मेळटा.ताची वीणावादक म्हणुनूय नामना आसा.ताचे विणचें नांव कलावती आशिल्लेळ.तंबोरो ह्या सद्याच्या वाद्याक ताचेंच नांव मेळ्ळें अशें म्हण्टात.
तुकडोजी महाराजः (जल्मः29 एप्रिल 1909,यावली.जिल्हो-अमरावती मरणः 10 नोव्हेंबर 1968,मोझरी,जिल्हो-अमरावती).
महाराष्ट्रांतलो एक आर्विल्लो संत,भक्त ,कवी आनी समाजसुदारक.ताचें मूळ नांच माणिक बंडोजी ठाकूर .ठाकूर घराण्याचें कुलदैवत पंढरपूरचो विठोबा आशिल्ल्यान ल्हानपणासवन ताका ध्यान,भजन आनी पुजा हांची आवड निर्माण जाली.मराठी तिसरी मेरेन शिक्षण जातकच ताणें शाळा सोडली.अमरावती जिल्ह्यांतल्या वरखेडा गांवांत आजोळा आसतना ताणें थंयच्या आडकुजी महाराजाक आपलो गुरु केलो.फुडें तो किर्तनां,भजनां हांचेखातीर स्वता कवनां रचतालो.एक दीस ताच्या गुरुन ताका तुकडया म्हणून उलो केलो आनी म्हळें तुका म्हणें अशेम कितले दीस म्हण्टलो ? तुकडया म्हणे अशें म्हण.तेन्ना ताणें तुकडया म्हणें ह्या वाक्यान सोंपपी जायते अभंग रचले.देखून ताका तुकडोजी महाराज म्हणूनच वळखूंक लागले.
ताच्या कीर्तनांत परमेश्र्वराविशीं भक्ती,बऱ्या गुणांचो उपदेश,समाजीक जागृताय आदी विशय आस्पावताले.देखुनूच ताक जनता राश्ट्रसंत म्हणून वळखूंक लागली,किर्तनां आनी भजनां हांच्य माध्यमांतल्यान समाजसेवा करप होच ताचो मुखेल हेत आसलो.परंपरेन आयिल्ल्यो वायट चालीरिती,जाती-धर्मां मदलो भेदभाव,अंधविस्वास आदी समाजघातकी गजालीमचेर खर टिका करुन परमेश्वराचें खरें रुप तो लोकांमुखार मांडटालो.देखुनूच सगळ्या धर्मांच्या आनी सगळ्या पंथांच्या लोकांमदीं ताचेविशीं एक आदर निर्माण जालो.देशभक्तीचो प्रसार करपाखातीर ताणें रात दीस कश्ट केले.गांवागांवांनी भोंवन गुरुदेव सेवा मंडळा स्थापलीं.व्यायामाचें म्हत्व सांगपाखातीर आदेशरचना हो ग्रंथ बरयलो.
1930 वर्सा सत्याग्रहांत वांटो घेवन ताणें राश्ट्रीय विचारांचो पुरस्कार केलो.गांधीजीसारक्या राश्ट्रीय नेत्यावांगडा ताचो संबंद आयलो.1936 त गांधीजी वांगडा आशतना राजेंद्रबाबू,पं.नेहरु.मौलाना आझाद आदी नेत्याकडेन ताची वळख जाली.भारत सेवक समाजात ताणें गुलझारीलाल नंदाजीवांगडा काम केले.भरपूर ग्रंथ बरोवन ताणें आपल्या मतांचो प्रसार केलो.तांच्या सुमार चाळीस पुस्तकांची नामना आसा.41 अध्याय आनी 4,675 होवयो आशिल्लो ग्रांमग्रंथ हें ताचें नामनेचें काव्य .ताणें हिंदी आनी मराठी ह्या दोनूय भाशांनी काव्यरचना केली.1942 चे चळवळीत ताणें वांटो घेतिल्ल्यान कांय वर्सां ताका बंदखण भोगची पडली.बंदखणींत ताणें वांटो घेतिल्ल्यान कांय वर्सां ताका बंदखण भोगची पडली.बंदखणींत ताणें सुविचारसमरणी हो ग्रंथ बरयलो.
भारताचे सुटके उपरांत ताणें भूंयदान,अश्पृश्योध्दार,जातीनिर्मुलन आदी वावरांनी चड लक्ष दिलें.
विश्वधर्म आनी विश्वशती परिशदेखातीर 1955त तो जपानाक गेलो.थंय ताच्या भजनान जायत्या अस्तंती आनी उदेंती तत्त्वगिन्यानींचेर छाप पडलो.1966त प्रयागाक विश्र्वहिंदू परिशदेचो तो अध्यक्ष आशिल्लो. ईश्र्वराचें ज्ञान करुन घेवन व्यक्ति विकास आनी समाज जागृती करुंक जाय अशें ताचें मत आशिल्लें.धर्मीक एकचार घडोवन हाडपाखातीर ताणें जायते यत्न केले.गुरुकुंज आश्रमांत ताका मरण आयलें ;थंयच ताची समाधी आसा.
तुकारामः(जल्मः1608,देहू,पुणें; मरणः1649).
एक संत कवी.ताचें पुराय नांव तुकाराम वोल्होबा मोरे(आंबिले).ताचो जल्म इंद्रायणी न्हंयेचे देगेर एका प्रतिश्ठीत गिरेस्त घराण्यांत जालो.ताच्या बापायचें नांव वोल्होबा आनी आवयचें नांव कनकाई आशिल्लें.व्हडल्या भावाचें नांव सावजी आनी धाकटया भावाचें नांव कान्होबा आशिल्लों.
स्वता तुकारामान आपल्या अभंगानी आपले जातीचो उल्लेख वैश्य,वाणी,कुणबी,शुद्र ह्या उतरांनी केला.आपलो वेवसाय वाण्याचो अशेंय ताणें म्हळां.आयज तुकोबाचे वंशज मोरे हे आडनांव लायतात.
तुकाराम तेरा वर्सांचो आसतना,ताच्या जाण्टया बापायान सावकारी,वेपार आनी महाजनकी हे सगळे वेव्हार तुकारामा कडेन दिले.तुकाराम सतरा वर्सांचो आसतना ताच्या आवय-बापायक मरण आयलें.ह्या पांच वर्सांच्या काळांत तुकारामाची दोन लग्ना जालीं.पयली बायल रखमा ही मामाच्याच घराची आशिल्ली,पूण तिका दम्याचें दुयेंस जाल्यान पुण्याच्या अप्पा गुळवे ह्य गिरेस्त मनशाचे चलये कडेन तुकारामाचें दुसरें लग्न जालें.ह्याच काळांत महाराष्ट्रांत भिरांकूळ दुश्काळ पडून तुकोबाचें खूब नुकसान जालें,ताची पयली बायल,चलो,गोरवां मेली.मुळांत विसक्त आशिल्लो तुकाराम संवसाराक विटलो आनी ताणें एकांतवास आपणायलो.ईश्र्वरप्राप्ती हेंच ताचें ध्येय जालें.एकांतवासांत केशवचैतन्यान तुकारामाक सपनांत येवन कवित्व करपाचो आदेश दिलो.होच उपरांत तुकारामान आपली सगळी जीण समाजप्रबोधनाच्या वावरांत घालयली.
भक्ती ही तुकोबाची जिवीतनिश्ठा आशिल्ली.ईश्र्वर साक्षात्कार जावन आत्मज्ञान जावंचे पयलीं आनी उपरांतूय ताणें आमरण भक्तियोगाचें आचरण केलें.ह्या भक्तियोगांत ताणें प्रयत्नवादाचो पुरस्कार केलो.ताणें आपल्या
