सोमनीन आनी नाकताँग ह्यो मुखेल न्हंयो.
हवामान: गिमांत कोरियाचें तापमान सगळ्यांत उश्ण आनी कडक आसता. पावस एप्रिल ते सप्टेंबर ह्या काळांत पडटा. चडसो पावस जून सोंपता तेन्ना आनी ऑगस्टाचे निमाणेमेरेन पडटा. उत्तरेवटेन पावसाचें प्रमाण ५० सेंमी. जाल्यार दक्षिणेवटेन सुमार १५० सेंमी आसता. हांगाचें हवामान भाताचे लागवडीक बरें आसा. शिंयाळ्यांत पावस पडना. जानेवारी म्हयन्यांत तापमान चेजू जुंव्यांचेर सुमार ४५० से.; पुसान हांगा सुमार २.२० से.; सोल: -५०० से.; प्येंगयांग: -८.७० से. जाल्यार उत्तरेवटेनच्या चुंगगॅंग हांगा -२१.७० से. आसता. सप्टेंबर-ऑक्टोबर म्हयन्यांनी भिरांकुळ चक्रीवादळां(typhoons) जातात.
वनस्पत आनी मोनजात: हांगा सुमार ३ हजारांपरस चड जातींची वनस्पत सांपडटा. तांतल्यो सुमार ५०० खासा कोरियन आसात. कितलींशींच वर्सां हांगाचे जमनींत शेत रोयिल्ल्यान तिची धूप जाल्या. दोंगरी वाठारांनी मात बरींच रानां पळोवंक मेळटात. हांगा सांपडपी मुखेल वनस्पत म्हळ्यार जिनसांग. हे रानवटी वनस्पतीचें मूळ मनशाच्या आकाराचें आसता आनी तें बऱ्याच रोगांचेर वखद म्हूण वापरतात. उत्तर शिमेचेर लार्च, स्फ्रूस, फर, बर्च हे रूख सापडटात. दोंगरा वाठारांनी होडोडेंड्रान आनी पायनचीं झाडां आसता. यालू न्हंयच्या दोंगणांत आनी मध्य कोरियांत मॅपल, बासवूड, बर्च, पॉप्लर, ओक, श, एल्म. चेस्टनट, हॅकबेरी, मॅग्नोलिया, जपानी यू हेसारकीं पानझडीं झाडां आसात. दक्षिणेवटेन सदांच पाचवेचार आसपी ओक, लॉरेल जातींचीं झाडां, कॅमेलिया आनी कोंड्यांचीं रानां आसात.
प्राणीशास्त्रज्ञांक हांगा मुसांच्यो ५००, सुकण्यांच्यो ४०० आनी हेर प्राण्यांचोय बऱ्योच जाती सांपडल्यात. भालू, वांस्वेल, रानदूकर, तरांतरांची हरणां आनी मेरवां, हिमचित्तो, लिंक्स, वाग, बेबे, शेड्डे, सोरोप असली विंगडविंगड मोनजात हांगा बरीच पळोवंक मेळटा.
इतिहास: पांच हजार वर्सां आदी चीन आनी मंगोलियांतल्यान लोकांचे कांय पंगड हांगा पावले. ब्राँझ आनी ताचे उपरांत लोखण तयार करपाचें गिन्यान हांगाच्या लोकांनी उपरांत चीनाकडल्यान मेळयलें. कोरियन राजाचें घराणें इ. स. प. ११२२ सावन कोरियाचेर राज्य करतालें अशें म्हण्टात, पूण हाका इतिहासीक पुरावो मेळूंक ना. चीनांतल्यान आयिल्ल्या किजा ह्या विद्वानान उपरांत हांगा सत्तेची थापणूक केली. ताचे उपरांत इ. स. प. १९४ तो वीमन घराणें सत्तेचेर आयलें. ताच्या फुडल्या काळांत कोरियांत तीन राजघराणीं सत्ता चलयतालीं. उत्तरेवटेन कोगुर्यो, नैर्ऋत्येवटेन पेकचे आनी आग्नेयेवटेन बळीश्ट तशेंच सुसंस्कृत अशें सिला घराणें आशिल्लें. सिला सत्तेच्या काळांत कोरियांत बौध्द धर्म पावलो. ९१८ त वांगकन (८७७-९४३) हाणें थापणूक केल्ल्या कोर्यो घराण्यान ९३६ मेरेन पुराय देशभर आपलो शेक गाजयलो. ह्या घराण्याचे सत्तेच्या सुमार ५०० वर्सांच्या काळांत हांगा चीनाचो समाजीक, राजकी आनी वैचारिक प्रभाव आशिल्लो. परक्यांच्योय हांगा बऱ्योच घुरयो येताल्यो. १३९२ त यी घराण्यांतल्या यी साँगग्ये (१३३५-१४०८) हाणें सत्ता हातासलीं. ताणें बौध्द धर्माचे सुवातेर कन्फ्यूशस मताचो राजधर्म आपणायलो. हे सत्तेखालाच सोल ही राजधानी जाली. छापखान्याखातीर धातूचे ठशे जगांत पयलेच फावट १४०३ त हांगा तयार जाले. १४४६ त कोरियाचो व्हड राजा सेजोंग (१३९७-१४५०) हाणें कोरियन मुळाक्षरां तयार केलीं. हे लिपयेक ‘हांगल’ अशें म्हण्टात. इतिहास, भूगोल, संगीत, राज्यकारभार ह्या विशयांचेर पुस्तकां तयार जालीं. पावस मेजपाचीं यंत्रां तयार जावन तीं देशभर उपेगांत आयलीं. १५९२ त जपानी राजा हिडीयोशी हाणें ह्या देशाचेर घुरी घाली, पूण हांगाचो नौदलमुखेल सुनसिन हाणें ती घुरी परतायली. पूण सदांकाळ झुजाच्या संकश्टांत सांपडिल्ल्या चोसन राजाक निमणो मांचू सत्तेचो मांडलिक जावचो पडलो. अठराव्या शेंकड्यांत योंगजो आनी चोंगजो हांणी
