप चडकरून
