कोरडे, प्रमोद शिवराम: (जल्म: २९ डिसेंबर १९३४, बेळगांव).
गोंयचो सुटके झुजारी. १९५४ वर्सां सावन तो ‘आझाद गोमंतक दल’ संघटनेचो वांगडी आसलो. सुटके झुजारी मोहन रानडे हाच्या फुडारपणाखाल ताणें सुटके झुजांत जायतो वावर केला.
आपलो भाव माधव कोरडे हाची चवकशी करपाक गेल्ले कडेन १२ ऑगस्ट १९५५ दिसा पोलिसांनी ताका धरलो. तीन दीस ताका बंदखणींत दवरून, ताच्या भावाक अटक करतकच ताची सुटका जाली. १६ नोव्हेंबर १९५६ दिसा ताका परतो धरलो.
उपरांत २६ डिसेंबर १९५६ दिसा गोंयच्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालयामुखार ताची चवकशी जाली आमी ताका अठरा म्हयने बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. ते भायर बारा वर्सांखातीर ताचे राजकी हक्क काडून घेतले. १६ मे १९५७ दिसा ताची सुटका जाली.
बंदखणींतल्यान सुटले उपरांत कृष्णराव राणे हाच्या फुडारपणाखाल तो राजकी वावर करुंक लागलो. गोंय सुटके उपरांत १९६३ वर्सा कुट्टी-खांडेपार ग्रामपंचायतीचो वांगडी म्हूण तो वेंचून आयलो. १९७२ वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
कोरडे, मनोहर शिवराम: (जल्म: ३० जुलय १९२८, बेळगांव). गोंयचो सुटके झुजारी. ताणें माध्यमिक मेरोन शिक्षण घेतलें. ‘आझाद गोमंतक दल’ संघटनेचो तो वांगडी आसलो. १६ नोव्हेंबर १९५५ दिसा पोलिसांनी ताका धरून बंदखणींत घालो. उपरांत ७ जानेवारी १९५७ दिसा ताची सुटका केली. १५ ऑगस्ट १९७२ दिसा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
कोरडे, माधव शिवराम: (जल्म: २९ ऑक्टोबर १९३१, कुट्टी-फोंडें).
गोंयचो सुटके झुजारी. ताणें माध्यमिक शिक्षण पोर्तुगेजींतल्यान घेतलें. ‘आझाद गोमंतक दल’ संघटनेचो तो वांगडी आसलो. १९५० वर्सा ताणें मोहन रानडेच्या फुडारपणाखाल वावर केला. ‘तांबडी माती’ वाठारांतल्या पोलीस ठाण्याचेर जाल्ल्या अपेशी हल्ल्यांत ताणें वांटो घेतिल्लो. १९५४ वर्सा हळदोणें पोलीस ठाण्याचेर हल्लो करपांत ताणें मोहन रानडे, रामदास चाफाडकर आनी बाळकृष्ण भोंसले हांच्या वांगडा वांटो घेतिल्लो. फर्मागुडी वाठारांत आजेंति कासिमीरु मोंतैरु ह्या पोर्तुगेज अधिकाऱ्याचेर आनी फोंडेंच्या कुट्टी वाठारांत आशिल्ल्या पोर्तुगेज लश्करी गस्तीचेर हल्ले करपाचे जे दोन अपेशी बेत आंखिल्ले, तातूंत ताचो वांटो आशिल्लो. पाळी मिनाखणीचेर हल्लो करून थंयचीं स्फोटक द्रव्यां जप्त करपांतूय ताणें वांटो घेतिल्लो. सालाझार राजवटीक तेंको दिवपी गोंयकार किस्तोद फेर्नांदिश हाच्या खुनाच्या संबंदान ऑगस्ट १९५५ वर्सा पोलिसांनी ताका धरलो आनी खूब त्रास दिले. उपरांत २८ डिसेंबर १९५६ दिसा ताका बावीस वर्सां खर बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. तेभायर दंड म्हूण १८,००० इस्कूद भरपाक लायले वा दंड भरपाय म्हूण दोन वर्सां बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. ११ जानेवारी १९५९ दिसा नामदेव हरमळकार, पांडुरंग राणे, आनी विजयराव राणे हांचे वांगडा तो शिटूकपणान बंदखणींतल्यान सुटलो आनी गुप्तपणान मुंबय गेलो. उपरांत तो ‘रांकूर पात्रियोतिका’ पक्षांत गेलो. ह्या पक्षांत रावन ताणें पोर्तुगेज ठाण्याचेर जायते घातकी हल्ले केले. सप्टेंबर १९५९ ते १९६१ वर्सा मेरेन मुंबयच्या ‘क्रिमिनल इन्वेस्टिगेशन डिपार्टमेन्ट’ ह्या खात्याखातीर ताणें गोंयचे शिमेर दुभाशी म्हूण वावर केला. १७ डिसेंबर १९६१ दिसा जेन्ना भारतीय सैन्य फोंड्या पावलें, तेन्ना ताणें तांका मार्गदर्शन केलें. १९७२ वर्सा भारत सकरारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
कोरडे, शिवराम वासुदेव: (जल्म: ६ सप्टेंबर १९०३, कुट्टी-फोंडें; मरण: ४ जानेवारी १९८२).
गोंयचो सुटके झुजारी. ताणें प्राथमिक शिक्षण मराठी आनी पोर्तुगेजींतल्यान घेतलें, ‘आझाद गोमंतक दल’ संघटनेच्या वावुरप्यांक जेवपाक आनी रावपाक दिवप, तांचीं शस्त्रां सुरक्षित जाग्यार लिपोवन दवरूपाक तांका आदार दिवप, असलीं कामां तो सुटके चळवळीच्या काळांत करतालो. ताचो पूत माधव कोरडे हाका धरतना ऑगस्ट १९५५ वर्सा पोलिसांनी ताच्या घराचेर धाड घाली. ताच्या घरांत आशिल्लीं पिस्तुलां आनी दारुगुळो जप्त केलो. १६ नोव्हेंबर १९५५ दिसा पोलिसांनी ताका धरून बंदखणींत दवरलो. गोंयच्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालयामुखार चवकशे उपरांत जानेवारी १९५७ वर्सा ताची सुटका जाली. बंदखणींतल्यान सुटल्या उपरांत तो परतो राजकी वावर करूंक लागलो. १९७२ वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
कोरिया (उत्तर/ दक्षिण): आशियाच्या ईशान्या वाठारांतले दोन देश. दोनांयचें वट्ट क्षेत्रफळ: २,२०,८९१ चौ. किमी. विस्तार: नैर्ऋत्येवटेंतलो चेजू जुंवो आनी दर्यादेगेलागच्या सुमार ३,३०० जुंव्यांसयत ३३० ७’ उत्तर ते ४१०१’ उत्तर आनी १२३०४५’ उदेंत ते १३०० ५०’ उदेंत. हाचे उत्तरेवटेन चीन, सामक्याच ईशान्येवटेनच्या तोंकार रशिया, अस्तंतेक हळडुवो दर्या, उदेंतेक जपानाचो दर्या, दक्षिणेक चिनी दर्या आनी आग्नेयेवटेन कोरियाचो दर्या. दुसऱ्या म्हाझुजाच्या निकालाचो परिणाम म्हूण रादकी कारणांखातीर १९४५ त ३८० अक्षवृत्ताचेर ह्या एका देशाचे दक्षिण आनी उत्तर कोरिया अशे दोन वेगळे प्रदेश जाले आनी कोरियन झुजाउपरांत (१९५०-५३) उत्त्तर आनी दक्षिण कोरिया अशे दोन स्वतंत्र देश अस्तित्वांत आयले. उत्तर कोरियाचें क्षेत्रफळ १,२२,३७० चौ. किमी.; दक्षिण कोरियाचें क्षेत्रफळ ९८,४२१ चौ. किमी. उत्तर कोरियाची राजधानी प्येंगयांग आनी लोकसंख्या: २,०५,४३,००० (१९८६); जाल्यार दक्षिण कोरियाची राजधानी सोल आनी लोकसंख्या: ४,१५,६८,००० (१९८६). कोरियन लोक आपले भाशेंत ह्या वाठाराक ‘हानगुक’ अशेंय म्हण्टात. कोर्यो घराण्यावयल्यान ह्या देशांक ‘कोरिया’ हें नांव पडिल्लें. कोरिया म्हळ्यार ‘ऊंच दोंगरांची आनी लखलखपी प्रवाहांची भूंय’ असो अर्थ जाता.
भूंयवर्णन: कोरियाचो सुमार ८०% वाठार दोंगरांनी भरला. कितल्याशाच ऊंच दोंगरातेमकांमदले पॅक्तू २,७४४ मी. हे सगळ्यांत ऊंच आसा. क्वान्मो: २,५४१ मी.; म्योह्यांग: १,९०९ मी.; कुमगंगा: १६३८ मी. आनी चेजू जुंव्यांवेले हाल्ला: १,९८० मी. हीं हेर ऊंच दोंगरातेमकां आसात. तॉबाक सोबाक ह्यो मुखेल पर्वतांवळी आसात. सोबाक पर्वतांवळींमदलें चिरीसान हें १,९१५ मी. चें सगळ्यांत ऊंच दोंगरातेमक आसा. उदेंतेवटेनची दर्यादेग सामकीच अशीर आसा. अस्तंतेवटेनची दर्यादेग त्या मानान रुंद आसा. नैर्ऋत्य-दक्षिण वाठारांतल्या न्हंयच्या देगणांत पिकाळ मळां आसात. दक्षिण दर्यादेगेसावन सुमार ८० किमी. पयस कोरियाचो सगळ्यांत व्हडलो जुंवो चेजू आसा. जपान दर्यांत आशिल्लो उल्लूंग जुंवो ज्वालामुखीखातीर नांवाजलां. उत्तरेवटेनच्या पेवसान दोंगरावाठारांतय भूंयकांपांची आनी ज्वालामुखीची बरीच शक्यताय आसता; पूण जपानच्या मानान कोरियांत भूंयकांप उणेच जातात.
कोरियांतल्या न्हंयांची लांबाय चड व्हडली ना. उत्तरेवटेनच्या पॅक्तू पर्वत वाठारांत यालू न्हंय भायर सरता. ती उत्तर शिमेवेल्यान नैर्ऋत्येवटेन ७८६ किमी. व्हांवत वचून हळडुव्या दर्याक वचून मेळटा. त्याच वाठारांतल्यान दुसरी न्हंय तुमन ही ५१७ किमी. मेरेन व्हांवन जपान दर्याक मेळटा. प्येंगयांग वयल्यान वचपी तॅदाँग न्हंय आनी इम्जिन ह्यो हांगाच्यो हेर न्हंयो. तेभायर दक्षिण कोरियांत हान, कुम, याँगसान,
