चुकीचो आसा.जोगलाचो घात जाल्यार मनीस भाजता आनी ताका विजेचो बसून तो बेशुध्द पडटा;पूण ताच्या आंगांत विघुत संचय जायना.विमानाचेर जोगलाचो घात जाल्यार,उतारूंक ताचो परिणाम व्हडलोसो जाणवना.पूण लखलखाटाक लागून दोळे दिपून वैमानिकाक स्पश्ट दिसपाक त्रास जाता.जोगलाक लागून विमानांतली विघुत आनी चुंबकीय उपकरणांय इबाडपाची शक्यता आसता.रानां,इमारती,रसायनीक आनी खनिज तेलांचे कारखाने हांचेर जोगलाचो घात जाल्यार उजो लागपाचो संभव आसता. जोगलाचें स्वरूप:जोगूल हीं विजेची एक व्हडली कीट(spark)जावन आसा,अशें बेंजामिन फ्रॅंक्लीन ह्या शास्त्रज्ञान १७५२ त सिध्द केलें. जोगलाचो घात जाता आसतना एकूच सलग लखलख आमच्या दोळ्यांक दिसता,पूण शीघ्रगती छायाचित्रणावरवीं ह्या लखलखाचो अभ्यास केल्यार तो,अशें दिसून येता की तो एकूच सलग लखलख नासून एकाफाटोफाट तयार जावपी वाडटे लांबायेच्या लखलखांपसून जाल्लो आसता.कूप आनी धर्तरी हांचे मदलो वर्चोभेद फाव तो वाडटकच कुपापसून एक लखलख वचून धर्तरेचे दिकेन सादारण ५० मी.मेरेन सरासरीन दर सेकंदाक १०५ मी.ह्या वेगान वता आनी थांबता.सुमार ५० दशलक्षांश सेकंदांउपरांत वचून त्याच नेटान सुमार १०० मी.अंतरामेरेन वता आनी थांबता.ही क्रिया परत परत घडून निमाणो तो लखलख धर्तरेमेरेन पावता आनी त्याच खिणाक धर्तरेपसून उरफाटो लखलख वचून कुपांपसून आयिल्ल्या लखलखाच्याच मार्गान कुपांत रिगता.हो उरफाटो लखलख मात एकूच सलग लखलख आसून टप्प्या टप्प्यांचो नासता आनी ताचो वेग दर सेकंदाक १० मी.मेरेन आसता.ताची दीप्ती खूब खर आसता. दोन कुपांमदल्या लखलखांची लांबाय १६ ते ४८ किमी.इतली आसूं येता.कुपां आनी धर्तरी हांचेमदल्या लखलखांची लांबाय चडकरून १.३ किमी.परस चड आसना.एकाच कुपांतल्या वेगवेगळ्या भागांतूय लखलख तयार जावंक शकतात.उरफाट्या लखलखांतलो विघुत प्रवाह सुमार ६ दशलक्षंश सेकंदांत सेकंदांत चडांत चड २०,००० अॅपिअरमेरेनय वाडटा;पूण खुबदां १.८ ते २ लाख अॅंपिअरमेरेनय हो प्रवाह वाडिल्ल्याचीं उदाहरणां आसात.सरासरीन ४० दशलक्षांश सेकंदांत हो प्रवाह अर्दान कमी जाता.लखलखांतलो सरासरी प्रवाह सुमार १०,००० अॅंपिअर आसता.दोन लखलखांमदल्या वेळार सुमार ५०० अॅंपिअर विघुत प्रवाह जोगूल मार्गांत व्हांवत रावता.लखलखांतलो विघुत भार सरासरीन १८ कुलंब इतलो आसता.चडांत चड मेजिल्लो विघुत भार १६५ कुलंब इतलो जावन आसा.लखलखांतलो विघुत प्रवाह आनी काळ मेजपाखातीर ऋण किरण दोलीन लेखक (Cathode ray oscillograpah)ह्या साधनाचो वापर करतात. रंगीत जोगूल:जोगूल मार्गांतल्या व्हड विघुत प्रवाहाक लागून ऑक्सिजन आनी नायंट्रोजन वायूंचें आयनीकरण (ionisation)जाता आनी ह्या दोन वायूंच्या विघुत प्रवाहाक लागून तयार जाल्ले वर्णपट एकठांय येवन सदचो धव्या रंगाचो लखलख दिसता.पूण उदका वाफेचें आयनीकरण जाल्यार हायड्रोजन वर्णपटाचे निर्मितीक लागून तांबशा वा गुलाबी रंगाचो निर्माण जाता.हवेंत धुळींचें प्रमाण चड आसल्यार हळडुव्या आनी तांबड्या रंगाचे लखलखूय दिसूंक शकतात.केन्नाकेन्नाय जांभळ्या वा पाचव्या रंगाचे लखलखूय दिसतात,अशें म्हण्टात. -ए.बी.कुयेल्य
जोतिबा:दक्षिण महाराष्टांतलें एक नामनेचे दैवत.कोल्हापूर सावन वायव्येक सुमार १४ किमी.अंतराचेर पन्हाळा तालुक्यांत सुमार ३०५ मी.उंचायेचो जोतिबाचो दोंगर आसून ताचेर जोतिबाचें ठाणें आसा.ह्या दोंगराक 'जोतिबाचो दोंगर'वा 'रत्नागिरी'अशेंय म्हण्टात.जोतिबाच्या देवळाकडेन गुरवांची वस्ती आसून ते जोतिबाचे पुजारी आसात.ह्या गुरवांचे वस्तीक 'वाडी-रत्नागिरी' अशें नांव आसा.पुर्विल्ल्या काऴासावन हो दोंगऱ एक क्षॆत्र अशॆ मानतात.वाडी-रत्नागिरी ह्या खेड्यांत कांय पूर्विल्लीं मंदिरां आसून तातूंतल्यान केदारलिंग,केदारेश्र्वर,रामलिंग आनी चर्पटांबा वा चोपडाई ह्या देवतांच्या मंदिरांक खास म्हत्व आसा.हातूंतलें केदारलिंगाचें वा जोतिबाचें मंदिर मुखेल आसून तें मदीं आसा.जोतिबा हो मुळचो ज्योतिर्लिंग केदारनाथ अशें मानतात.कोल्हापूरचे अंबाबाईक (महालक्ष्मीक) कोल्हासुर,रत्नासुर ह्या दैत्यांचो संहार करपाच्या वावरांत पालव दिवपाखातीर प्रत्यक्ष केदारनाथूच हिमालयांतल्यान जोतिबा दोंगराचेर आयलो आनी ताणें दैत्यांचो संहार करून थंय आपल्या केदारलिंगाची थापणूक केली,अशी एक आख्यायिका आसा.ही कथा अंगापूरकर हाणें रचिल्ल्या मराठी 'केदारविजय'हातूंत (सुमार १७७९)आयल्या.केदारेश्र्वर,केदारलिंग,केदारनाथ,खळेश्र्वर हीं जोतिबाचींच नांवां आसा.'जोतिबा'हें उच्चार करपाक सोंपें अशें लौकिक रूप ज्योतिर्लिंग ह्या शब्दापसून तयार जालां आसूंये. केदारलिंगाच्या मंदिराचो जीर्णोध्दार पयलीं किवळ गांवचो पाटील नावजी ससे (रावजी साया असोय उल्लेख मेळटा) हाणें केलो अशें म्हण्टात.उपरांत १७०३ त राणोजीराव शिंदे हाणें ताचो परत जीर्णोध्दार करून सद्याचें मंदिर बांदलें.सद्याचें केदारेश्र्वर मंदिर दौलतराव शिंदे हाणें १८०८ त बांदलें आनी रामलिंग मंदिर मालजी निकम पन्हाळकर हाणें १७८० त बांदलें.चोपडाईचें मंदिर प्रीतिराव चव्हाण हिंमतबहाद्दर हाणें १७५० त बांदलें.केदारेश्र्वर मंदिरामुखार काळ्या पाशाणाचे दोन नंदी आसात. हांगा वाडीच्या भायर थोड्याच अंतरांचेर यमाईचें मंदिर आसून तें राणोजीवराव शिंदे हाणें बांदिल्लें.जोतिबा दोंगरावयलीं मंदिरां दोंगरावयल्याच निळ्या रंगाच्या फातरान बांदल्यां आनी तांची रचणूक हिंदू पध्दतीची आसा. जोतिबा वा केदार हाचो काळ यादवकाळाच्या पूर्विल्लो आसा.महानुभावांचे स्थापोथींत पैठण,पाठवध,जळगांव हांगाच्या केदारस्थानांचो उल्लेख आसा. दर आयतारा आनी दर पुनवेक तशेंच श्रावण शुध्द षष्ठीक हांगा ल्हान स्वरुपाच्यो जात्रा जातात.चैत्री पुनवेक जोतिबाची व्हडली जात्रा भरता.हे जात्रेची सुरवात चैत्र शु.अष्टमीसावन सुरू जाता.उत्तर भारतांतल्यान (ग्वाल्हेर वाठार) तशेंच महाराष्ट्रांतल्यान लाखांनी लोक हे जात्रेक जमतात.जात्रेदिसा जोतिबाची पितुळची उत्सव मुर्त पालखेंत बसोवन व्हडा दबाज्यान लग्नाखातीर यमाईच्या मंदिराकडेन व्हरतात.जोतिबा आनी यमाई हांच्या लग्नसुवाळ्याचो एक भाग म्हूण ताचेमदीं शिक्काकट्यार दवरतात.चैत्र शुध्द एकादशीसावन पुनवेमरेन लेगीत जोतिबाची पालखी आसता.जोतिबा हें जागृत आनी बळिश्ट दैवत अशें मानतात.जोतिबाचेर भावार्थ दवरून पुत्रप्राप्ती,रोगनिवारण,धनप्राप्ती,संकश्ट निवारण जावचें ह्या हेतान भक्त लोक आंगवण करतात. महाराष्ट्रांतल्या सगळ्या जातिजमातींचे लोक जोतिबाचे उपासक आसून जायत्या कुटुंबांचें जोतिबा हें कुलदैवत आसा.ग्वाल्हेरच्या शिंद्यांचें तें कुलदैवत आसा.रा.चिं.ढेरे हाणें जोतिबा हें खंडोबासारकेंच क्षेत्रपाळ दैवत आसा,अशें मत मांडलां.
जोधपूर:राजस्थान राज्यांतलें एक व्हड शार.आदल्या जोधपूर संस्थानाची ही राजधानी आसली.१४५० त राव जोध हाणें जोधपुराची वसणूक केली.राव जोध हो राजपूत घराण्यांतलो मुखेली आसलो.ताच्या नांवावेल्यानूच ह्या शाराक जोधपूर हें नांव पडलां.हांगाची वट्ट लोकसंख्या ५,०६,३४५ (१९८१)आसा.जोधपूरचे लागींच उत्तरेक जोधपूर संस्थानाची आदली राजधानी मंडोर आसा.हें दुरीग सोळाव्या शेंकड्यांतल्या मालदेव राजान बांदिल्लें.ह्या शारांत एक व्हड फातरार बांदिल्लो भव्य किल्लो आसा.ह्या किल्ल्याक तीन म्हत्वाचीं व्हड दारां आसात.पयलें;जयपोल; हे राजा मानसिंगान १८०६ तल्या
