आसा.ईशान्येचें अकाबाचें आखात 190 किमी.लांब,162 किमी.रुंद आनी 1,675 मी.मेरेन खोल आसा.बाब-एल्-मांदेब दर्याधुनी 32 किमी.रुंद आसून हिंदी म्हासागरांतल्यान एडनच्या आखातावरवीं तांबडया दर्यांत वचपाखातीर प्रवेशदार आसा. उदेंत आफ्रिकेंतल्यान अस्तंत आशियेंत वचपी व्हडल्या देगणांचो चडसो भाग तांबडया दर्यान व्यापला.ताच्या दोनूय कडांच्या प्रदेशांची उंचाय सुमार 2,000 मी.आसा,तांबडया दर्याचें पात्र भुंयेचे हालचालीक लागून तयार जालां.ही हालचाल अजुनूय जायत आसा,हें ज्वालामुखी आनी भूंखकांप हांचेवयल्यान दिसता. आदिनतून काळांत सुमार पांच कोटी वर्सांपयली आफ्रिका खंड अरबस्तांतल्यान वेगळे जावंक लागले.ऑलिगोसीन काळांत साडेतीन कोटी वर्सांपयलीं सुएझ आखाताची निर्मिती जाली आनी तांबडया दर्याचे उत्तरेकडलो भाग मध्यनूतन काळांत अडेज कोटी वर्सांपयली तयार जालो.अकाबाचें आखात आनी तांबडया दर्याचो दक्षिण भाग 30 ते 40 लाख वर्सांपयलीं तयार अशें म्हण्टात. ह्या दर्यांत 2,170.मी.खोलायेची अटलांटिस सॅकंड डीप आनी 2,220 मी.खोलायेचीं डिस्कीवरी ग्रीप हीं देगणां आसात.तांबडया दर्यांत विंगड विंगड खनीज संपत्ती आसा.बाष्पीभवन करुन मीठ,जिप्सम,डोलोमायट हांचेय सांठे तयार करतात..लोखाण,जस्त,तांबडया दर्यांत वेगवेगळ्या तरांचे प्राणी आसात.दर्याच्या 1,950 मी.सकयल हून,खाऱ्या उदकाचे सांठे आसता.अटलांटिस सॅकंड डीप हातूंत उदकाचें तापमान 69 सॅ आसता.तातूंत ऑक्सिजन ना.अशे तरेचे उदकाचे साठे डिस्कवरी डीप हांतुंतूय आसात. तांबडया दर्यांत पावासाचें प्रमाण उणेंच म्हळयार सरासरी तापमान सुमार 25 सॅ ते 28 सॅ आसता.गिमाच्या दिसांनी आर्द्रतेचें प्रमाण खूब चड आसता.ताच्या वांगडा खुबदां धुकें आनी रेंवय व्हांवत येता.जून ते ऑगस्ट मेरेन उत्तरेकडल्यान ईशान्य वारें येता.खुबदां बाब-एल्-मांदेब मेरेन हें वारें येता.सप्टेंबर सावन दक्षिणेकडल्यान आनी आग्नेयेकडल्यान वारें येता.तांबडया दर्याक एकय न्हंय येवन मेळना. इ.स.प.सुमार 1,000 सावन भारता कडेन वचपी उदका येरादारीचो मार्ग म्हणून हाचो उपेग जातालो.बगदादचो खलिफा हारुन अर्-रशीद हाणें भूमध्य दर्या आनी तांबडो दर्या हांचेमदीं एक खोल खारीज आसूंक जाय,अशी पयली सुचोवणी इ.स.प.800त केल्ली.पूण निमाणें फोर्दिनांद मारी द लेसेप्स हाणें1869त सुएझ खारीज पुराय करुन तांबडो आनी भूमध्य दर्या जोडले. तांबडो दर्या उदका येरादारी खातीर कठीण आसून ताचे उत्तरेकडले देगेर सैमीक बंदरां उणीं आसात.खडपां,रेंवेचीं वादळां,उदकाचे अनियमीत प्रवाह हांकां लागून उदका येरादारी करप धोक्यांचेंच आसता.तांबडया दर्याच्या अस्तंत देगेर सुएझ,पोर्ट सुदान,मसावा,आसाब,कुसेर,स्वॅकिनन,बेलूल आनी उदेंत देगेर अकाबा, जेदा.होडेलो,अँल वेज,मोखा,येन्बा हीं म्हत्वाचीं बंदरां आनी शारां आसात. तांबा,श्रीधर रामाः(जल्मः21 जून 1923,पणजी,तिसवाडी). गोंयच्या सुटकेझुजारी.ताणें लिसेंवाच्या सातव्या वर्सामेरेन शिक्षण घेतलें.तेचपरी कायद्याची परिक्षा दिली.गोंयच्या राश्ट्रवाद्यांचे तो खंयचेच राजकीय संस्थेंत नाशिल्लो.तरी सुटके झुजारी शिरुभाऊ लिमये,मोहन रानडे.दासू चाफडकर.शंभू पालकार,कैष्णनाथ भट.प्रभाकर वैद्य हया मनशांक बंदखणींत सवलती मेळच्यो देखून ताणें अप्रत्यपणान वावर केलो.हाका लागून पुर्तुगेज अधिकाऱ्यांच्या मनांत ताचेविशीं दुभाव उपरासलो. 7 ऑकटोबर 1957 ह्या दिसा पोलिसांनी ताका अटक केलो.तशेंच ताच्या घराचेर धाड घालून थंयची राश्ट्रीय पत्रकां जप्त केलीं.हेग न्यायालयांत वापरपाखातीर,दादरा आनी नगरहवेली संबंदींच्या कागदपत्रांची एक प्रत ताणें भारत सरकाराक दिली असो ताचेर आरोप दवरलो.बेळगांवच्यान वितरावणी जावपी Voz de liberdade (voice of liberty) ह्या रेडिओखातीर गोंयच्या राजकी आनी अर्थीक खबरो पावयल्यो होय ताचेर आरोप आशिल्लो.एप्रिल 1959 ह्या दिसा ताका प्रादेशिक लसकरी न्यायालया मुखार उबो करुन ,तीन वर्सां बंदखणीची खास्त फर्मायली.ऑगस्ट 1960 ह्या काळांत बंदखणींतल्यान ताची सुटका जाली.भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. तांबूलसंक्रांती व्रतः बायलांचें एक व्रत.ह्या व्रतांत वर्सभर दरेका म्हयन्यांतल्या संक्रांतिच्या दिसा रातचो ब्राह्मणाक विडो खावपाक दितात.उद्यापनाच्या दिसा ब्राह्मण दांपत्याची पुजा करुन ताका भांगराचें कमलाकार पानपूड.आडकातर,चुनो सुपाररेखातीर डबयो आनी विडयाचें साहित्य दान करतात.हें व्रत केल्यार सौभाग्य,समध्दी,घोव आनी पूत हांचे सकट दीर्घायुश्य आदी मेळटा अशी ह्या व्रताची फलप्राप्ती सांगल्या. मकरसंक्रमणाच्या दिसा ह्या तांबूलदानाचें (विडयाचें)चड म्हत्व सांगलां.हो विडो बत्तीस पानांचो करतात.उद्यापनाच्या दिसा रातच्या पयल्या प्रहरांत गणपती,लक्ष्मीनारयण,उमामहेश्वर,ब्रह्मासावित्री,मदनरती आनी लोकपाल हांची पुजा करुन पुजा करुन तशेंच होमहवन करुन पांच वा सात ब्राह्मण दांमपत्यांक जेवण दितात आनी उपरांत शक्य जाता ते प्रमाण ताका विडयाच्या साहित्यान भरिल्लीं भांगराचीं,रुप्याचीं वा पितूळचीं आयदना दान करतात. तांबेः एक धातू.रंग तांबडो.तांब्याचो अणुभार(Atomic Weight)63.546 आनी अणुक्रमांक (Atomic number) 29. नवाश्मयुगी मनशान इ.स.पयलीं सुमार 8000 वर्सांच्या अदमासाक सगळ्यांत पयलीं तांब्याचो सोद लायलो आनी फातराबदला तांब्याचो वापर केलो.शुध्द स्वरुपांतल्यान ह्या तांब्यापसून तांणी तुतये.सुरयो,चाकू असलीं हत्यारां आनी उपरांत आयदनां तयार करप जालीं.इ.स. पयलीं 6000 च्या अदमासाक उज्याचेर तापयल्यार तांबें विरगळटा आनी जाय तो आकार दिवपाक मेळटा असो सोद लागलो.हातूंतल्यान धातुकापसून धातू गाळपाचे प्रक्रियेक म्हळ्यार धातुविज्ञानाक आरंभ जालो
