फाळणी जाली.जिनाचें फुडारपण आनी मुत्सद्देगिरि जैतिवंत जाली आनी स्वतंत्र पाकिस्तानची निर्मिती जाली.महंमद अली जिना पाकिस्तानाचो पयलो गव्हर्नर आनी पाकिस्तान संविधान स्मितीचो अध्यक्ष जालो.नव्या राश्ट्राच्यो कांय समस्याय ताणें सोडयल्यो.सुर्वेक ताणें धर्मातींत राज्यघटना निर्माण करपाचेर भर दिल्लो;पूण डिसेंबर १९४७ च्या लीग अधिवेशनांत पाकिस्तान हें मुस्लिम राश्ट्र जातलें, अशें ताणें जाहीर केलें.पाकिस्तानचो गव्हर्नर जनरल म्हूण उदेंत पाकिस्तानच्या दौऱ्याचेर आसतना उर्दू हीच पाकिस्तानाची राश्ट्रभाशा जातली,अशी घोशणा केल्ल्यान थंयच्या बंगाली विद्यार्थ्यांनी ताचेआड निदर्शनां केलीं.पाकिस्तान राश्ट्राचो जनक म्हूण आर्विल्ल्या इतिहासांत जिनाक म्हत्व प्राप्त जालें.
जिनीव्हा:स्वित्झर्लंडच्या जिनीव्हा कॅंटनची(Canton)आंतरराश्ट्रीय म्हत्वाची राजधानी.जिनीव्हा कॅंटनचें वट्ट क्षेत्रफळ:२८२ चौ.किमी.;मुखेल शाराचें क्षेत्रफळ:६२ चौ.मैल.;लोकसंख्या:१,५९,९०० (१९८७) आसून उपनगरांसयत ३,६२,१००(१९८६) इतली आसा.जिनीव्हा सरोवरांतल्यान ऱ्होन न्हंय जंय पावता,थंय हें शार आसून 'लघु नगरांची राणी' अशें जिनीव्हाचें वर्णन करतात.स्वित्झर्लंडचे भुंयेचेर आसा,म्हूण ताका स्विर नगर म्हणटाले.आंतरराश्ट्रीय रेडक्रॉस,आंतरराश्ट्रीय श्रमिक संघटना,संवसारीक भलायकी संघटना आनी हेर १५० वयर आंतरराश्ट्रीय संघटनांची मुखेल कार्यालयां हांगां आसात.१९२० सावन राश्ट्रसंघाची कचेरी हांगा आशिल्ली आनी आतां संयुक्त राश्ट्र संघटनेचें युरोपीय कार्यालय जिनीव्हाकूच आसा.हांगाच्या लोकांत १९७० त ३४% परदेशी,मुळचे जिनीव्हांतले ३०% आनी उरिल्ले हेर स्विस कॅंटनातल्या आयिल्ले.सदच्या इटली आनी फ्रांसांतल्यान आयिल्ले लोक तशेच स्पेन,पोर्तुगाल,अमेरिका,आशिया,आफ्रिका हांगासावन आयिल्ले आप्रवासी(Immigrants)आशिल्ले.पयलींचे 'प्रोटेस्टंट रोम'हें खाशेलेपण वचून आतां थंय कॅथलिकांचो आंकडो चड आसा. आल्प्स आनी जुरा दोंगरामदले वाटेचेर नियंत्रण दवरपी आनी इटलींत वचपी बऱ्याच खिंडीचें केंद्र अशी मोक्याची सुवात जिनीव्हाक मेळ्ळ्या.जिनीव्हा सरोवराचो सोबित देखाव,ऱ्होनची नितळ-निळी न्हंय,ताचेवेलो सुंदर पूल,सालेव्हचे ऊंच-ऊंच सुळके(tusks)आनी हूरा दोंगरांची वळ,शामॉनी देगणांत दिसपी 'मॉं.बलां' वा 'मौट ब्लॅंक' हें आल्प्सचें सगळ्यांत ऊंच तेमक,न्हंयच्या आनी सरोवराच्या पात्रांत भोंवपी ल्हान व्हड बोटी,हांकां लागून जिनिव्हाक एक वेगळीच सोबीतकाय आयल्या. शाराचें शांत वातावरण आनी मनभुलोवणी सैमाची सोबितकाय हाकालागून कितल्योशोच आंतरराश्ट्रीय झूज-समाप्ती परिशद,१९५५ ची शीतझूज थांबोवपाखातीर जाल्ली शिखर परिशद,१९६२-६३ ची नि:शस्त्रीकरण आनी अण्वस्त्रचाचणी विशींची परिशद ह्यो मुखेल परिशदो हातूंत आस्पावतात.१८६४ ते १९४९ ह्या काळांत झुजांत आनी झुजकाळांत सैनिकांक आनी नागरिकांक मेळपी अमानुश वागणूक आळाबंदा हाडपाक आनी झुजाच्या वायट परिणामांची खरसाण उणी करपाखातीर जे जे आंतरराश्ट्रीय तह-संकेत जाले,तांकां 'जिनीव्हा झुजसंकेत'अशें म्हण्टात. शासकीय,अर्थीक आनी संवसारीक सांस्कृतीक केंद्र म्हूण स्वित्झर्लंडांत जिनीव्हाक खूब म्हत्व आसा.जिनीव्हा हें स्वित्झर्लंडाचें मुखेल उदेगीक केंद्र आसून हांगा जायत्यो बॅंको आनी हेर अर्थीक वेवसाय केंद्रां आसून घडयाळां,मोटारी,सायकली,अॅल्युमिनियम हांचे व्हडले कारखाने आसात.तरेकवार कपडे,अलंकार,आभूशणां हांचे विंगड विंगड वेवसाय हांगा चलतात.हालींच्या काळांत हांगा जलविघुत उत्पादनाखातीर लागपी टर्बाइन्स आनी आल्टर्नेंटर, विघुत सामग्री आनी हेर यंत्रां आनी उपकरणां हआंचें उत्पादन जाता. जिनीव्हाचे सुंदर इमारतींत तेराव्या शेंकड्यांतलें सेंट पीटर कॅथीड्रल,सोळाव्या शेंकडयांतलें नगरभुवन,अठराव्या शेंकडयांतलें न्यायालय आनी आर्विल्ल्या काळांतलें राश्ट्रसंघ भवन हआंचो आस्पाव जाता.हांगा ओडलायणी उद्यानां,व्हडलीं स्मारकां,वेधशाळा,जनावरांचीं आनी वनस्पती संग्रहालयां आसात.जिनीव्हा हें इतिहासीक शार आसा.पूर्विल्या काळांतल्या अल्लाब्रोजेस पंगडाचेर जैत मेळोवन रोमनांनी हें ठाणें काबीज केल्लें.रोमनांउपरांत पवित्र रोमन साम्राज्यांतल्या सरंजामी सरदारांची सत्ता हांगा आशिल्ली.धर्मसुदारणेचे चळवळींत हांगा कॅल्व्हिनचो प्रभाव वाडलो.ताणें सुरू केल्ले अकादेमीचेंच रुपांतर जिनीव्हा विद्यापीठांत जालें.रुसो,व्हॉल्तेरसारक्या विचारवंतांचें निवासस्थान आशिल्ल्यान फुडारिल्ल्या विचारांचें केंद्र म्हूण एकुणिसाव्या शेंकडयांत जिनीव्हा नांवारुपाक आयलें.व्हिएत्रा परिशदेउपरांत हाका स्वतंत्र कॅंटनचो पांवडो मेळ्ळो.१८४२ त हालींचें संविधान आपणावन जिनीव्हाच्या आर्विल्ल्या इतिहासाक सुरवात जाली.
जिप्सी:संवसारांतल्या विंगड विंगड भागांत पातळिल्ली एक हेडपी जमात.संवसारांतल्या चडशा ल्हान-व्हड देशांत,खास करून युरोप खंडांत तांची वसती चड प्रमाणांत आसा.तांकां राश्ट्रीयत्व ना.जिप्सींक नांवां खूब आसात,पूण एकाय नांवावेल्यान तांच्या देशाचो थाव लागना.'जिप्सी' हें उतर 'ईजिप्शियन' ह्या शब्दावेल्यान आयलां.युरोपांत येवपी पयल्या जिस्पीक 'माणकुल्या ईजिप्तचे धनी'(The Lords and Earls of Little Egypt)अशें म्ह्ण्टाले.फ्रेंच लोक तांकां 'बोहेमीयन'म्हूण वळखतात.स्पेनचे लोक जिस्पींक 'फ्लेमिश' अशें म्हण्टात.स्वीडीश लोक तांकां 'तातार'म्हण्टात. तांचें मूळस्थान भारताचे वायव्येकडल्यान हिंदुकुश पर्वताच्या मुळसाकडेन आसूंक जाय,अशें म्हण्टात.ते भारतांतल्यान नेमके केन्ना आनी कित्याक भायर सरले,हाचें कारण मेळना.इकराव्या शेंकड्याचे सुर्वेक ते भोंवत पार्शियआंत पावले.थंय तांकां दोन फांटे फुटले.कांय जाण दक्षिण आनी अस्तंत दिकेन ईजिप्त आनी उत्तर आफ्रिकेक गेले,जाल्यार कांय जाण उत्तर दिकेक युरोप आनी बाल्कन भागांत गेले.पश्चिम हंगेरीकसावन १४१७ त,ते पश्चिम जर्मनीत पावले.१४२२ वर्सा बोलोग्ना आनी १४२७ त ते पारिसाक पावले.सोळाव्या शेंकडयाचे सुर्वेक जिप्सी लोक रशिया,पोलंड,ग्रेट ब्रिटन आनी स्वीडन हांगा पातळ्ळे,अशे उल्लेख मेळटात.तांची लोकसंख्या ५० लाख (१९६१)इतली आशिल्ली.विसाव्या शेंकड्यांत ते मेक्सिको-ऑस्ट्रेलिया हांगा पावले. जिप्सी,घोड्याचे गाडयेंतल्यान गांवांगांवांनी हेडत आसतात.तात्पुरते तंबू ठोकून ते एका जाग्यार रावतात आनी चड काळ थंय वसणूक करीनासतना रिखडीच सुवात बदलतात.रोमानी ही इंडो-इराणी भाससमूहांतली भास ते उलयतात.भारतीय भासांतली कितलींशींच उतरां तातूंत आयल्यात. जिप्सींचो इतिहास तांच्या छळाविशीं पुराय भल्ला.मेसीनाची खाडी ते बाल्टीकमेरेन आनी रशिया ते स्पेनमेरेन सगळ्या प्रदेशांत जिप्सींची सदांकाळ गुलामी जाली.तांचो छळ करून तांकां 'जिप्सी'म्हूण जिते लेगीत मारले.१७०१-५० मेरेन जर्मनीत आनी ऑस्ट्रियांत सरकारान जिप्सींक बंधनां घालपी वट्ट ६८ शासन-कायदे काडले.सोळाव्या शेंकड्यांत इंग्लंड सरकारान असो कायदो काडलो की 'जे जिप्सींवांगडा लग्न जातले,तांकां न्यायालयाचे चवकशेबगर सरळ गुन्यांवकारी थारायतले आनी मरणाची ख्यास्त भोगयतले'.विसाव्या शेंकड्यात जिप्सींचो खूब छळ जालो.दुसऱ्या म्हाझुजांत हिटलरान ज्यू भशेन जिप्सींचेय हाल केले आनी सुमार ५ लाख जिप्सींक बंदखणींत चिड्डून जिते मारले.संवसारांतले १०% जिप्सी हे कत्तलींत सोंपले. इ.स.१००० च्या सुमाराक इराणांत पंगडांनी भोंवपी जिप्सींचे बेन आनी फेन अशे दोन फांटे जाले.बेन जिप्सी सिरिया,ईजिप्तवटेन दक्षिण
