चित्रगुप्त-चित्रपट हो अतिवास्तववादंची जनक आसलो. ताणे आपल्या काव्य, चित्रां आदी आनी रंगभयेत गूढ वातावरण हाचे स्वभावीक गूण चित्रांत दाखोवपाक वस्तुनिरपेक्ष अप्रतिरुपाकारांतल्यान क्रियाचित्रण हो प्रकार वयर गोंय आनी चित्रकलाः चित्रकलेच्या मळार गॉयचो वांटो म्हत्वाची आसा. लक्ष्मण पै, मारियो मिरांदा, गणपतराव लाड, आंतोनियु त्रिन्दादी, रघुवीर मुळगांवकर, मंगेश केंकर, आग्नेल फॉसेका, फ्रान जुआंव डहाणूकर हे गॉयचे गाजिल्ले चित्रंकार आसात. दोन कंलामंदिरां (studi०) ४० च्या दशकांत गॉयांत आसली. अTस्नT. -"कीं. वि. सं. मं. दवरपी, यम-दरबारतलो एक अधिकारी असो चित्रगुप्ताचो पोरन्या भारतीय साहित्यांत उल्लेख मेळटा. चित्रगुप्ताचे उत्पत्तीविशीं दोन कथा चलतात त्यो अश्योः १. एक फावट ब्रह्मदेव ध्यानाक बशिल्लो आसतना, ताच्या वर्णावेल्यान ताका चित्रगुप्त हें नांव पडलें. ब्रह्मदेवाचे कुडींतल्यान (काया) उत्पन्न जाल्लो, म्हूण ताका ‘कायस्थ’ अशेंय म्हणपाक लगले. ध्यानस्थ जालो आनी ताणे ताका यमलोकांत वचून थंय येवपी जिवांच्या णव पूत जाले. २. मित्र नांवाचो एक कायस्थ मनीस आसलो. ताका चित्रगुप्त आनी दोगाय जाणां प्रभासक्षेत्रार येवन सुर्याची आराधना करपाक लागली. ते चित्रगुप्तान यमाक धर्माचे सार सांगले. उपरांत चित्रेन चित्रगुप्ताक एक महळा. - विचित्रासनासीनमेिन्दुप्रभास्यन्। भजे चित्रगुप्तं सखायं यमस्य । कॉकर्णी विश्वकोश : १ यज्ञ केल्ल्याचे सांगतात. त्याच क्षेत्रांत सांदीपनीच्या आश्रमालागीं एक शिळा आसा. ते शिळेचेर चित्रगुप्ताची प्रतिमा आपल्यो दोन बांयलो आनी - कॉ. वि. सं. मं. चित्रपटः कलात्मकता आनी तंत्रगिन्यान हांचो संगम आशिल्लें एक प्रभावी साधन. छायाचित्रणावेल्यान चलत्चिंत्रणाचो सोद लागलो. चित्रपटांचे युग सुरू जालें. रोखडेच रंगीत चित्रपटूय आयले. हालीच्या काळांत त्रिमितीय (three-dimensional) चित्रपटांचीय निर्मिती जाल्या. डॉ. पीटर मार्क रॉझे ह्या संशोधकान १८२४ त, रॉयल सोसायटी ऑफ लंडन हे संस्थेक 'हालपी-धौलपी वस्तूंचे दृश्यसातत्य' ह्या विशयाचेर एक निबंध सादर केली. १८२६ त सर जॉन हर्शेल हाणे शिलिंगचें एक नाणे भॉवयाभोवतणी धुंवडावन केल्लो प्रयोग, १८३२ त फेनेकिस्टोस्कोपचो सोद, १८३४ त विल्यम जॉर्ज हॉर्नर ह्या संशोधकान लाइफ) नांवाचो प्रयोग, १६४० त रोमच्या आटानाझिउस किर्खर हाणे तयार केल्लो 'मॅझिआ कॅटोष्ट्रिका' हो चित्रदीप अशा विंगड विंगड प्रयोगांतल्यान चित्रपटतंत्राची उदरगत जायत गेली. १८६० त, दाखोवपाखातीर यत्न केले. १८५३ त, एक ऑस्ट्रियन लश्करी दिसतलीं अशी वेवस्था केली. ते उपरांत, रेनो हाणें १८७६ त 'प्रेक्झिनोस्कोप' नांवाचे एक हारशाचे उपकरण तयार केलें. १८९२ त, ताणे 'थिएटर ऑप्टिक पारिसांत सुरू केले. १८७२ त, एडवर्ड माइब्रिज नांवाच्या एका छायाचित्रकारान धांवपी घोडयाचे एकेक छायाचित्र एतिअँन ज्यूल नारे ह्या संशोधकान, १८८२ त छायाचित्रणाखातीर तयार एका सेकंदाक ६० चित्रां घेवपी एक नवी कॅमेरा तयार केली. १८८५ त, अशे फिल्माचे फीत तयार केलें. तातूंत आनीकूय सुदारणा जावन १८८९ त, सद्या उपेगांत आशिल्लें फिल्म तयार जालें. फिल्माची सोद चित्रपटकलेचो जनक अशें म्हण्टात. १८८९ त, लेि ग्रँस ह्या फ्रेंच एडेिसनान १८८९ त आपल्या वांगड्याच्या पालवान कायनेटोग्राफ Ꮦ9ᏑᎸ
