Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/602

From Wikisource
This page has not been proofread.

Suraj

गणितीय संकेतनां, चिन्हां आनी संज्ञा: खाशेलीं गणितीय चिन्हां, संकेतनां आनी संज्ञा वापरतकच गणिती कृत्यांची मांडावळ संक्षिप्त स्वरुपांत सुटसुटीत आनी सोपी जाता. तेचप्रमाण तीं कृत्यां कशीं घडोवन हाडचीं, ह्या विचाराकूय चालना मेळटा. एकाद्र्या शब्दसमूहाचो परत परत जावपी वापर टाळपाखातीरूय गणितीय चिन्हांचो वापर जाता. गणितांत सद्या वापरांत आशिल्लीं संकेतनां चिन्हां आनी संज्ञा हांचो संच जायत्या नामनेच्या गणितज्ञांच्या संशोधनांतल्यान आनी कितल्याशाच वर्सांच्या वापरांतल्यान तयार जाला. कांय आर्विल्ल्या गणितशाखांचे आडवाद सोडल्यार सद्या ह्या चिन्हांचो वापर आंतरराश्ट्रीय आसा.

सुरवातीच्या काळांत वापरिल्लीं चिन्हां हीं चड करून त्या त्या कृत्यांच्या संदर्भांत वापरांत येवपी शब्दांचीं आद्याक्षरां वा लघुरूपां आसतालीं. व्हेता (1540-1603 ) , ऑट्रिड (1575-1600), देकार्त (1596-1650) आनी लायब्निट्स (1646-1716) हांणी ह्या चिन्हांच्या वापराचो बारकायेन आनी खोलायेन अभ्यास केलो. सतराव्या शतमानाचे अखेरेक, अर्थाची स्पश्टताय आनी छापणावळीचें सोपेपण ह्यो गजालीं मतींत घेवन तो मेरेन वापरांत आशिल्ल्या चिन्हांचें लायब्निट्स हाणें प्रमाणीकरण केलें. विचार आनी कल्पना हांचो अङ्यास लेगीत चिन्हांवरवीं करचो, अशें तांकां दिसतालें. पूण एकुणिसाव्या शतमानांत जॉर्ज बूल (1815-64) हाच्या 'An investigation of the laws of thought on which are founded the Mathematical theories of logic & probabilities' हें पुस्तक उजवाडाक योमेरेन लायब्निट्स हाच्या विचारांक मूर्त स्वरूप आयलें ना. विसाव्या शतमानाच्या पयल्या अर्दांत गणित आनी गणिती कृत्यां हांच्या बांदावळीचे विस्कटावणेंत आनी चिन्हांकित तर्कशास्त्र ह्या विशयांत गणितीय चिन्हां आनी संज्ञा हांका म्हत्व प्राप्त जालें. विंगड विंगड गणितशाखांत वेगवेगळीं चिन्हां वापरतात. तातूंतल्या कांय मुखेल चिन्हांची म्हायती सकयल दिल्या.