ताच्या 'अल बदाये वल तराफिय' ह्या अरबी ग्रंथांत ताणें आर्विल्ल्या इस्लामी कवी-लेखकांची चित्रां फकत कल्पनेन पितारल्यांत.ताणें बरयल्ले इंग्लीश भाशेंतले ग्रंथ अशे:The Madman(१९१८),The Forerunner(१९२०),The Prophet(१९२३),Sand and Foam(१९२६) आनी Jesus the son of man(१९२८).१९१२ त उजवाडाक आयिल्ली जिब्रानची अरबी नवलिका 'अल अजनिहता अल मुतकसरा' ही अरबी साहित्यांतली सगळ्यांत बरी नवलिका अशें जाणकार मानतात.ताचें इंग्लीश रुंपातर The Broken Wings १९५९ त उजवाडाक आयलें.ताचें 'The Prophet' हें पुस्तक संवसारभर खूब गाजलां. युरोप आनी अमेरिका सारकिल्ल्या विचारान फुडारिल्ल्या देशांत राविल्लयान जिब्रानाक समाजीक जिणेकडेन पळोवपाची नवी नदर आयिल्ली.ताच्या राजकी आनी धर्मीक विचारांक लागून अरबी देशांत क्रांती जावन आपल्या स्थानाक बाधा येत ह्या भंयान तुर्कीच्या सुलतानान ताका देशाभायरो केलो.ताणें धर्म,समाजीक चालीरिती आनी कायदो हांचेआड सदांच बंड केलें आनी ताचें मोलूय दिलें.पूण ताचे कल्पनेंतलो आदर्श समाज प्रत्यक्षांत येवप शक्यूच नाशिल्लो.ताचो देवचेर तसोच आत्म्याच्या अमरत्वाचेर विश्र्वास आशिल्लो.तो धर्म मानतालो पूण कर्मकांडान भरिल्ल्या धर्माच्या आड आशिल्लो.आपल्या बरपांतल्यान ताणें मनीस जिणेचेर चिंतन-मनन केल्लें दिसता.ताच्यो ललित कलाकृती ताच्या तत्वगिन्यानाच्या खोल अभ्यासाची गवाय दितात.आव्हेर्रोयस (इब्न रशीद)(११२६-११९८)हाच्या तत्वगिन्यानाचो प्रभाव जिब्रानाचेर आसा अशें कांय जाणकारांचें मत आसा. जिब्रानच्या ग्रंथांचे संवसारांतल्या जायत्या भाशांनी अणकार जाल्यात.मराठी भाशेंत अणकारिल्ले ताचे कांय मुखेल ग्रंथ अशे:वि.स.खांडेकर हाचे 'वेचलेली फुले'(Forerunner,१९४८)आनी ;सुवर्णकण (The Madman,१९४८);र.ग.जोशी हाचें 'प्रवासी' (The Wonderers १९४८)आनी 'जीवन-दर्शन'(The Prophet,१९४७);श्रीपाद जोशी हाचें 'मानवतेचे राखणदार'(बंडखोर आत्मे;spirits Rebellious च्या 'सरकश रुहे' ह्या उर्दू अणकारावयल्यान,१९४७)आनी 'वेडा'(The Madman १९५०); ना.ग.जोशी हाचो 'पैगंबराचो बगिचा'(Garden of the Prophet,१९४९); ना.गो.नांदापूरकर हाचो 'हसू आणि आसू'(Tears and Laughter,१९६५);वसंत शहाणे हाचो 'तुटलेले पंख'(कथांझेलो,१९४९);काकासाहेब कालेलकर हाचो 'मृगजळातील मोती'(१९५१) आनी रा.वा.चिटणीस हाचो 'भूदेव व काही रूपककथा'(१९६०).कोंकणी भाशेंत बाकिबाब बोरकार हाणें केल्लो The Prophet ह्या पुस्तकाचो अणकार,'पैगंबर' ह्या नांवान उजवाडाक आयला.तेचप्रमआण जिब्रनाच्या The Broken Wings ह्या पुस्तकाचो कोंकणी अणकार 'तोडिल्लीं पाखां' ह्या नांवांन डॉ.आलिव्हीन्यू गॉमिश हाणें केला.बार्बारा यंग हिणें बरयिल्लें The Man from Lebanon हें जिब्रानाचें चरित्र सगळ्यांत बरें अशें मानतात. -माधव बोरकार
जिराफ:गण (order)-आर्टिओडॅक्टिला,उपगण (suborder)-रूमीनांशिया,कूळ (family)-जिराफिडी. जगांतलो सगळ्यांत ऊंच चतुश्पाद.तकलेसयत धडाची लांबाय ४ मी.;शेंपडेची लांबाय ८६ सेंमी.;खांद्याकडली उंचाय ३-४ मि.;वजन ५५०-१,८०० किग्रॅ.;रंग हळडुवोसार,ताचेर काळसर,तांबश्या रंगाचीं वेगवेगळ्यो आकाराचीं खतां आसतात.सकयले (पोटाकडली)वटेन तिबे नासतात.ताची मान खूब लांब आसून नराचे मानेचेर सरळ उब्या केंसांची आयाळ आसता.नर आनी मादी हांचे तकलेचेर मोटव्या,बोथट शिंगांच्यो एक वा दोन जोडयो आसतात आनी शिंगाचेर दाट कातीचें आवरण आसता.शिंगा १०-१५ सेंमी.लांब;शेंपडी घोंसाची;पांय लांब;बळिश्ट आनी फुडले पांय फाटल्या पांयांपरस चड लांब आसतात.दरेक पांयाक दोन व्हडले खूर आसतात.जीब सुमार ४५ सें मी.लांब आसून ती तोंडाभायर काडूं येता.झाडांची पानां तोडपाखातीर तिचो उपेग जाता,ताचें नाक,कान आनी नदर तीक्ष्ण आसता.दोळे मोटे आनी तपकिरी रंगाचे आसतात.कान लांब आसतात.जिराफ आवाज काडीना,अशें म्हण्टात.पूण तो 'बॅं बॅं'असो बारीक आवाज काडटा. जिराफ भित्रो,शांत आनी निरुपद्रवी आसता.तांचें १२-१५ जाणांचे कळप आसतात.केन्नाकेन्नाय ७० जिराफांचो व्हडलो कळप आसता.कळपांत एक मुखेल जाण्टो नर,मादयो,पिलां आनी वेगवेगळे पिरायेचे नर आसतात.जिराफ वराक ४७ किमी.नेटान धांवक शकता.
स्वताची राखण करपाखातीर जिराफ दुस्मानाचेर पांयांनी खोंटो मारता.पूण मादीखातीर जावपी नरांच्या धिरयांनी (झुजांत) तो तकली आनी मान हांचोच उपेग करता.
जिराफ उबो रावनूच न्हिद घेता.उदक पितना वा जमनीवयलें भक्ष्य खातना मान जमनीचेर पावची म्हूण जिराफाक फुडले पांय फांकचे पडटात वा धोंपरांत बागोवचे पडटात.सकाळ सांज तो चरता आनी दनपरां विसव घेता.जिराफ रवंथ करपी प्राणी जावन आसा.ॲकेशिया (बाभळीच्या वंशांतले),जंगली जरदाळू आदी झाडाची पानां तो खातात.उदक मेळ्ळ्यार ते प्रसंगाप्रमाण पितात;पूण उदकाबगर तो म्हयनोभर लेगीत रावंक शकता.हाचे जीवाश्मी अवशेश ग्रीस,दक्षिण रशिया,आशिया मायनर,भारत,चीन आनी आफ्रिकेंत सांपडल्यात.हाचेवयल्यान पूर्विल्ल्या काळांत हो प्राणी पुराय धर्तरेचेर आशिल्लो अशें म्हणूं येता.हालीं मात ताची वसती फकत आफ्रिकेंत सहाराचे दक्षिणेक आसा.नेटान चलपी ह्या अर्थाच्या 'झरापा' ह्या अरबी शब्दावेल्यान जिराफ हो शब्द आयला.
जिराफाची एकूच जात सद्या अस्तित्वांत आसा.तिचें शास्त्रीय नांव:जिराफा कॅमेलोपार डॅलिस.हाच्यो कितल्योशोच प्रजाती आसून थळा प्रमाण ताका नूबियन जिराफ ,केप जिराफ,सोमाली जिराफ आदी नांवां पडल्यांत.जिराफ तणाच्या रानांनी रावता.ताच्या प्रजोत्पादनाचो काळ जूलय ते सप्टेंबर मेरेन आसता.गर्भकाळ १४-१५ म्हयने इतलो आसता.मादीक दर खेपेक एकूच पिल जाता.जल्मल्या उपरांत दोन वर्सांनी आवयवांगडा भोंवपाक लागत.जिराफ १५-२० वर्सां जियेता.
जिरें:(मराठी-जिरे,गोडे जिरे;हिंदी-झिरा;गुजराती-जीरु;कन्नड-जरिगे;संस्कृत-जीरक,दीर्घक;इंग्लीश-क्यूमिन,व्हाइट जीरा;लॅटीन-क्युमीनम सायमियम;कूळ-अंबेलिफेरी वा एपिएसी). वर्सभर उरपी एक वखदी वनस्पत.ही वनस्पत मूळची भूमध्य दर्या लागसारच्या वाठारांतली आसा आनी सद्या तिची थंय व्हड प्रमाणांत लागवड जाता.हिमालयांत २,१७० ते २,७९० मी.उंचायेमेरेनच्या वाठारांत रानवट अवस्थेंत ही वनस्पत दिश्टी पडटा.पूर्विल्ल्या काळासावन युरोपांत जिऱ्याविशीं खबर आशिल्ली.तेचपरी इंग्लंडांत सतराव्या शेंकड्यासावन जिरें मसाल्यांत वापरतात,असो उल्लेख मेळटा.बायबल ह्या क्रिस्ती धर्मग्रंथांत जिऱ्याचो उल्लेख मेळटा.पूर्विल्ल्या काळासावन ईजिप्त आनी पॅलेस्टाइन ह्या वाठारांत ताची लागवड करतात.दक्षिण युरोप,उत्तर आफ्रिका,आशिया,अबरस्तान,चीन,मेक्सिको ह्या वाठारांनी वासाळ बियांखातिर ह्या रुखाची लागवड करतात.भारतांतल्या बंगाल,आसाम,उत्तर प्रदेश,पंजाब,राजस्थान,मध्य प्रदेश,गुजरात,महाराष्ट्र आनी तमिळनाडू ह्या वाठारांनी जिऱ्याची लागवड करतात.जबलपूर,रतलाम,गंगापूर आनी जयपूर हीं भारतांतलीं जिर्याचीं मुखेल वेपारी केंद्रां.श्रीलंकां,मलाया उदेंत आफ्रिका आनी इराणाच्या आखातांतलो देश ह्या वाठारांनी भारताकडल्यान जिऱ्याची निर्यात जाता. हे वनस्पतीची उंचाय सुमार ३० सेंमी.आसता.तिचे ताळयेचेर,बरींच वेगळायल्लीं,एका फाटल्यान एक अशीं नाजूक पानां येतात.ह्या रुखाक चंवराभशेन तुऱ्याचेर (एकसंघ तुरो) ल्हान,धवीं वा गुलाबी फुलां येतात.
