कोंकणी विश्वकोश : १ पातंजल योगसूत्रांत प्रणव म्हळयार 'ओम' काराचो जप करपाक सांगलां. ॐ म्हळ्यार साक्षात परमेश्वर आशिल्ल्यान, प्रणवाची अर्थ पावतात, देव-देवतांची कृपा जाता, भलायकी बरी उरता, इत्सा पुराय जातात, अनेिश्ठ गजाली आफूडनात अशे बरे गूण जपकर्माचे सांगल्यात. अजाणपणान केल्ले पातक जपावरवी ना जावं येता पूण जाणून बुजून केल्लें पातक जपावरर्वी ना जायना अशें मनू (११.४६) सांगता. डॉ. गोपीनाथ क वराज आपल्या पूजातत्त्व ग्रंथांत जपाचे आध्यात्मिक जप ह्या साधनाची संवसारांतल्या सगळ्या संप्रदायांनी आदर केला. आयजमेरेन जायत्या गिन्यानी साधकांनी जपाच्या माध्यमांतल्यान खास उन्नती प्राप्त करून घेतल्या. जपावेळार म्हणपाक येवपी मंत्र मनांतल्यान म्हळ्यार जप न्हय. भावनेन, श्रध्देन, जप करपी भगवंताकडेन लीन जाता. तेन्नाच त्या जपापसून फळ मेळटा. पतंजलीन अशा जपाक मंत्राची भावना म्हळां. मंत्रार्थाचे भावनेन जप करपी ल्हव ल्हव मंत्रमय जायत वता होच जपाचो मुखेल उद्देश जावन आसा. यहूदी (ज्यू), क्रिस्ती आनी इस्लाम धर्मात मंत्रजपाची पध्दत आसा. संप्रदायाची दीक्षा जे व्यक्तीक दितात ती व्यक्ती थारायिल्ले देवतेची मंत्र जपता. हो मंत्र गुरुन दिवपाचो आसता. भारतांत मुजी वेळार मुंज्याक भट, सावित्री मंत्राची उपदेश करतात. ही मंत्र गायत्री छंदात गीयांत तेचपरी कोंकणांत जानवें धारण करपी वर्गाभितर, मुजीच्या वेळार मुंज्याक 'गायत्री मंत्राचो' उपदेश करपाची चाल आयजूय चलता. - - कीं. वि. सं. मं. जपान: आशियाई उत्तर पॅसिफिक म्हासागरांत आशिल्ली एक देश हाका जपानी लोक 'नेिपोन' वा 'नेिहोन' अशेंय म्हण्टात. ह्या नांवाची अर्थ सुर्याचे मूळ असो जाता. जपानाक उदेत्या सुर्याचो देश म्हूण वळखतात. क्षेत्रफळ ३,७७,७०८ चौ.किमी.; विस्तार सुमार २४* उत्तर ते ४६ * उत्तर आनी १०३' उदेंत ते १४७" उदेत. लोकसंख्याः १२,१५,१०,००० (१९८६). राजधानी- टोकियो. देशांत हजारांनी ल्हानव्हड हेर जुवे आसात. जपान हो एक दोंगरी वावर भूयकांपूय बरेच जातात. होन्शू हो जपानांतलो सगळ्यांत व्हड जुवो. ह्या र्जुव्याचेर जपानी आल्प्स पर्वत आसा, माउंट फुजी हो ह्या देशांतलो नामनेची पर्वत. हाचे तेंगशेची उंचाय ३,७७६ मी. इतली आसा. जपानांत न्हंयो खूब आसात. हातूंतल्यो म्हत्वाच्यो म्हळ्यार शिनानी, हाचो आवांठ सादारण १० लाख चौ.केिमी. आसा. हवामान: जपानाच्या वेिंगड विंगड वाठारांनी हवामान वेगवेगळे आसले, तरी व्हड आनी खर गीम जाल्यार ल्हान आनी शीतळ शिंयाळी हें प्रवाहांचो हांगाच्या हवामानाचेर परिणाम जाता. ह्या देशांत शिंयातेंपार खुबकडेन दंव पडटा; पावसाळ्यांत बर्फ पडटा. हांगा पावस उटंगारांनी वाठारांनी वसक सरासरी १०० मिमी. पावस पडटा. जपानांत जून-जुलय वनस्पत आनी मोनजातः जपानातली भूय पिकावळीक तशी बरी ना. हांगा तरेकतरच्या मातयेचे प्रकार आसात. पूण पीक फाव त्या प्रमाणांत जपान प्रकारचीं झाडां जातात. ह्या झाडांतल्यान लांकूड मेळटा आनी ह्या तीन प्रकारचीं आसात- १. अरुंद पानांचीं रानां, २. भरसल्ले जातीचीं राना. जपानांत पयलीं दिसपी बरीच मीनजात सद्या काबार जावन गेल्या. बेंजर, रानदुकर, ऑटर, चानयो, सोशे हांचे प्रमाण चड आसा. बोकीं, इतिहासः जाणकारांच्या मतान सद्याच्या जपानी लोकांचे पूर्वज लोक. इ.स.प. च्या काळांत हांगा सुर्वेक जोमोन संस्कृताय आशिल्ली. ह्या काळार जपानी लोक जनावरां, नुस्तें, फळां, झाडपालो खावन दीस सारताले. उपरांत हांगा आशियाच्या हेर वाठारांतले लोक आयले. ते शेतकामाचेर जियेवंक लागले. ही काळ इ.स.प. २०० चो आशिल्ली. इ.स.प. च्या चवथ्या शतमानांत जपानांत सादारणपणान चिनी संस्कृताय पावली. इ.स. ५९३ सावन हांगा राजेशाय सुरू जाली. ह्या तेंपार हेयन (उपरांत क्योटो) हें राजधानीचे शार आशिल्लें. ही राजवट इ.स. ८५८ वसामेरेन चल्ली. उपरांत राज्यकारभार, फुजीवारा ह्या भाटकार घराण्याकडेन गेलो. ह्या घराण्यान सुमार ३०० वसाँ राज्य चलयले. जालो. ह्या वर्गात दोन पंगड आशिल्लेः तायरा आनी मिनामोतो. राजाचे आनी हेर दरबारी लोकांचें बरेपण घेवपाखातीर ह्या दोनूय पंगडांमदी सदांच झुजां जाताली. ११६० वसा मिनामोतो घराण्यान राज्यकारभार आपल्या हातांत घेतली, पूण ११८५ त तायरा घराण्यान तांकां काबार करून योरितोमो ह्या आपल्या घराण्याच्या आपले राज्य हांगा घट केले. ११९२ त राजान योरितोमो हाका शोगून (सेनापती) अशी पदवी दिली. १३३६ वसर्ग आशिकागा ह्या सामुराई फुडान्याकडेन राजवट आयली. १५८५ त तोकुगावा घराण्याचे राज्य चालू जावन तें १८६७ वसा शोगुनची सत्ता पुरायपणान सोंपून दाइम्यो ह्या संरजामदारी पंगडाकडेन जपानची राजवट आयली. १८६८ वसर्ग मुत्सुहितो हो सान भुरगो राजगदयेर बसलो, ह्याच वर्सा राजधानी क्योटो हांगासावन एडो (उपरांतचे टोकेियो) ह्या शारांत हाडली. राजान स्वता जपानांत सुराज्य हाडले, अशें जाहीर करुन स्वताक 'मेजी' ही भोवमानाची पदवी घेतली. जपानाच्या इतिहासांत १८६७ त देशांत सुरू जाली. सरकारान केितल्योश्योच शाळा उक्त्यो करून तांत्रिक शिक्षणाची बुन्याद घाली. अस्तंतेकडल्यान बन्योच गजाली शिकून जपानान उद्येगीक क्रांती सुरू केली. १८८९ वस पयली राज्यघटना तयार जाली आनी तिचेवरवी ह्या देशाचो कारभार चलूंक लागलो. १८९४ सावन फुडल्या ३०-३५ वसाँच्या काळांत जपान बन्याच ゆ乙R ल्हानव्हड झुजांनी घुस्पलो. पयले झूज कोरियाच्या प्रस्नावयल्यान चीन १९१४ त रशिया-जपान झूज जालें आनी ह्याय झूजांत जपानाकूच जैत मेळ्ळे. १९१४ त पयल्या झुजाक सुरवात जातकच जपानान इंग्लंडावांगडा कबलात करून जर्मनीवांगडा झूज जाहीर केलें. हाका दुसच्या म्हाझुजांतूय जपानान वांटो घेतली. डिसेंबर १९४१ त, ह्या देशान अमेरिकेवांगडा झूज सुरू केलें. ताचेपयली ताणे जर्मनी आनी हांचेमदलें झूज १९४५ मेरेन चल्लें. जपानान अमेरिकेच्या पर्ल हार्बर
