संस्था आसात. 2) पर्यवेक्षकः पर्यवेक्षकंचें कार्य उत्पादन वा अभिकल्पक तंत्रज्ञ आनी कारगीर मेळ सादपाचें आसता.अभियंत्याच्या कल्पनांक कारागिरांवरवीं मूर्त स्वरुप दिवपाचें कार्य तो करता.हातूंत कसल्याय खाशेल्या वेवसायांतली फिशालकाय अपेक्षीत नासता,पूण हातासकयल्या कामगारांच्या वेवसायांचें सर्वसादारण गिन्यान आसचें पडटा.विज्ञान,गणित,तांत्रीक मूलतत्त्वां हांचो हाच्या अभ्यासक्रमांत आस्पाव केल्लो आसता.सुर्वेक स्थाप्तय,विद्यु आनी यांत्रीकी ह्या फांटयांनी शिक्षण उपलदब्ध जाता,पूण विंगड विणगड क्षेत्रांनी कारखाने सुरु जाल्यान त्या फांटयांतल्यान पर्यवेक्षकांची गरज उपरासूंक लागली.इलॅकट्रॉनिक्स,धातूविज्ञान,वास्तुशास्त्र,रसायनीक उत्पादनशास्त्र,हॉटेलां आनी आहारविद्या.मुद्रणकला अशा वेगवेगळ्या फांटयांनी पदविका आसात.पदविका घेतकच खाशेल्या उपशाखेंतलें गिन्यान प्राप्त करुन घेवपाखातीर उत्पादन अभियांत्रीकी,स्वयंचल अभियांत्रिकी अशा उपशाखांनी शिक्षणाची वेवस्था आसा. पदविका परीक्षा पास जाल्ल्या तंत्रज्ञांत प्रत्यक्ष कामाच्या अणभवाचो ऊणाव आसता.कारखान्यांत कांय दीस प्रत्यक्ष काम करतकच हो उणाव भरुन येता.व्हडल्यो उद्देगसंस्थां अशा कामाचो अणभव दिवपाखातीर स्वतंत्र वेवस्था करतात.उमेदवारी कायदयाखाल विद्यावेतन दिवन प्रत्यक्ष कामाचो अणभव मेळोवं येता. उचेंल्या पांवडयांवयले तंत्रज्ञः हातूंत उत्पादन तज्ञ,अभिकल्पक,वेवस्थापन तज्ञ,संशोधक हांचो आस्पाव जाता.वेगवेगळ्या शास्त्रांतली पदवी वा पदव्युत्तर शिक्षणक्रम घेतिलल्या तंत्रज्ञांचोय आस्पाव जाता.पदवी शिक्षणक्रमांत विज्ञान,तांत्रिक विद्या हांचीं मूलतत्त्वां आनी गणित ह्या विशयांचेर भर दितात,हातूंत मान्यव्यविद्या फांटयांतले विशयूय आस्पावतात.उत्पादन तंत्रांत बदल जायत आसता आनी नव्या नव्या क्षेत्रांनी उत्पादन सुरु जाता.तशी अभ्यासक्रमाच्या शाखा-उपशाखांचे संख्येंत वाड जाता. तांत्रीक म्हाविद्यालयां पांच तरांचीं आसत—1) इंडियन इन्सिटटयूट ऑफ टॅक्नोलॉजी,बिर्ला इन्स्टिटयूट ऑफ टॅक्नोलॉजी अंड सायन्स (बेंगळर)ह्यो स्वायत्त संस्था आसून थळाव्या विदयापिठाची श्रेणी लोकसभेच्या कायद्यावरवीं दितात.2)प्रादेशीक अभियांत्रीकी म्हाविद्यालयाः हीं म्हाविद्यालंया स्वायत्त संस्था आसून थळाव्या विद्यापिठाक संलग्न आसतात. 3) राज्य सरकार आनी खाजगी संस्थांनी चलयल्ली हीं म्हाविद्यालयां विद्यापिठाक संलग्न आसतात. 4) स्वतंत्र विद्यापीठः रुडकी विद्यापीठांत अभियांत्रिकी पदवी परिक्षांचें शिक्षण दितात.5) विद्यापिठांतलो स्वतंत्र विभागः देखीक मुंबय विद्यापिठाचें डिपार्टमँट ऑफ कॅमिकल टॅक्नोलॉजी,नागपूर विद्यापिठाचें लक्ष्मीनारायण इन्स्टिट्यूट ऑफ टॅक्नोलॉजी. पदव्युत्तर शिक्षण आनी संशोधन भारतांतलयो पांच इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टॅक्नोलॉजी ह्यो संस्था,इंडियन इन्स्टिटयूट ऑफ सायन्स,बिर्ला इन्स्टिट्यूट ऑफ टॅक्नोलॉजी अँड सायन्स ,तशेंच राश्ट्रीय प्रयोगशाळा संस्था देखीक- सँट्रल बिल्डींग रिर्सच इन्स्टिट्यूट ,सँट्रल मॅकनिकल इंजिनियरींग रिर्सच इन्स्टिट्यूट,सॅट्रल पब्लीक हॅल्थ इंजिनियरींग इन्स्टिट्यूट ह्या संस्थांनी पदव्युत्तर शिक्षणाची आनी संशोधनाची वेवस्था जाली.1960 वर्सापयलीं उच्च शिक्षणाखातीर अस्तंती देशांचेर पातयेवन रावचें पडटालें ,पूण 1970 मेरेन भारतांत 32 शाखा-उपशाखांनी पदव्युत्तर शिक्षणाची तजवीज जाली.हेर म्हाविद्यालयांतल्यान पद्व्युत्तर शिक्षणाची तजवीज केल्या.व्हड उद्देग समुहांतल्यान उदरगत आनी संशोधन विभाग काडिल्ल्यान संशोधकांक बरी संद मेळळया. तांत्रीक शिक्षणाचो अध्यापक वर्ग घेतिल्लो प्रत्यक्ष कामाचो अणभव आशिल्लो आसूंक जाय.तंत्रगिन्यानाचे प्रगतीवांगडा अध्यापकांनी आपलें गिन्यान अद्यावत् दवरचें पडटा.तशेंच शिक्षणाच्या अदयावत् पद्दतींचें गिन्यान आसप गरजेचें आसता.अशा अध्यापकांखातीर प्रशिक्षण संस्था.पुर्ण,भोपाळ,चंदीगड,मद्रास आनी लककत्ता शारांनी आसात.प्रगत देशांतल्या गिन्यानाचो आनी संशोधनाचोय लाव भारतांतल्या साबार संस्थांक जाता. तांत्रीक शिक्षणाचो पांवडो उच्च राखपाखातीर तशेंच शिक्षणीक समन्वय सादपाखातीर भारतात राश्ट्रीय पांवडयाचेर ऑल इंडिया इन्स्टिटयूट ऑफ टॅक्निकल एज्युकेशन ही समिती आसा.तातूंत उद्देगीक संघटणा,केंद्र सरकारान आनी राज्य सरकार हांचे प्रतिनिधी आसतात.नमुनेदार शिक्षणक्रम तयार करुन पदविका आनी पदवी परिक्षांचो पांवडो एकसारको दवरपाची जापसालदारकी हे समितीचेर आसता.नव्या फांटयांनी अभ्यासक्रम सुरु करपाचें कामूय हे समितीकडेन आसा. पृरक नोंदः(पळयात भात). तांबडो दर्या पुर्विल्ल्या –सायन्स अरेबिकस,एरीथ्रीन दर्या,रुब्रम दर्या; अरबी-अल् बहर अल् अहमर (बहर अल् हेजॅस).सुएझ सावन बाब-एल्-मांदेब दर्यादेगेमेरेन 2,100 किमी.लांबयेचो हिंदी म्हासागराचो एक म्हत्वाचो फांटो.हाचे उदेंतेक अरबस्तानाचें जुंवे आनी अस्तंतेक ईशान्य-आफ्रिका आसून एडनच्या आखातान तो अरबी दर्याक जोडला.क्षेत्रफळ सुमार 4,38.000 चौ ,किमी.चडांत चड रुंदाय 322 किमी.सरासरी रुंदाय 290 किमी.आनी चडांत चड खोलाय 2,920 मी.हाची चडशी खोलाय आनी रुंदाय मदल्या भागांत आसून तो उत्तरेक आनी दक्षिणेक उथळ आनी एल् केतेफ.झूला(आनेस्ले) आनी दोखना हे मुखेल उपसागर आसात.अस्तंत भागांत स्वॅकिन जुंवे आनी दालॅक जुंवे उदेंत भागांत फारासान जुंवे,मदल्या भागांत झेबिरगेट जुंवो,सामके दक्षिणेक झुफार आनी हानीश जुंवे आनी बाब-एल्-मांदेब दर्याधुनींत पेरीम जुंवो आसा.ह्या जुंव्यांमदले कांय जुंवे खडपांचे आसून दालॅक जुंव्यांचे दक्षिणेक जागृत ज्वालामुखींचो चोंबो आसा.जेबेल तिएरचेर मृत ज्वालामुखी आसा.ताका लागून पयसुल्ल्यान दर्याच्या उदकाचो रंग निळ्या-पाचव्या रंगा सुवातेर तांबडो पुडीकोराचो दिसता.ताचेवयल्यान हाका तांबडो दर्या अशें नांव पडलां. हाचे वायव्येक 338 किमी.लांबायेचें,22.5 किमी.रुंदायेचें आनी 55ते 64 मी.खोलायेचें रुंद दर्यादेगेवयल्या मळाचें सुएझाचें आखात
