समज आसा. आदिम काळांत ताविजाचे दोन वर्ग आसले,व्यक्तिपरक आनी सामान्य.पयल्या वर्गांतलो तावीज भायल्या शक्तींपसून मनशाची राखण करपी आनी शक्ती दिवपी आसले,हे तावीज मनीस आंगार घालतालो.दुसरो तावज घर-दार,जनावरां,शेतां-बागांची राखण करपाक,घरांचेर-शेतांचेर लायताले.
पुराणवस्तू संशोधनांत जायत्या तरांचे तावज दिश्टी पडटात.अथर्ववेदांत तावज ह्या अर्थान मणी हो शब्द वापरला.खादिरमणी(खैर रुखापसून केल्लो),पर्णमणी(पळस रुखापसून केल्लो).केशमणी,हिरण्यमणी अशीं नांवां वेदांत मेळटात.जे वस्तूचो मणी करपाचो आसता,ती वस्तू जळोवन,तिच्या गोबराभोंवतणीं लाख गुठलावन,ताची गुळी करुन भांगराचे पेटयेंत दवरतात आनी त्यावेळार अथर्ववेदांतले मंत्र म्हण्पाचे आसतात,अशें अथर्ववेदांत सांगलां. तावाज हो शंख,शिंपी,मोती,शींग,दांत,नाखूट आदी वस्तूंचोय करतात.कांय खेपे कसल्याय जनावराचो अवशेश तावज म्हणून बांदतात.म्हळ्यार ह्या जनावराचो गूण तावज घालपी मनशांत येता,असो समज आसा.वचत थंय येस मेळचें,भलायकी बरी उरची,धन मेळचे हे खातीर तावाजाचो उपेग करतात.पूण चड करुन तावज भुतांखेतांपसून आनी देवतांच्या रागापसून राखण मेळची,कोणाची वायट नदर लागची न्हय हे खातीर वापरतात. कागदार वा भूर्जपत्रार मंत्र बरोवन तो धातूचे पेटयेंत दवरुन हो तावज गळ्यांत बांदूक दितात.कुराणांतलीं वचनां कागदार बरोवन तो कागद एके रुप्याचे पेटयेत दवरुन ती गळ्यांत बांदपाची चाल मुसलमान धर्मांत आसा. इजिप्तांतल्या पुर्विल्ल्या समाजांत तावज बांदपाची चाल आशिल्ली.यहुदी,ग्रीक आनी रोमन ह्या लोकांमदींय ही पद्दत आशिल्ली.अमेरिकेंतल्या मोकोव्ही ह्या आदिवासी लोकांमदीं हरणाचे खूर दंडार वा हातार बांदपाची चाल आसा. चिटी-दोरे हो तावजाचोच एक प्रकार,एका थरावीक म्हुर्ताचेर वेगवेगळ्या रंगांचे दोरे घेवन तांकां गांठी मारुन चिटी-दोरे तयार करतात. ताश्कंदः रशियन संघराज्यांतल्या उझबेकिस्तान प्रजासत्ताकाची राजधानी.मध्य आशियांतल्या खुष्कीच्या वेपारी मार्गाचेर वशिल्लें हें एक पुर्विल्लें व्हड शार सिरदर्या न्हंयेच्या चिरचिक हर उपन्हंयेचेर आसा.आठव्या ते इकराव्या शतमानांतल्या अरब सत्तेउपरांत हांगा मंगोल,उझबेक ,कझाक,कोंकंद आदी खानती(खानाच्या ताब्यांतलो वाठार)जाल्यो.1865त हं शार रशियेन घेतलें.1917त सोव्हिएत सत्ता येतकच हें शार सुर्वेक तुर्किस्तान स्वायत्त प्रजासत्ताकाची राजधानी आशिल्लें .उपरांत 1930त समरकंदा बदला उझबेक प्रजासत्ताकाची ताश्कंद ही राजधानी जाली. ट्रान्स-कॅस्पियन हो रेल्वेमार्ग ह्या शारांतल्यान गेल्ल्यान ताका खुबूच नामना मेळ्ळी.हें एक व्हड उद्देगीक केंद्र आसून हांगा शेताचीं अवजारां,खणयंत्राम,रेडिओ,विजेच्या सरयो आनी उपकरणां,रसायनां,फर्निचर,कातडी सामान,मातयेचीं आयदनां,अन्नपदार्थ हांचे व्हड कारखाने आनी पिठागिरण,काडपगिरण,कापूस पिंजप,सोरो,डबेबंद पदार्थ,मास,तंबाकू आदी वेगवेगळे उद्देग हांगा चलतात.चिरचिक न्हंयेचेर धरण बांदून शारांत जायतीं खारजां आनी वीज हाडल्या.शारांत विद्यापीठ,उद्देगीक,वैजकी,शेतकी आनी शिक्षक प्रशिक्षण म्हाविद्यालयां,उझबेक शास्त्र अकादेमी,राश्ट्रीय ग्रंथालय,इतिहासीक संग्रहालय,नाटकघर आदी जायत्यो शिक्षणीक आनी संस्कृतीक संस्था हांगा आसात.10 जनेवारी 1966 त भारत आनी पाकिस्तान हांचेमदीं जाल्लो ताश्कंद करार ह्याच शारांत जालो.तेन्नाच स्वतंत्र भारताचो दुसरो प्रधानमंत्री लालबहादूर शास्त्री हाका ह्याच शारांत अक्समात मरण आयलें. ताश्कंद कबलातः भारत आनी पाकिस्तान हांचेमजगतीं रशियेमतल्या ताश्कंद शारांत 19 जानेवरी 1966 दिसा जाल्ली कबलात.भारतावयल्या पाकिस्तानी घुरयेक लागून 5 ऑगस्ट ते 23 सप्टेंबर,1965 मेरेन जाल्लें झूज हे कबलातीन सोंपलें,भारतीय तेन्नाचे प्रधानमंत्री लालबहादूर शास्त्री आनी पाकिस्तनाचे राश्ट्रपती अयुब खान हांचे मजगती सोव्हिएत प्रधानमंत्री कोसिजिन हांचे मध्यस्थीन 4 जानेवरी 1966 सावन वाटाघाटी जावन 10 जानेवारीक णव कलमी कबलातीचेर दोनूय फुडाऱ्यांनी निशाण्यो केल्यो. हे कबलातीवरवीं दोनूय देशांनी (1) संयुक्त-सनदेप्रमाण एकामेकांकडेन बरे शेजारसंबंद निर्माण करपाची आनी एकामेकांआड सैन्यबळाचो उपेग करिनासतना,एकामेकांमदल्या धुस्पटी शांततायेन सोडोवपाची हमी दिली.(2) 25 फेब्रुवारी.1966 च्या भितर आपापलीं सैन्यां 5 ऑगस्ट,1965 दिसा आशिल्ले सुवातेर परत घेवपाचें मान्य केलें. कबलातींतलीं हेर कलमां फुडलेप्रमाण-(3) एकामेकांच्या भितरल्या कारभारांत धवळाधवळ करप ना.(4) एकामेकांआडच्या प्रचाराक आळाबंदा हाडप.(5) एकामेकांचे राजदूत परत स्थानापन्न करुन 1961 चे व्हिएन्ना कबलातीप्रमाण तांचे सुरक्षीततायेची वेवस्था करप.(6) एकामेकांमदले अर्थीक आनी वेपारी संबंद,दळणवळण आनी सांस्कृतीक दिवप-घेवप पुनरुज्जीवन करप आनी अस्तित्वांत आशिल्ली कबलात चालीक लावप.(7) झुजांतल्या बंद्यांची अदलाबदल करप.(8) दोनूय
