आपलें पत्र एक उतर लेगीत बरयनासता धाडून दिलें.तें पत्रमुक्ताबाईच्या हातांत आ चवदाशीं वर्सां जियेवन कोरो तो कोरोच अशें म्हळें. उपरांत नेशवरान त्या कोया पत्राक उतर् म्हूण पांसशट होंवयो बरोवन धाडल्यो. होच ग्रंथ चांगदेवपासष्टी नांवाक गाजलो.फुडें चांगदेव जित्या वागाचेर बसून नेशवराक मेळपाक आळंदीक गेलो.थंय ताचें स्वागत करपाखातीर नेशवर आपल्या चोगूय भावंडांवांगडा वण्टीर बसून ताचे भेटीक गेलो.तें पळयतकच चांगदेवाचे मुक्ताबाईकडल्यान उपदेश कोलो, जेवर चांगदेव गिन्यानी भक्त जावंचेआदी गोरक्षनाथाची शिष्या आनी ज्येश्ट योगिनी मुक्ताबाय हिचेकडल्यान उपदेश घेतिल्लो तिचे समामुक्ताबाईचो अवतार मानून रावपाक लागलो.धी उपरांतच जांगदेव नेशवराच्य पंगडांत पावलो आनी नेशवराची भयण चांगदेवान व्हड प्रमाणांत अभंगांची रचणूक केल्या.अभंगांची रचणूक केल्या.चमत्कारान भरिल्लीं कूटां बरोवप हें चांगदेवाचें खाशेलपण आसलें. चांगदेवाच्या नांवारतत्वसार नांवाचोएक ग्रंथ आसा.तातूंतल्यान होवयांचोआंकडो 1036 आशिल्याचो कळटा.पूण तातूंतल्यान 405 होंवयो वाचूंक मेळटात.हातूंत चागदेवाची सगळ्यांन पयलीं पद,पिंड, रुप आनी रुपातीत हांची विस्कटावणी केल्या आनी उपरांतनिर्गुण भक्तीचो नियाण केला.निर्गुण भक्तीचें लक्षण सांगतना चांगदेव म्हणटा,जे पाप पुण्यापूर्वी जन्ममरणाते हारवी महाबोधु चेववी आत्मंस्वरूपे जे दुसरेपणा हाणी स्वर्ग संसारी धुणी नेर्गुण भक्तीचें स्वरुप सांगताना मनपवन,षट्चक्रे, कुंडलिनी, लयलक्षयोग,समाधी, पंचभूते, शून्य,वज्रासन सारक्या हठ्योगसाधनाची म्हायती तातूंत दिल्या. फुडें निर्वाण आनी सिध्दयोग हांचें प्रतिपादनकरुन बम्हविवरण करतनाआनी तांचे हे लुटमारीक चांचेगिरी ताणें तत्वमसि ची फोड केल्या.ह्या ग्रंथाची रचणूक इ. स.1312 त हरिश्चंद्रगडाचेर (जि. नगर) जाली,अशें कळटा. सघा खानदेशांतल्या एदलाबाद लागीं चांगदेव गांवांत (सघाचें सुंदरपुर)चांगदेवाचें देवूळ आसा आनी गोदावरी न्हंयचे देगेर पुणतांबे ह्या गांवांत ताची समाधी आसा.
-कों. वि. सं. मं.
चांचेगिरी: खुल्या समुद्रांत घोळपी जहाजां,गलबतां, पडाव, आगबोटी हांचेर घुरी घालून लुटमार करपी दरोडेखोरांक चांचे अशें म्हण्टात अरबीसकाकाकाठेवाडलागसार चांच नांवाच्या जुंव्यावयले रहिवाशी अशी लूट करताले, देखून ह्या धंघाक चांचेगिरी नांव पडलें, अशें म्हणटात.चांचे लोक वापरतात त्या तोंचीसारक्या तोंकदार मुंडाशावयल्यान हें नांव पडलें, अशें आनीक एक मत आसा.
सुमार 2000 वर्सांपयलीं रोमन साम्राज्यांत भूमध्य सागरांत चांचेगिरी चलताली.नार्वे, स्पेन, इंगलंड,फ्रांस ह्या देशांतले दर्यावर्दी मनीस संघटित टोळयो करुन ही चांचेगिरी करतालो.फुडें भूमध्य सागरांत चांचेगिरीक आळाबंद बसतकच तांणी आपलो व्याप तांबडो समुद्र, मादागास्कार (मँलँगँसी) ,वेस्ट इडीज,अमेरिका हांगाचो सागरीवाठार आनी भारताचो सोद लागतकच हिंदी महासागरामेरेन वाडयलो.भारताच्या इतिहासांतूय चांच्यांनी वेपार्यांक लुटिल्यांचीं खूब उदाहरणां मेळटात. शिवाजीन जलदुगं बांदलें, तातूंत परकीयांची चांचेगिरी आळाबंदा हाडप, हो मुखेल हेत आशिल्लो.
ल्हान- ल्हान जुंव्यांचेर रावन ऐन सुवातींचेर जहाजां लुटप आनी चांचेगिरी करप,हो कांयदर्यावर्दी लोकांचोफितूर जाताले. वेवसायूच जाल्लो.खुबदां कांय असंतुश्ट खलाशी लेगीत ह्या चांच्याक फितूर जाताले.चांचेगिरी संघटीत स्वरुपची आशिल्यान आनी राशट्राचेशिमेभायर घडिल्यान ताचेर खुल्या समुद्रांत नियंत्रण दवरप, शासनाक तशेंच संरक्षण वेवस्थेक कठीण वताले.चाच्यांक तोंड दिवपाखातीर वेपारी लोक जहाजांचेर शस्रधारी सैनीक दवरपाक लागले,प्रवसाक वतना एकठांय जावन वचपाक लागले,संरक्षक गलबतां घेवनूय उदकायेरादारी जावपाक लागली.अंतरराशट्रीय काधाप्रमाण चांचेगिरी हो एका खाशेल्या राश्ट्राआड वा मनशाआड गुन्यांव नासून सगळ्या मनीसजातीआड गुन्यांव जावन आसा.चांच्यांक धरप,तांकां ख्यास्त दिवप हो दरेक राश्ट्राचोअधिकार आनी कर्तव्य आसा,1957 त जिनिव्हा परिशदेन चांचेगिरीचो व्याख्या केल्या, तातूंत सकयले विशय आस्पावतात. 1. राशट्रीय शिमेभायर जहाज वा विमान हांची लूटमार,जहाजांतल्या आनी विमानांतल्या मनशांचेर धुरयो घालप आनी तांचें उपहरण करप. 2. चांचेगिरी करपाच्या उदेशान एकाद्र्या विमानाच्या वा जहाजाच्या कार्यांत आपखोशयेन वांटो घेवप.खूब वाडल्या. 3. चांचेगिरी करपाक उतेजन दिवप वा मदत करप हो चांचेगिरीचो भाग आसा अशें मानतात. वाफेच्या इंजिनाचो आनी जलद पाणबुड्यांचो सोद लागतकच चांचेगिरी कांय प्रमाणांत अळाबंदा आतली.बिनतारी संदेशवहनाची तजवीज,जहाजावली संरक्षण वेवस्ता हाकाय लागून चांचेगिरीचें प्रमाण कमी जालां.विमान पळोवन व्हरपाचे प्रका म्हळ्यार हवाई चांचेगिरीफाटल्या25-30 वर्सांत दुसया म्हाझूजांत रशियान उदेंत जर्मनी,हंगेरी हे उदेंत युरोपांतले देश घेतकच कम्युनिस्ट राशटछांत रावपाची जांची इत्सा ना,अशा त्या देशांतल्या कांय लोकांनी सरकाराक विरोध करपाक हवाई चांचेगिरी पयलेच खेप 1948 त केली. 1960 त अमेरीकेंत फरारी लोकांनी माफी मेळोवपाखातीर हवाई चांचेगिरी केली.हेंच तंत्र पँलेस्टायन मुक्तीखातीर आनी खास करुन पँलेस्टाइनचे दर्दशेकडेन जागाचें लक्ष जोडपाखातीर आनी इएलाक मदत करतल्यांकधडो शिकोवचो म्हूण स्थापन जाल्या राजकी संघटनांनी वापरलें. काशमीर समस्येकडे जागाचें लक्ष ओडचें, ह्या हेतान 1971त एक भारतीय विमान पळोवन लाहोराक व्हरुन लासलें.अशे नागरी विमान संघटनेचो तरेन राजकी दहशतवादाखातीर विमानांतले चांचेगिरीचो वापर जावपाक लागलो.. हवाई चांचेगिरीचे गुन्यांव प्रमाणाभायर वाडिल्यान सदस्यांनी 1970 त असले गुन्यांव आळाबंदाहाडपाखातीर अभिसंधी ( CONVENTION ) तयार केली.
-कों. वि.सं.मं.
चांदयकर दताराम गोविंद चव्हाण (जल्म.पिर्ण,चांदय-बारदेस).गोंयचो सुटके झुजारी.मुळावें शिक्षण मराठींतल्यान घेतलें.1959 वर्सा सावन तो गोंय सुटके सैन्यांत ( Goa liberation army)आशिल्लो. तो पीटर आल्वारीसाच्या फुडारपणाखाल काम करतालो नँशनल कौग्रेस गोंय संघटनेवरवीं.ताणें लोकांक गोंयचे सुटकेविशीं प्रेरणा दिवपाचें काम केलां.तो पत्रकां वांटतालो. गोंय सुटके सैन्यान शिरगांव,मुळगांव, मोलें,सांकवाळ आनी सारमनस हांगा मीनखणींचेर इल्ले करप,सुरींग लावप हेसारकीं कामां केलीं. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केला.
-कों.वि.सं.मं.
चांफो. कनक चांफो:(मराठी- कनक चाफा, हिंदी- खांबर,, रामधन चंपा, कनड- नारोळे, मुदा,संस्कुत- कनकचंपा,इंगलीश- गोल्डन चंपक,लॅटीन- ऑक्ना स्ववॅरोजा, ऑ.जाबोटपिटा, कूळ- ऑक्नेसी).उंचाय सुमार 2.5 मी. हो सुंदर पानझडी आनी ल्हान रुख कोंकण आनी उतर
